Tiêu chảy có thể xảy ra ở cả người lớn, trẻ em và ở bất kỳ độ tuổi nào. Tình trạng này được định nghĩa bằng việc đi ngoài phân lỏng hay tóe nước từ 3 lần/ngày trở lên. Phân lỏng là phân có hình của vật chứa. Tuy nhiên, định nghĩa này không áp dụng đối với trẻ sơ sinh vì trẻ sơ sinh đi tiêu với tần suất và tính chất hoàn toàn khác đối với trẻ lớn và người lớn. Phân của trẻ sơ sinh thường mềm và khá lỏng, bé đi tiêu nhiều lần trong ngày nên khá khó để phụ huynh có thể nhận biết tình trạng trẻ sơ sinh bị tiêu chảy.
Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy là hiện tượng số lần đi tiêu của trẻ tăng đột ngột, kèm theo biểu hiện phân lỏng hơn, nhiều nước hơn và lượng phân mỗi lần đi tiêu nhiều hơn ngày thường.
Trong 1-2 ngày đầu sau sinh, trẻ sơ sinh sẽ đi tiêu phân su. Phân su là loại phân đen, đặc sệt, dính mà thai nhi tạo ra từ khi còn trong bụng mẹ. Sau khi tiêu hết phân su, phân của bé sẽ chuyển dần thành màu vàng. Do thức ăn của bé là sữa, nên phân của bé sẽ mềm và nhiều nước hơn so với người lớn. Trong phân có thể có các hạt nhỏ do chất béo không được tiêu hóa hết.
Mặt khác, số lần đi tiêu bình thường của trẻ rất thay đổi, có thể dao động từ 1 lần cho đến 10 lần mỗi ngày. Trẻ bú sữa mẹ thường sẽ đi tiêu nhiều lần hơn trẻ uống sữa công thức.
Vì vậy, nếu bố mẹ nếu thấy bé đi phân lỏng và nhiều lần thì không nên vội kết luận là bé bị tiêu chảy.
Nếu bố mẹ nhận thấy trẻ tiêu chảy kèm thêm các triệu chứng nguy hiểm: Phân nhầy lẫn máu hoặc có mùi hôi tanh khó chịu; trẻ bị sốt, chướng bụng, nôn ói nhiều, bú kém… Bố mẹ nên đưa con đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị phù hợp.
Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy có thể vì nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc xác định được nguyên nhân gây bệnh đóng vai trò quan trọng đối với quá trình điều trị và chăm sóc trẻ. Dưới đây là các nhóm nguyên nhân gây tiêu chảy thường gặp ở trẻ sơ sinh nhất: (1)
Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc được sử dụng trong điều trị bệnh của trẻ như thuốc kháng sinh, thuốc trị nhiễm ký sinh trùng,… có thể gây nên tình trạng tiêu chảy ở trẻ sơ sinh.
Biến chứng nguy hiểm của tiêu chảy là khiến trẻ bị mất nước. Nếu trẻ tiêu chảy quá nhiều mà không được bù dịch đủ, trẻ sơ sinh dễ bị biến chứng nguy hiểm.
Tiêu chảy sơ sinh còn là nguyên nhân khiến trẻ suy dinh dưỡng ở giai đoạn đầu, ảnh hưởng đến sự phát trẻ về mặt thể chất về sau của trẻ.
Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy tại nhà nên được đưa đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và hỗ trợ điều trị càng sớm càng tốt. Việc tự ý điều trị tại nhà hay điều trị tiêu chảy cho trẻ sơ sinh bằng các mẹo dân gian có thể khiến tình trạng bệnh của trẻ trở nên ngày càng nghiêm trọng hơn. (2)
Đối với các trường hợp trẻ bị tiêu chảy do vi khuẩn, ký sinh trùng, bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống ký sinh trùng phù hợp. Thuốc trị tiêu chảy cho trẻ sơ sinh không kê đơn không được khuyến cáo sử dụng. Nếu có biểu hiện mất nước, trẻ có chỉ định nhập viện điều trị.
Điều quan trọng nhất khi chăm sóc trẻ sơ sinh bị tiêu chảy là bù nước cho trẻ, ngăn ngừa tình trạng mất nước xảy ra. Mẹ nên tăng cường cữ bú cho trẻ, có thể chia thành nhiều cữ bú để bù lại lượng nước đã mất, bù điện giải và năng lượng. (3)
Nếu trẻ sơ sinh bú mẹ bị tiêu chảy, có thể mẹ nên cân chỉnh lại chế độ ăn uống hàng ngày. Bên cạnh việc cân bằng dưỡng chất, mẹ nên loại bỏ tất cả các loại thực phẩm có khả năng gây tiêu chảy cho trẻ như thực phẩm nhiều dầu mỡ, nhiều đường,…
Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy do virus hay vi khuẩn có khả năng lây lan cao. Vì vậy, trong quá trình chăm sóc trẻ, mẹ nên khử khuẩn tay cẩn thận, nhất là sau khi thay tã cho trẻ. Khu vực trẻ nằm và khu vực thay tã cho trẻ nên được khử trùng thường xuyên và đảm bảo sạch sẽ, thông thoáng.
Lưu ý, tiêu chảy khiến nguy cơ bị hăm tã của trẻ cao hơn. Mẹ nên chú ý thường xuyên thay tã cho trẻ, đảm bảo vệ sinh và độ khô thoáng vùng mông cho bé. Thay vì dùng khăn lau, mẹ nên làm sạch mông trẻ bằng nước sạch. Kem bôi vùng mặc tã dành cho trẻ sơ sinh có thể được sử dụng để ngừa tình trạng hăm tã.
Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc và những vấn đề sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ Trung tâm Sơ sinh, bệnh viện đa khoa Tâm Anh theo địa chỉ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng với những thông tin trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về tình trạng trẻ sơ sinh bị tiêu chảy. Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy nên được đưa đến bệnh viện để được hỗ trợ càng sớm càng tốt.
