Viêm dạ dày kiêng ăn gì để tránh đau rát, khó tiêu hay đầy bụng là điều được nhiều người quan tâm. Vậy, người bị viêm dạ dày kiêng ăn gì để cải thiện triệu chứng và hỗ trợ quá trình phục hồi?
Khi bị viêm dạ dày, niêm mạc dạ dày đang tổn thương và rất dễ bị kích ứng. Nếu ăn uống không đúng cách, một số thực phẩm có thể khiến axit dạ dày tiết ra nhiều hơn, làm tổn thương sâu hơn lớp niêm mạc đang yếu, từ đó dẫn đến các biến chứng như loét, xuất huyết tiêu hóa hoặc thậm chí thủng dạ dày.
Do đó, việc tìm hiểu viêm dạ dày kiêng gì là điều cần thiết để bảo vệ hệ tiêu hóa trong giai đoạn nhạy cảm. Kiêng đúng thực phẩm không chỉ giúp giảm đau, mà còn hỗ trợ rút ngắn thời gian hồi phục, hạn chế biến chứng nguy hiểm và giảm thiểu nguy cơ tái phát.
Một số loại thức ăn và đồ uống tưởng chừng vô hại nhưng có thể chứa các chất có thể gây kích ứng niêm mạc, kích thích tiết axit hoặc cản trở quá trình chữa lành vết viêm. Dưới đây là danh sách các nhóm thực phẩm người bệnh cần đặc biệt lưu ý:
Đồ ăn chiên rán thường có kết cấu cứng, khiến dạ dày phải tăng cường co bóp để tiêu hóa. Khi đó, axit dịch vị được tiết ra nhiều hơn, tạo áp lực lớn lên lớp niêm mạc vốn đang bị viêm, dẫn đến đau quặn, trào ngược, thậm chí loét sâu.
Bên cạnh đó, những thực phẩm này còn chứa nhiều chất béo bão hòa – loại axit béo được chứng minh có đặc tính gây viêm, góp phần làm chậm quá trình phục hồi của niêm mạc. Ngoài ra, nhiệt độ cao trong quá trình chiên còn tạo ra acrylamide – một chất có thể gây ngộ độc cho tế bào và tăng nguy cơ viêm kéo dài. Do đó, trả lời câu hỏi viêm dạ dày kiêng ăn gì, các món chiên rán nhiều dầu mỡ chính là nhóm thực phẩm đầu tiên mà người bệnh cần cẩn trọng.
Thức ăn cay chứa capsaicin – hoạt chất tạo vị cay trong ớt, tiêu và các loại gia vị mạnh. Chất này kích thích các thụ thể thần kinh trong dạ dày, làm trầm trọng thêm các triệu chứng nóng rát, đồng thời kích thích tăng tiết axit dịch vị, khiến niêm mạc thêm tổn thương. Đối với người đang thắc mắc viêm dạ dày nên kiêng gì, món ăn cay nóng là nhóm cần hạn chế để tránh gây viêm loét, thậm chí có thể dẫn đến xuất huyết dạ dày nếu tiêu thụ quá mức.
Các loại trái cây có vị chua gắt như cam, chanh, bưởi, thơm, sấu, sơ ri, cóc,… chứa nhiều axit citric và axit ascorbic. Những axit này có thể làm tăng độ axit trong dạ dày, góp phần gây xói mòn lớp chất nhầy bảo vệ niêm mạc.
Với người đang bị viêm dạ dày, việc để niêm mạc tiêu hóa tiếp xúc quá mức với axit từ thực phẩm có thể khiến vùng viêm bị kích ứng, tạo cảm giác bỏng rát, thậm chí kích thích viêm nhiễm lan rộng và kéo dài thời gian điều trị. Do đó, giải đáp thắc mắc viêm dạ dày kiêng ăn gì, nhóm trái cây chua gắt cũng nằm trong danh sách cần hạn chế.
Bị viêm dạ dày kiêng những gì chua như giấm, dưa muối, cà muối… bởi chứa nhiều axit axetic, axit lactic, có thể làm tăng độ axit trong dạ dày, góp phần gây đau rát và làm tăng nguy cơ tiến triển thành vết loét. Đặc biệt, nếu lên men không đúng cách, chúng còn chứa histamine và nitrite – những hợp chất gây viêm và tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
Cồn (ethanol) và caffeine đều kích thích dạ dày tiết nhiều axit dịch vị, khiến dạ dày dễ bị bào mòn và tổn thương sâu hơn. Thêm vào đó, cồn còn làm tăng tính thấm thành mạch, góp phần dẫn đến viêm nặng hoặc xuất huyết, trong khi caffeine trong cà phê, trà đặc có thể kích thích tình trạng co thắt cơ thắt thực quản dưới, dễ dẫn đến chứng trào ngược thực quản (ợ chua) (2, 3). Vì những lý do này, khi tìm hiểu viêm dạ dày cần kiêng gì, người bệnh nên hạn chế tiêu thụ rượu, bia và đồ uống chứa caffeine.
Các loại nước ngọt có gas chứa nhiều khí carbon dioxide (CO₂), góp phần làm tăng áp lực bên trong dạ dày, gây đầy bụng. Ngoài ra, tiêu thụ nước ngọt còn làm loãng dịch vị, gián tiếp kích thích niêm mạc sản sinh axit nhiều hơn, từ đó kích thích niêm mạc, khiến ổ viêm chậm phục hồi. Vì thế, trả lời câu hỏi viêm dạ dày kiêng ăn gì, thì nước ngọt có gas cần được nhắc đến đầu tiên.
Các loại rau sống, ngũ cốc nguyên hạt, củ quả ăn cả vỏ… chứa nhiều cellulose – một dạng chất xơ không hòa tan. Chất này tuy tốt cho người khỏe mạnh nhưng với người đang viêm dạ dày, chúng kích thích dạ dày tăng co bóp để tiêu hóa, gây đau và làm tổn thương niêm mạc thêm.
Bên cạnh đó, thức ăn quá cứng như các loại hạt, đồ chiên giòn… cũng đòi hỏi dạ dày phải co bóp mạnh để nghiền nát thức ăn, dễ tạo viêm loét sâu hơn. Nếu đang tìm hiểu viêm dạ dày kiêng ăn gì, người bệnh không nên chọn nhóm thực phẩm này bởi chúng có thể cản trở đáng kể quá trình hồi phục.
Với người đang bị viêm dạ dày, sự thay đổi nhiệt độ đột ngột dễ khiến triệu chứng nặng hơn. Cụ thể, đồ ăn nóng tạo cảm giác nóng rát, trong khi đồ lạnh có thể làm co mạch, gây tê buốt và hạn chế máu lưu thông tới niêm mạc, cản trở quá trình chữa lành. Vì vậy, nếu đang thắc mắc viêm dạ dày kiêng ăn gì, người bệnh hạn chế các món ăn có nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh.
Trả lời câu hỏi viêm dạ dày kiêng ăn gì, chuyên gia khuyến nghị nên hạn chế các loại thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt nguội, mì ăn liền, đồ ăn đóng hộp… Nguyên nhân là bởi những sản phẩm này chứa nhiều chất bảo quản, hương liệu tổng hợp và phẩm màu nhân tạo…, các thành phần này có thể gây viêm, cản trở quá trình phục hồi và gia tăng gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
Mặt khác, thực phẩm chế biến sẵn cũng thường chứa nhiều muối. Nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ muối quá mức, trong thời gian dài, có thể làm tăng nguy cơ mắc biến chứng viêm teo dạ dày, đồng thời góp phần gây ung thư dạ dày (4, 5). Vì thế, người bệnh viêm dạ dày nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Các sản phẩm sữa nguyên kem, phô mai béo… chứa nhiều đường lactose và chất béo bão hòa, gây khó tiêu hóa khi dạ dày đang viêm. Cụ thể, đường lactose có thể gây tiêu chảy, đầy bụng với người có tiền sử bất dung nạp lactose, còn chất béo kích thích dạ dày tiết gastrin – hormone làm tăng axit dịch vị. Khi đó, niêm mạc dạ dày vốn đang viêm có thể bị kích thích mạnh hơn, làm trầm trọng hơn các triệu chứng khó chịu.
Trong quá trình điều trị, không ít người mắc phải những quan niệm sai lầm khiến tình trạng viêm dạ dày nặng hơn thay vì cải thiện. Dưới đây là các sai lầm phổ biến cần tránh khi tìm hiểu viêm dạ dày kiêng ăn gì:
Sau khi biết rõ viêm dạ dày kiêng ăn gì, người bệnh cũng cần xây dựng chế độ ăn cân đối và khoa học để hỗ trợ quá trình phục hồi. Theo đó, người bệnh cần:
Nếu đã ăn uống kiêng khem kỹ lưỡng nhưng cơn đau dạ dày vẫn kéo dài, rất có thể nguyên nhân gốc rễ chưa được phát hiện và xử lý triệt để. Trong trường hợp này, việc thăm khám chuyên sâu là bước đầu quan trọng để chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả.
Hiện nay, Trung tâm Nội soi & Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là địa chỉ thăm khám uy tín, nơi hội tụ đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý dạ dày phức tạp. Trung tâm hiện trang bị hệ thống nội soi ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), tiêu biểu như Olympus Evis X1 CV-1500 và Fuji 7000. Công nghệ này giúp phóng đại niêm mạc dạ dày lên đến 150 lần, hỗ trợ phát hiện tổn thương cực nhỏ mà mắt thường khó nhận biết, giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị tối ưu.
Hiểu rõ viêm dạ dày kiêng ăn gì chỉ là bước đầu trong kiểm soát bệnh lý này. Để điều trị hiệu quả và xây dựng chế độ ăn tối ưu, bạn cần được thăm khám chuyên sâu. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, đội ngũ bác sĩ Tiêu hóa phối hợp chuyên gia Dinh dưỡng sẽ thiết kế phác đồ điều trị cá thể hóa, kết hợp thực đơn riêng theo từng mức độ viêm. Đặt lịch khám ngay để chủ động kiểm soát viêm dạ dày, giảm tái phát và cải thiện chất lượng sống toàn diện.
Để đặt lịch thăm khám và điều trị tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Việc hiểu rõ viêm dạ dày kiêng ăn gì giúp người bệnh chủ động tránh các thực phẩm gây kích ứng như đồ cay, chua, chiên rán, rượu bia và thực phẩm lên men. Đồng thời, nên ưu tiên món ăn mềm, dễ tiêu để giảm áp lực lên niêm mạc dạ dày. Chế độ ăn phù hợp không chỉ hỗ trợ làm dịu triệu chứng mà còn góp phần ngăn ngừa biến chứng và cải thiện hiệu quả điều trị viêm dạ dày.
