Có cách xét nghiệm HPV ở nam giới không? Khi nào nên thực hiện?

Nhiều người cho rằng HPV chỉ gây bệnh ung thư cổ tử cung và một số bệnh phụ khoa ở nữ giới, mà không ảnh hưởng gì đến nam giới. Thực tế, HPV lây nhiễm ở cả nam nữ và khả năng gây bệnh là tương đương ở hai giới. Vậy, có cách nào xét nghiệm HPV ở nam giới không? Nam giới phòng ngừa HPV như thế nào?

Bài viết được tư vấn Y khoa bởi BS.CKI Nguyễn Tiến Đạo – Quản lý Y khoa vùng 4 – Hồ Chí Minh, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.

BS.CKI Nguyễn Tiến Đạo – Quản lý Y khoa vùng 4 – Hồ Chí Minh, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Hiện chưa có biện pháp xét nghiệm, tầm soát HPV nào cho nam giới được khuyến cáo. Các kỹ thuật xét nghiệm HPV hiện tại cho đối tượng nam giới vẫn đang trong quá trình nghiên cứu và thử nghiệm. Một số phương pháp xét nghiệm HPV ở nam giới được đánh giá tiềm năng, có độ nhạy cao. Do đó, nam giới cần có ý thức chủ động bảo vệ bản thân và bạn tình bằng vắc xin. Vắc xin phòng HPV được chỉ định cho nam, nữ từ 9-45 tuổi phòng ngừa 9 chủng HPV phổ biến có khả năng gây ung thư và mụn cóc sinh dục ở cả hai giới: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58.”

Nam giới nào có nguy cơ cao bị nhiễm virus HPV?

Thực tế, nam giới có nguy cơ nhiễm HPV cao hơn cả nữ giới. Hiện các nhà khoa học đã phân lập được gần 200 chủng HPV khác nhau. Không chỉ gây các bệnh ung thư ở nữ giới, HPV còn gây ung thư dương vật, ung thư hậu môn, ung thư vùng hầu họng, sùi mào gà,… cho nam giới. Xác xuất nhiễm HPV trung bình trong suốt cuộc đời của một người phụ nữ là 85%, trong khi ở nam giới con số này lên đến 91%.

Khi nhiễm HPV, con người có khả năng tự thải loại virus ra ngoài cơ thể. Năm đầu tiên, khả năng thải loại virus là khoảng 50%. Năm thứ 2 là 90%. Tuy nhiên, khả năng thải loại HPV ở nam giới kém hơn nữ giới 26%. Mặt khác, một người có khả năng tái nhiễm HPV nhiều lần và nhiễm nhiều chủng HPV cùng một lúc.

Ở nữ giới, độ lưu hành của HPV tập trung vào giai đoạn 35-39 tuổi và 45-49 tuổi. Trong khi đó, độ lưu hành HPV ở nam là không suy giảm theo thời gian.

Nam giới có xét nghiệm HPV được không?

CÓ THỂ. Tuy nhiên, hiện chưa có biện pháp xét nghiệm, tầm soát HPV nào cho nam giới được khuyến cáo. Các kỹ thuật xét nghiệm HPV hiện tại cho đối tượng nam giới vẫn đang trong quá trình nghiên cứu và thử nghiệm. Một số phương pháp xét nghiệm HPV nam giới đã được đề xuất, nhưng vẫn chưa có phương pháp nào được khuyến cáo áp dụng rộng rãi cho nhóm đối tượng này. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) không khuyến cáo tầm soát với các bệnh ung thư dương vật, ung thư hậu môn, ung thư hầu họng ở nam giới.

Khi nào nên xét nghiệm HPV cho nam giới?

Tuy các xét nghiệm HPV ở nam không phổ biến bằng ở nữ giới do đang trong quá trình nghiên cứu và thử nghiệm, nhưng các xét nghiệm này vẫn có thể hữu ích trong một số trường hợp. Đặc biệt là cho một số đối tượng nam giới sau: (1)

• Xuất hiện các dấu hiệu bất thường: Xét nghiệm HPV cho nam cần thiết khi phát hiện các triệu chứng bất thường, nghi ngờ nhiễm HPV như: sùi mào gà, vết loét, viêm nhiễm ở bộ phận sinh dục.
• Quan hệ tình dục không an toàn: nam giới có thói quen quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su cần xét nghiệm HPV nhằm phát hiện sớm nguy cơ lây nhiễm của virus.
• Khi có bạn tình nhiễm HPV: nam giới có bạn tình được chẩn đoán xác định nhiễm HPV cần nhanh chóng thực hiện xét nghiệm, nhằm đánh giá nguy cơ lây nhiễm virus.
• Nam giới suy yếu hệ miễn dịch: người có hệ miễn dịch suy yếu như nhiễm HIV/AIDS, mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như lậu, giang mai,… có thể cân nhắc xét nghiệm thêm HPV.

Cách xét nghiệm HPV ở nam giới như thế nào?

1. Pap hậu môn

Nếu như ở nữ giới có phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung Pap Smear, thì nam giới cũng có phương pháp Pap hậu môn (hay Pap smear hậu môn). Đây là phương pháp nhằm tầm soát, phát hiện sớm những bất thường do ung thư hậu môn nam giới bằng cách sử dụng mẫu tế bào từ niêm mạc hậu môn phân tích dưới kính hiển vi. (2)

Quy trình xét nghiệm như sau:

• Bước chuẩn bị: Người thực hiện xét nghiệm cần chuẩn bị tinh thần thoải mái và thông báo các tiền sử bệnh hoặc tình trạng dị ứng (nếu có) cho bác sĩ.
• Bước thực hiện: Người bệnh nằm trên giường với tư thế nghiêng, đầu gối gập về phía bụng. Bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm bằng cách đưa ngón tay vào hậu môn nhằm kiểm tra bất thường về hình thái hoặc kích thước. Sau đó, bác sĩ dùng cọ mềm để lấy mẫu tế bào từ niêm mạc hậu môn.
• Bước phân tích mẫu: Mẫu tế bào niêm mạc hậu môn thu được sẽ được chuyển đến phòng xét nghiệm để quan sát dưới kính hiển vi. Kết quả kiểm tra thu được phản ánh trạng thái bình thường, bất thường hay tiền ung thư.

2. Thăm khám trực tiếp

Bên cạnh Pap hậu môn, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám trực tiếp cho nam giới. Thăm khám trực tiếp được tiến hành với các bước cơ bản sau:

• Đánh giá sức khỏe và quan sát triệu chứng: Bác sĩ sẽ đưa ra những câu hỏi liên quan đến triệu chứng bất thường trên da/ niêm mạc, lịch sử quan hệ tình dục và các yếu tố nguy cơ (quan hệ không an toàn, quan hệ với người nghi nhiễm HPV). Sau đó, bác sĩ tiến hành quan sát và kiểm tra các dấu hiệu bất thường trên vùng da sinh dục và hậu môn như: các nốt sùi/ mụn cóc, các vết loét,…
• Sử dụng thuốc axit axetic: Dùng dung dịch axit axetic với nồng độ thích hợp để bôi lên vùng da có nốt sùi rồi chờ 3-5 phút. Với vùng hậu môn thời gian chờ sẽ khoảng 15 phút. Các nốt sùi mào gà thường sẽ chuyển sang màu trắng khi tiếp xúc với axit axetic. Phương pháp có thể không chính xác 100%, nhưng giúp bác sĩ khoanh các vùng có khả năng nhiễm HPV.
• Tư vấn, xét nghiệm bổ sung: Nếu bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân nhiễm HPV có thể chỉ định thực hiện thêm các xét nghiệm bổ sung để khẳng định và chỉ định phác đồ điều trị phù hợp.

3. Các xét nghiệm khác

Xét nghiệm PCR

Xét nghiệm PCR là phương pháp có độ nhạy cao, tuy nhiên mức chi phí của xét nghiệm cùng với việc chưa được áp dụng rộng rãi cho nam giới là “rào cản” cho người được tiếp cận phương pháp xét nghiệm này. Xét nghiệm PCR giúp phát hiện DNA của HPV trong mẫu bệnh phẩm.

Kiểm tra tổng hợp phân tử

Xét nghiệm kiểm tra tổng hợp phân tử vẫn đang trong quá trình nghiên cứu và thử nghiệm, chưa được đưa vào ứng dụng do tính chính xác của phương pháp chưa được chứng thực bởi các chuyên gia. Kiểm tra tổng hợp phân tử được đánh giá là một phương pháp xét nghiệm HPV nam giới tiềm năng.

Cách phòng ngừa nhiễm virus HPV cho nam giới

Các phương pháp xét nghiệm HPV cho nam giới được đánh giá là tiềm năng nhưng vẫn đang trong quá trình nghiên cứu và thử nghiệm, chưa áp dụng rộng rãi. Do đó, nam giới cần chủ động phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm HPV bằng các phương pháp sau:

1. Tiêm vắc xin phòng HPV

Vắc xin được đánh giá là phương pháp phòng ngừa chủ động, hiệu quả nguy cơ lây nhiễm HPV ở cả nam và nữ giới. Tiêm vắc xin không chỉ bảo vệ bản thân mà còn là giải pháp nâng cao miễn dịch cộng đồng, giảm thiểu tỷ lệ nhiễm HPV lưu hành trong dân chúng.

Thực trạng chung hiện nay, miễn dịch cộng đồng bằng HPV cho nam đang phụ thuộc nhiều vào tỷ lệ tiêm vắc xin ở nữ giới, do nhiều nam giới chưa có ý thức chủ động phòng bệnh bằng vắc xin dẫn đến tỷ lệ tiêm chủng còn thấp. Vắc xin phòng HPV thế hệ mới Gardasil 9 bảo vệ khỏi 9 tuýp virus HPV phổ biến 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58 cho trẻ em trai, trẻ em gái, nam và nữ giới từ 9-45 tuổi. Gardasil 9 đã được chứng minh hiệu quả trên 90%, tính an toàn cao.

Tùy vào độ tuổi đối tượng tiêm ngừa, mà các bác sĩ khám sàng lọc sẽ chỉ định phác đồ tiêm phù hợp. Theo đó, vắc xin Gardasil 9 (Mỹ) có lịch tiêm như sau:

Người từ tròn 9 tuổi đến dưới 15 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:

• Phác đồ 2 mũi:
  • Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
  • Mũi 2: cách mũi 1 từ 6-12 tháng.

Nếu mũi 2 tiêm cách mũi 1 < 5 tháng, cần tiêm mũi 3 cách mũi 2 ít nhất 3 tháng.

• Phác đồ 3 mũi (0-2-6):
  • Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
  • Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
  • Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 4 tháng

Người từ tròn 15 tuổi đến 45 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:

• Phác đồ 3 mũi (0-2-6):
  • Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi
  • Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
  • Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 4 tháng.
• Phác đồ tiêm nhanh:
  • Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi.
  • Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 1 tháng
  • Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 3 tháng.

Trong đó, 9-14 là “tuổi vàng” để chủng ngừa, chỉ cần tiêm 2 mũi và cũng là nhóm nên được ưu tiên tiêm. Ở độ tuổi này, các em chưa có nhiều nguy cơ tiếp xúc với HPV nên việc tiêm vắc xin sẽ mang lại hiệu quả cao. Vắc xin được chứng minh có hiệu quả bảo vệ lên đến 30 năm. Các bằng chứng khoa học chỉ ra kháng thể có thể duy trì ở nồng độ cao, không suy giảm theo thời gian khi tiêm cho trẻ em 9-14 tuổi.

2. Xây dựng thói quen quan hệ tình dục an toàn

Bên cạnh việc chủ động phòng ngừa HPV bằng vắc xin, nam giới cần xây dựng thói quen quan hệ tình dục an toàn, lành mạnh. Sử dụng các biện pháp an toàn khi quan hệ như bao cao su, quan hệ chung thủy 1 vợ 1 chồng, giảm tối đa số lượng bạn tình. Vệ sinh sạch sẽ cơ thể, bộ phận sinh dục sau khi quan hệ xong. Không dùng chung đồ vật có thể có dịch tiết của bạn tình như chăn, gối, khăn tắm,…

Xét nghiệm HPV cho nam giới bao nhiêu tiền?

Mức chi phí xét nghiệm HPV ở nam giới tùy thuộc vào phương pháp được áp dụng. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, biểu hiện bệnh lý và cả mong muốn của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp xét nghiệm HPV cho nam giới phù hợp. Tuy nhiên, hiện các phương pháp xét nghiệm HPV cho nam giới vẫn chưa được áp dụng phổ biến, rộng rãi. Khi có dấu hiệu nghi ngờ nghi nhiễm HPV, nam giới nên đến các cơ sở y tế uy tín như Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các bác sĩ thăm khám, xét nghiệm và chỉ định phác đồ điều trị phù hợp.

Xét nghiệm HPV cho nam giới ở đâu?

Là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia hàng đầu trong nhiều lĩnh vực, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là địa chỉ thăm khám, xét nghiệm và điều trị uy tín khi nam giới có các dấu hiệu nghi ngờ nhiễm HPV. Khoa Nam học Bệnh viện Tâm Anh áp dụng nhiều kỹ thuật tiên tiến trong việc khám chữa bệnh, như phẫu thuật nội soi bằng máy Laser công suất lớn (Holmium), sử dụng kính hiển vi trong phẫu thuật vi phẫu và tạo hình…

Liên hệ ngay Hệ thống bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để tiếp nhận tư vấn và thăm khám các trường hợp nghi nhiễm HPV ở nam giới, tầm soát ung thư ở nữ giới:

Hiện các cách xét nghiệm HPV ở nam giới vẫn đang còn trong quá trình thử nghiệm và nghiên cứu, chưa được ứng dụng rộng rãi tại Việt Nam. Do đó, nam giới cần có ý thức chủ động tiêm vắc xin phòng nguy cơ lây nhiễm HPV. Vắc xin HPV hiện là loại vắc xin duy nhất có khả năng phòng ngừa các bệnh ung thư do HPV. Để được tư vấn và đặt lịch tiêm phòng HPV cho nam giới, Quý khách có thể liên hệ VNVC qua số hotline 028 7102 6595, fanpage trungtamtiemchungvnvc.