Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai có tác dụng gì? Có nên không?

Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai để theo dõi sức khỏe định kỳ của phụ nữ mang thai. Vậy xét nghiệm nước tiểu khi mang thai có tác dụng gì? Hãy cùng tìm hiểu qua chia sẻ của bác sĩ CKI Nguyễn Hoàng Tùng, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.

Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai là gì?

Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai là xét nghiệm định kỳ dùng để theo dõi sức khỏe phụ nữ mang thai trước khi sinh. Xét nghiệm nước tiểu có thể được xem như một phần trong quá trình chăm sóc tiền sản, giúp theo dõi các tình trạng bệnh thường gặp và các triệu chứng bất thường trong thời gian mang thai.

Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai có tác dụng gì?

Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai giúp phát hiện sớm các bệnh đường tiết niệu (sỏi thận, suy thận, nhiễm trùng), tiểu đường, nội tiết, tiền sản giật… giúp bảo vệ sức khỏe của mẹ và thai nhi. Từ đó, giúp các bác sĩ kịp thời phát hiện, điều trị và ngăn chặn sớm nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe của thai phụ. (1)

Có nên xét nghiệm nước tiểu trong thai kỳ hay không?

Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai cực kỳ cần thiết vì đây là xét nghiệm đơn giản, nhanh chóng có thể sàng lọc được nhiều bệnh nguy hiểm không có dấu hiệu, triệu chứng, giúp sản phụ và thai nhi phát triển khỏe mạnh, an toàn trong thai kỳ.

Xét nghiệm nước tiểu ở bà bầu có nguy hiểm không?

Xét nghiệm nước tiểu ở bà bầu không hề gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Việc lấy mẫu nước tiểu diễn ra hoàn toàn tự nhiên mà không cần xâm lấn hay can thiệp bởi thiết bị y tế. Thai phụ có thể hoàn toàn an tâm khi thực hiện xét nghiệm nước tiểu định kỳ khi khám thai tại các bệnh viện, cơ sở y tế.

Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai có thể phát hiện những bệnh lý nào?

1. Đái tháo đường

Tiểu đường (hay đái tháo đường) thai kỳ là tình trạng thai phụ tăng đường huyết trong thời kỳ mang thai. Tiểu đường thai kỳ thường xuất hiện ở tuần 24-28 của thai kỳ, tự hết sau khi sinh và không có nhiều triệu chứng, biểu hiện. Tuy nhiên, tiểu đường thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ thai phụ mắc tiểu đường tuýp 2 trong tương lai.

Với một số người đã mắc tiểu đường trước thai kỳ có thể ảnh hưởng đến thai nhi khi sinh, việc phát hiện tiểu đường có thể giúp bác sĩ hạn chế các biến chứng không mong muốn của thai nhi. Thai phụ mắc đái tháo đường có thể gây biến chứng cho thai nhi như:

• Sinh non.
• Dị tật bẩm sinh.
• Trẻ suy hô hấp khi sinh.
• Trẻ vàng da khi sinh.
• Trẻ hạ đường huyết khi vừa sinh ra.
• Nguy cơ béo phì và tiểu đường của trẻ khi trưởng thành cao hơn.

2. Nhiễm trùng đường tiết niệu

Khi mang thai, nồng độ nội tiết tố trong cơ thể thai phụ thay đổi có thể tạo điều kiện cho nhiều loại vi khuẩn phát triển trong nước tiểu, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiểu. Vi khuẩn có thể gây các biến chứng nguy hiểm như viêm nhiễm, suy giảm chức năng thận, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

3. Nguy cơ tiền sản giật

Tiền sản giật là tình trạng phụ nữ mang thai tăng huyết áp, nồng độ protein trong nước tiểu hay phù tay, chân. Tiền sản giật có thể gây sản giật, tức những cơn co giật toàn thân không lý giải được, có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị.

Tiền sản giật có thể xuất hiện sau 20 tuần thai và chưa rõ nguyên nhân gây nên tình trạng này. Một số yếu tố nguy cơ của tiền sản giật bao gồm:

• Đa thai.
• Rối loạn thận, rối loạn tự miễn dịch.
• Mắc tiểu đường tuýp 1 hoặc 2.
• Mắc tăng huyết áp mãn tính.
• Mang thai lần đầu.
• Có tiền sử thành viên trong gia đình mắc tiền sản giật.
• Độ tuổi của người mang thai ≥ 35.
• Chỉ số khối cơ thể của người mang thai > 30.

4, Một số bệnh lý về thận

Đang mang thai nên xét nghiệm nước tiểu để có thể phát hiện các bệnh về thận như sỏi thận, suy thận, viêm bể thận,… thông qua các thành phần trong nước tiểu. Thận là cơ quan quan trọng, thận tổn thương có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.

5. Dấu hiệu về gan mật

Gan và mật là các cơ quan ít biểu hiện triệu chứng rõ ràng khi tổn thương, nhưng có thể gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe thai phụ và thai nhi. Các bệnh lý như viêm gan B có thể lây từ mẹ sang con dễ dàng trong quá trình mang thai và sinh nở. Việc phát hiện sớm bệnh viêm gan có thể giúp bác sĩ tiêm các loại vắc xin giúp em bé mới sinh có thể miễn dịch với vi khuẩn HBV gây bệnh viêm gan B.

6. Bệnh STDs

Các bệnh STDs (bệnh lây truyền qua đường tình dục) thường có thời gian ủ bệnh dài trước khi có triệu chứng. Các bệnh này có thể gây nhiễm trùng cho trẻ vừa chào đời cũng như gây nguy hiểm cho sản phụ. Những bệnh lây truyền qua đường sinh dục như Chlamydia, Herpes, lậu cầu có thể được phát hiện nhờ vào xét nghiệm nước tiểu trước khi mang thai.

Những điều thai phụ cần lưu ý khi xét nghiệm nước tiểu

Một số điều cần lưu ý khi thai phụ xét nghiệm nước tiểu:

• Để kết quả xét nghiệm đúng nhất, thai phụ nên nhịn ăn từ 4-6 tiếng trước khi xét nghiệm.
• Thông báo cho bác sĩ các loại thuốc đang dùng trước khi xét nghiệm.
• Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai có thể phát hiện dấu hiệu bệnh chứ không thể chẩn đoán tình trạng thai nhi.

Ý nghĩa các chỉ số xét nghiệm nước tiểu khi mang thai

Dưới đây là các chỉ số thường được phân tích trong xét nghiệm nước tiểu:

• Glucose: Chỉ số glucose thể hiện nồng độ đường huyết trong cơ thể. Khi nồng độ glucose trong nước tiểu cao, có thể người mang thai đang mắc tiểu đường hoặc tổn thương bên trong thận.
• Protein (đạm): Nồng độ protein trong nước tiểu cho phép bác sĩ phát hiện các tổn thương ở thận, nguy cơ tiền sản giật hay nhiễm độc huyết.
• Leukocytes (LEU): Leukocytes là tế bào bạch cầu thường gặp trong nước tiểu. Khi chỉ số Leukocytes tăng, có thể thai phụ đang gặp tình trạng nhiễm khuẩn, nhiễm nấm đường tiết niệu.
• Hồng cầu: Hồng cầu xuất hiện trong nước tiểu có thể là dấu hiệu cho tình trạng xuất huyết, nhiễm trùng đường tiểu, sỏi thận, bướu thận,… hoặc các tổn thương trong hệ tiết niệu (gồm thận, niệu quản, bàng quang, niệu đạo).
• Nitrite – Nitrate: Các vi khuẩn gây nhiễm khuẩn đường niệu có thể biến nitrate niệu thành nitrite. Thế nên việc xuất hiện nitrite trong nước tiểu là dấu hiệu của nhiễm trùng đường niệu.
• Bilirubin (BIL): Bilirubin là sắc tố được tạo ra ở mật, thông qua máu di chuyển đến gan và được đào thải bằng đường phân ra khỏi cơ thể. Nếu bilirubin xuất hiện trong nước tiểu khả năng cao cơ thể đang gặp tổn thương ở gan hoặc mật.
• Urobilinogen (UBG): Đây là sản phẩm thoái hóa của bilirubin. Urobilinogen có trong nước tiểu có thể do gan đang tổn thương hoặc do dòng chảy của mật bị tắc nghẽn.
• Ketone (KET): Ketone là chất được thải ra khỏi cơ thể qua đường tiểu. Nồng độ Ketone có thể cho bác sĩ biết người mang thai đang mắc chứng tiểu đường hoặc nhiễm trùng đường tiểu.
• Độ pH: Kiểm tra nồng độ pH có thể giúp phát hiện một số bệnh như tiểu đường, suy thận, hẹp môn vị,…
• Trọng lượng riêng (SG): Trọng lượng riêng của nước tiểu giúp bác sĩ xác định độ đặc loãng của nước tiểu. Từ đó xác định thai phụ có uống nước hay chưa.

>>Bài viết giải đáp chi tiết: Hướng dẫn cách đọc kết quả xét nghiệm nước tiểu

Câu hỏi liên quan

1. Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai bao nhiêu tiền?

Chi phí xét nghiệm nước tiểu khi mang thai có thể dao động khoảng vài trăm ngàn đồng tùy theo cơ sở y tế và dịch vụ được lựa chọn. Tuy nhiên, chi phí khám thai định kỳ sẽ được bảo hiểm chi trả theo điều 21 Luật Bảo hiểm y tế 2008.

2. Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai có cần nhịn ăn không?

Câu trả lời là có. Ăn trước khi khám có thể làm thay đổi các chỉ số như nồng độ đạm, glucose… trong nước tiểu, từ đó dẫn đến kết quả kém chính xác.

Trên đây là một số thông tin xung quanh xét nghiệm nước tiểu khi mang thai. Xét nghiệm nước tiểu là một xét nghiệm định kỳ nên được thực hiện để giúp người mang thai sớm phát hiện các bệnh có thể ảnh hưởng đến cả mẹ và thai nhi xuất hiện trước hoặc trong quá trình mang thai.