Ung thư tuyến tiền liệt có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp nội khoa và các loại thuốc khác nhau. Vậy có những nhóm thuốc điều trị ung thư tuyến tiền liệt nào? Hãy cùng tìm hiểu qua chia sẻ của thạc sĩ bác sĩ chuyên khoa II Phạm Thanh Trúc, Khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Thuốc điều trị ung thư tuyến tiền liệt (hay tiền liệt tuyến hoặc nhiếp hộ tuyến) là các loại thuốc được dùng để tiêu diệt, làm chậm sự phát triển hay kiểm soát triệu chứng ung thư tuyến tiền liệt. Thuốc có thể được sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp, tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, mục đích điều trị…
Thuốc điều trị ung thư tuyến tiền liệt có thể được dùng trong nhiều liệu pháp như nội tiết, hóa trị, nhắm trúng đích, miễn dịch…
Ở giai đoạn sớm, ung thư tuyến tiền liệt thường được điều trị triệt căn bằng phương pháp phẫu thuật, đảm bảo tỷ lệ sống cho người bệnh gần như 100%. Các liệu pháp như nội tiết, hóa trị, nhắm trúng đích hay miễn dịch thường chỉ được dùng khi người bệnh đã không còn khả năng điều trị triệt căn, thường nhằm mục đích kéo dài sự sống và kiểm soát triệu chứng. (1)
Cần lưu ý, ung thư tuyến tiền liệt thường xuất hiện ở người sau 50 tuổi, độ tuổi trung bình được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt khoảng 67. Do đó, việc có thể kéo dài sự sống của người bệnh rất có ý nghĩa. Thậm chí, người bệnh có thể mất vì nguyên nhân khác trước khi ung thư mất kiểm soát.
Dưới đây là các loại thuốc điều trị ung thư tuyến tiền liệt phổ biến: (2)
Liệu pháp nội tiết (ức chế androgen) thường được xem liệu phương pháp điều trị đầu tay trong trường hợp người bệnh ung thư tuyến tiền liệt di căn. Các nhóm thuốc nội tiết đều nhắm đến mục tiêu giảm hormone testosterone trong cơ thể. Ung thư tuyến tiền liệt có mối liên hệ chặt chẽ với testosterone, do hormone này kích thích sự phát triển của tế bào ung thư trong tuyến tiền liệt. Nồng độ testosterone cao có thể thúc đẩy sự phát triển của bệnh, trong khi giảm nồng độ testosterone có thể làm chậm sự tiến triển của ung thư.
Các loại thuốc nội tiết cũng được chia thành nhiều nhóm nhỏ với các cơ chế khác nhau như:
Tùy thuộc vào tình trạng bệnh cụ thể mà mỗi người bệnh sẽ được chỉ định loại thuốc khác nhau. Ví dụ, người bệnh kháng cắt tinh hoàn (ung thư vẫn phát triển dù đã cắt tinh hoàn để giảm testosterone) có thể được chỉ định thuốc kháng androgen hay ức chế tổng hợp androgen.
Khi điều trị bằng liệu pháp nội tiết không hiệu quả, người bệnh có thể được chỉ định hóa trị hoặc miễn dịch.
Hóa trị là phương pháp điều trị toàn thân (tác dụng đến mọi nơi trong cơ thể), dùng các loại thuốc (hóa chất) để tiêu diệt tế bào ung thư trong cơ thể. Tuy nhiên, hóa trị cũng gây tổn thương tế bào lành và gây nhiều tác dụng phụ. Do đó, hóa trị thường không được ưu tiên chỉ định như liệu pháp nội tiết. Các loại thuốc hóa trị có thể được dùng đơn lẻ hoặc kết hợp với một số phương pháp khác như xạ trị để kéo dài sự sống, giảm nhẹ triệu chứng khi ung thư tuyến tiền liệt di căn. Ví dụ docetaxel, mitoxantrone, cabazitaxel.
Thuốc điều trị miễn dịch giúp kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể để tấn công tế bào ung thư tuyến tiền liệt, ví dụ pembrolizumab. Có thể được chỉ định như liệu pháp toàn thân thay thế hóa trị.
Các loại thuốc điều trị đích (hay liệu pháp nhắm mục tiêu) thường nhắm vào các đặc điểm cụ thể của tế bào ung thư như đột biến gen hay đặc điểm sinh học, giúp cơ thể tiêu diệt tế bào ung thư và hạn chế ảnh hưởng đến tế bào khỏe mạnh. Ví dụ nhóm chất ức chế PARP (như olaparib và rucaparib) hoạt động bằng cách ngăn chặn enzyme PARP, làm giảm khả năng sửa chữa DNA của tế bào ung thư, dẫn đến cái chết của tế bào.
Ngoài các liệu pháp điều trị ung thư kể trên, người bệnh có thể được chỉ định các loại thuốc kiểm soát triệu chứng cụ thể như thuốc chống hủy xương (cho người bệnh di căn xương), thuốc giảm đau nhóm opioid.
Việc đánh giá hiệu quả giữa các loại thuốc chữa trị ung thư tuyến tiền liệt cần xem xét nhiều yếu tố như giai đoạn bệnh, đặc điểm di truyền của người và khả năng đáp ứng với các phương pháp điều trị.
Sự kết hợp giữa các loại thuốc và phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt khác nhau có thể mang lại kết quả tốt nhất cho người bệnh. Ví dụ, liệu pháp nội tiết có thể giúp ung thư tạm dừng phát triển 2 năm, 3 năm hoặc lâu hơn tùy thuộc mỗi người bệnh. Sau đó, người bệnh tiếp tục được điều trị bằng các phương pháp như hóa trị, miễn dịch hay nhắm trúng đích.
Để thuốc điều trị ung thư tuyến tiền liệt phát huy hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần:
Trong suốt quá trình điều trị, bác sĩ sẽ xem xét kết hợp thuốc với các phương pháp điều trị khác như liệu pháp miễn dịch, xạ trị hoặc phẫu thuật nếu cần thiết, giúp tăng cường hiệu quả điều trị và cải thiện chất lượng sống của người bệnh.
Dưới đây là một số lưu ý cho người bệnh đang dùng thuốc điều trị ung thư tuyến tiền liệt nói chung:
Để tự bảo vệ bản thân khỏi ung thư tuyến tiền liệt, nam giới từ 50 tuổi nên tầm soát ung thư tuyến tiền liệt định kỳ mỗi 12 tháng tại các cơ sở y tế uy tín Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 và Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cũng là nơi điều trị các bệnh hệ tiết niệu khó như ung thư tuyến tiền liệt, ung thư thận, tạo hình niệu quản với các phương pháp tiến tiến như phẫu thuật nội soi robot Da Vinci Xi, giúp bác sĩ thao tác chính xác đến từng mm, hạn chế đến tối thiểu nguy cơ xảy ra biến chứng trong và sau phẫu thuật cho người bệnh.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là những loại thuốc điều trị ung thư tuyến tiền liệt đang được sử dụng phổ biến. Độ hiệu quả của từng phương pháp có thể khác nhau, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của mỗi người bệnh. Để quá trình điều trị hiệu quả hơn, người mắc ung thư tuyến tiền liệt cần tuân thủ đúng phác đồ được chỉ định, duy trì lối sống lành mạnh cũng như giữ tinh thần lạc quan.
