Hẹp khúc nối niệu quản – bể thận là bất thường về cấu trúc của chỗ nối niệu quản với thận, gây tắc nghẽn, ứ nước và nguy cơ tổn thương thận. Phẫu thuật gần như là phương pháp điều trị duy nhất để giải quyết tình trạng này. Tìm hiểu về phương pháp phẫu thuật nội soi tạo hình khúc nối niệu quản bể thận thông qua những chia sẻ từ tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Đức trong bài viết bên dưới.
Nội soi tạo hình khúc nối niệu quản bể thận được chỉ định khi người bệnh bị ứ nước thận do hẹp khúc nối niệu quản – bể thận (bẩm sinh hoặc mắc phải do xơ hẹp sau can thiệp tán sỏi niệu quản…).
Nội soi tạo hình khúc nối niệu quản bể thận chống chỉ định tương đối trong các trường hợp sau:
Hiện có 3 phương tiện tiếp cận chính được sử dụng để tạo hình khúc nối niệu quản bể thận, gồm:
Nội soi sau phúc mạc là phẫu thuật xâm lấn tối thiểu, được sử dụng phổ biến trong điều trị hẹp niệu quản – bể thận. Bác sĩ sẽ tiếp cận vị trí hẹp qua vết mổ nhỏ phía sau khoang bụng, không xâm lấn đến khoang phúc mạc, đưa dụng cụ nội soi trực tiếp vào thận và niệu quản, thực hiện thao tác bóc tách, mổ xẻ và điều chỉnh vị trí hẹp. Với cách tiếp cận từ phía sau phúc mạc cũng tạo môi trường phẫu thuật an toàn hơn và thời gian phục hồi nhanh hơn so với phẫu thuật mở truyền thống. (1)
Nội soi qua phúc mạc cũng là phẫu thuật xâm lấn tối thiểu, chủ yếu được sử dụng khi có sự hỗ trợ của robot. Các thao tác tương tự như mổ nội soi sau phúc mạc trong điều trị hẹp niệu quản – bể thận. Bác sĩ sẽ đưa dụng cụ nội soi vào khoang bụng (phúc mạc) để thực hiện thao tác bóc tách niệu quản, cắt bỏ hoặc điều trị đoạn hẹp.
Với những tiến bộ trong kỹ thuật mổ nội soi và sự hỗ trợ từ các thiết bị hiện đại như robot, hiện mổ mở truyền thống rất hiếm khi được sử dụng trong phẫu thuật tạo hình điều trị hẹp khúc nối niệu quản – bể thận hoặc các thủ thuật điều trị ngoại khoa xâm lấn khác. Trừ khi mổ nội soi không khả thi hoặc mổ nội soi thất bại phải chuyển sang mổ mở.
Hệ tiết niệu là khu vực có giải phẫu hẹp và phức tạp, nằm trong khoang bụng, với nhiều cơ quan nội tạng, mạch máu lớn, dây thần kinh quang trọng. Sự ra đời của hệ thống robot đã giúp tối ưu hiệu quả và hạn chế nguy cơ gặp phải các biến chứng trong phẫu thuật tạo hình đường tiết niệu nói chung và phẫu thuật tạo hình điều trị hẹp khúc nối thận – niệu quản nói riêng.
Phẫu thuật nội soi có hỗ trợ robot là thủ thuật xâm lấn tối thiểu, sử dụng hệ thống phẫu thuật robot, trong đó hiện đại nhất là hệ thống robot Da Vinci XI. Bác sĩ phẫu thuật thao tác tại bàn điều khiển, điều khiển cánh tay robot được trang bị dụng cụ phẫu thuật chuyên dụng và camera 3D độ phân giải cao.
Cánh tay robot có phạm vi chuyển động lớn hơn, xoay 7 bậc tự do và khả năng xoay 540 độ, vượt trội hơn so với cổ tay người, cho phép chuyển động rất chính xác và khâu vết thương phức tạp trong không gian hạn chế. Điều này là yếu tố rất quan trọng để phẫu thuật tạo hình diễn ra thành công, hạn chế nguy cơ bị rò rỉ nước tiểu qua vết khâu hoặc tái phát hẹp sau điều trị.
Hệ thống robot Da Vinci XI còn có khả năng lọc ra những chuyển động run tay tự nhiên, mang lại thao tác phẫu thuật ổn định và được kiểm soát. Camera robot cung cấp hình ảnh phóng đại (10 – 15 lần), độ phân giải cao, đa chiều của trường phẫu thuật, giúp bác sĩ phẫu thuật hình dung các cấu trúc tinh tế, như các mạch máu nhỏ và dây thần kinh, với sự rõ ràng đặc biệt, giúp thao tác mổ xẻ và tái thiết tỉ mỉ hơn.
Ứng dụng robot và mổ nội soi có tỷ lệ thành công cao, lên đến 95% hoặc cao hơn, tương đương hoặc thậm chí tốt hơn so với phẫu thuật tạo hình mở truyền thống, giảm đáng kể tỷ lệ mắc biến chứng hậu phẫu thuật. Các nghiên cứu so sánh phẫu thuật tạo hình robot với phẫu thuật nội soi thông thường cho thấy tỷ lệ thành công tương tự, nhưng phẫu thuật robot có thể mang lại lợi thế về thời gian phẫu thuật ngắn hơn và hiệu quả hơn trong việc khâu vết thương phức tạp.
Ưu điểm rất lớn của phẫu thuật nội soi tạo hình khúc nối niệu quản bể thận bằng robot chính là không xâm lấn đến các cơ quan trong khoang phúc mạc. Khi thao tác, phần ruột của người bệnh sẽ được rút lại cẩn thận để lộ thận, xương chậu thận và niệu quản gần, nằm sau phúc mạc. Đoạn khúc nối niệu quản – bể thận bị tắc nghẽn sẽ được bóc tách và cắt bỏ, sau đó tái tạo lại niệu quản và tái tạo lại đường liên kết với thận.
Với các thao tác chính xác, linh hoạt, hệ thống robot Da Vinci XI đã giúp tái tạo liên kết thận – niệu quản, tạo hình khúc nối thận – niệu quản chính xác, phù hợp với giải phẫu đường tiết niệu và kiểm soát nguy cơ biến chứng sau điều trị.
Có thể thấy, phẫu thuật robot đã thiết lập vững chắc vai trò quan trọng của mình trong việc tái tạo khúc nối bể thận niệu quản. Độ chính xác cao, trực quan hóa vượt trội và các lợi ích công thái học đã khiến cho phẫu thuật tạo hình ít xâm lấn và rất thành công, mang đến hiệu quản điều trị tốt hơn với sự phục hồi nhanh hơn. Khi công nghệ tiếp tục phát triển, vai trò của robot trong điều trị các bệnh tiết niệu hoặc tái tạo phức tạp sẽ tiếp tục được mở rộng.
Các ưu điểm vượt trội của phẫu thuật nội soi tạo hình khúc nối niệu quản bể thận có thể kể đến như:
Một số nhược điểm của phẫu thuật nội soi tạo hình khúc nối niệu quản bể thận gồm:
Dưới đây là quy trình phẫu thuật nội soi tạo hình khúc nối niệu quản bể thận chung và chỉ mang tính tham khảo:
Triển vọng phục hồi sau phẫu thuật nội soi tạo hình khúc nối niệu quản bể thận tốt. Người bệnh thường hồi phục tương đối nhanh chóng, có thể trở lại với hầu hết các hoạt động bình thường trong vòng vài tuần. Trong khi một số người có thể bị đau và sưng thận tạm thời, những vấn đề này thường sẽ tự khỏi khi vết thương lành.
Với các tiến bộ trong kỹ thuật và công nghệ như hiện nay, phẫu thuật nội soi tạo hình khúc nối niệu quản bể thận an toàn, cho nên biến chứng hoặc tác dụng phụ có thể gặp phải sau phẫu thuật thường rất hiếm. Các biến chứng này gồm:
Chọn phẫu thuật nội soi (kinh điển hoặc hỗ trợ robot) cho tái tạo hẹp khúc nối niệu quản – bể thận là quyết định quan trọng. Nên người bệnh cần lưu ý trao đổi với bác sĩ điều trị, bác sĩ phẫu thuật để hiểu rõ về phương pháp cũng như những ưu – nhược điểm mà phẫu thuật nội soi và phẫu thuật nội soi có hỗ trợ robot mang lại để có lựa chọn phù hợp nhất cho tình trạng của mình.
Phẫu thuật nội soi tạo hình khúc nối niệu quản bể thận thông thường so với phẫu thuật nội soi có sử dụng robot có quy trình như nhau. Sự thành công của phẫu thuật nội soi hoặc nội có hỗ trợ robot phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm và kỹ năng của bác sĩ phẫu thuật. Vì vậy, lưu ý quan trọng là cần trao đổi với bác sĩ để cân nhắc lựa chọn phù hợp.
Hiện phẫu thuật nội soi tạo hình khúc nối niệu quản bể thận tại BVĐK Tâm Anh đang ứng dụng hệ thống robot Da Vinci XI thế hệ thứ 4 với nhiều ưu điểm vượt trội so với các thế hệ robot trước đó. Việc ứng dụng robot trong những ca phẫu thuật có phẫu trường hẹp và phức tạp, đồi hỏi các thao tác tinh vi, tỉ mỉ như phẫu thuật nội soi tạo hình khúc nối niệu quản là bước tiến lớn, quan trọng, giúp kiểm soát tốt và ngăn ngừa các biến chứng như tổn thương mạch máu hoặc rách phúc mạc.
Thao tác ổn định, chính xác, tỉ mỉ và tinh vi, hệ thống robot Da Vinci XI đã giúp bác sĩ phẫu thuật thực hiện thành công nhiều ca phẫu thuật phức tạp trong đường tiết niệu như phẫu thuật cắt thận, cắt bướu thận, phẫu thuật tạo hình bàng quang, niệu quản, tạo hình khúc nối thận – niệu quản,…. thao tác chính xác giúp bảo tồn được các mô khỏe mạnh, dây thần kinh, hệ thống mạch máu của các khu vực lân cận, xâm lấn tối thiểu, giúp nâng cao hiệu quả điều trị và rút ngắn thời gian hồi phục cho người bệnh.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng với những chia sẻ của tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Đức trong bài viết vừa rồi đã giúp bạn hiểu thêm về quy trình phẫu thuật nội soi tạo hình khúc nối niệu quản – bể thận cũng như các thông tin hữu ích khác về phương pháp phẫu thuật nội soi có hỗ trợ robot.
