Tiên lượng của người bệnh ung thư phổi sẽ khả quan hơn khi bệnh được chẩn đoán sớm. Chính vì vậy, những người có nguy cơ cao mắc ung thư phổi như đã/đang hút thuốc lâu năm, làm việc trong môi trường độc hại… được khuyến khích thực hiện tầm soát định kỳ bằng nhiều phương pháp. Trong đó có chụp CT phổi liều thấp. Vậy ưu điểm của phương pháp này là gì? Khác gì so với CT phổi thông thường? Bài viết sau sẽ giải đáp chi tiết.
Chụp CT phổi liều thấp hay chụp cắt lớp vi tính liều thấp (low-dose computed tomography – LDCT) là kỹ thuật sử dụng máy X-quang chụp nhiều lớp vùng ngực, tạo hình ảnh 3D chi tiết của phổi với lượng bức xạ tối thiểu, thấp hơn nhiều so với CT thông thường. Trong quá trình thực hiện, bạn sẽ nằm yên trên một bàn trượt vào – ra máy CT. Các bác sĩ chẩn đoán hình ảnh và hô hấp sẽ cùng phân tích để tìm dấu hiệu ung thư phổi hoặc các bệnh lý khác ở vùng ngực.
Cần áp dụng CT scan phổi liều thấp vì: (1)
So với chụp X-quang ngực truyền thống, phương pháp này giúp phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn sớm hơn. LDCT có thể nhận diện các nốt nhỏ hoặc các khối tăng trưởng bất thường, có thể không hiển thị trên phim X-quang. Các nghiên cứu cho thấy tầm soát bằng LDCT có thể giảm tỷ lệ tử vong do ung thư phổi lên đến 20% ở những người có nguy cơ cao vì phát hiện ung thư trước khi các triệu chứng chưa xuất hiện. Từ đó giúp người bệnh có nhiều lựa chọn điều trị hơn và tiên lượng khả quan hơn.
Phơi nhiễm phóng xạ là mối quan ngại với bất kỳ hình thức chẩn đoán hình ảnh nào sử dụng tia X, đặc biệt với người bệnh cần sàng lọc định kỳ. Tuy nhiên, kỹ thuật này sử dụng lượng bức xạ ít hơn đáng kể so với chụp CT thông thường, cân bằng giữa an toàn và hiệu quả, đặc biệt với người có nguy cơ cao mắc ung thư phổi.
Một số trường hợp được khuyến nghị tầm soát ung thư phổi hằng năm bằng chụp CT liều thấp như:
Quy trình CT scan phổi liều thấp bao gồm các bước sau:
Bạn không cần chuẩn bị bất kỳ điều gì, có thể ăn uống như bình thường. Quá trình chụp cũng không sử dụng thuốc cản quang. Để giảm lo lắng trước khi thực hiện bạn có thể thư giãn bằng cách:
Khi thực hiện kỹ thuật chụp CT, bạn sẽ được hướng dẫn thay áo choàng của bệnh viện. Kim loại có thể ảnh hưởng đến hình ảnh chụp, bạn nên mặc áo ngực không gọng. Các vật dụng kim loại cần tháo ra bao gồm:
Để chuẩn bị cho việc chụp CT phổi liều thấp, kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn bạn nằm ngửa trên bàn chụp. Bạn sẽ được điều chỉnh tư thế sao cho thoải mái hơn. Sau đó, kỹ thuật viên sẽ di chuyển sang một phòng riêng để bắt đầu quá trình chụp. Đầu tiên, bàn trượt di chuyển chậm qua lỗ mở của máy quét. Bạn cần:
Bạn có thể nghe thấy tiếng vo vo hoặc tiếng gõ. Toàn bộ quá trình quét sẽ kéo dài chưa đến một phút.
Khi quá trình quét kết thúc, kỹ thuật viên sẽ giúp bạn xuống khỏi bàn. Bạn có thể quay lại sinh hoạt bình thường ngay lập tức. Một máy tính sẽ kết hợp các hình ảnh quét LDCT để tạo hình ảnh 2D (2 chiều) và 3D (3 chiều) về lồng ngực. Kết quả sẽ gửi đến bác sĩ chẩn đoán hình ảnh để được phân tích.
Một số rủi ro liên quan đến chụp CT phổi liều thấp: (2)
LDCT dùng liều tia X thấp hơn nhiều so với CT thường, nhưng vẫn cao hơn X-quang ngực, nên vẫn ít nhiều tồn tại nguy cơ phơi nhiễm bức xạ.
Kết quả có thể phát hiện “nốt” hay bất thường nghi ngờ ung thư nhưng thực ra là lành tính. Điều này có thể kéo theo các chỉ định bổ sung (chụp lại, PET/CT, nội soi phế quản, sinh thiết…) gây tốn kém, lo lắng và rủi ro khi thủ thuật.
Kết quả sau thực hiện CT Scan phổi liều thấp bao gồm:
Nếu kết quả dương tính, nghĩa là có bất thường. Nếu tìm thấy một nốt phổi hoặc bất thường khác, bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh về những bước tiếp theo. Kết quả chụp dương tính không có nghĩa là ung thư, người bệnh cần theo dõi hoặc thực hiện thêm các xét nghiệm bổ sung để xác định chẩn đoán.
Kết quả âm tính nghĩa là không phát hiện bất thường. Bác sĩ sẽ khuyến nghị thời điểm thực hiện đợt tầm soát tiếp theo dựa trên tình trạng sức khỏe và tiền sử bệnh của bạn.
Kết quả không xác định có nghĩa là bạn nên theo dõi thêm hoặc thực hiện thêm các chẩn đoán hình ảnh khác.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM được trang bị ba dòng máy chụp CT hiện đại, mang lại giải pháp chẩn đoán hình ảnh vượt trội, cụ thể:
Số lát cắt cực đại, hỗ trợ khảo sát hầu hết các bộ phận trên trên cơ thể
“Siêu máy” CT Somatom Force VB30 sở hữu số lát cắt cực đại, có khả năng tái tạo hơn 100.000 lát cắt trong một lần chụp, cung cấp hình ảnh chi tiết, có thể được ứng dụng trong khảo sát hầu hết các bộ phận của cơ thể. Công nghệ Dual Energy cho phép phân biệt hơn 20 loại vật chất khác nhau trong cơ thể (xương, mô, cơ, cục máu đông, mảng xơ vữa, khối u, các loại sỏi), giúp bác sĩ phát hiện sớm, chẩn đoán và hỗ trợ điều trị tốt cho các bệnh lý nguy hiểm liên quan đến mạch máu và các tạng.
Theo thống kê của Hiệp hội Vật lý Y khoa Hoa Kỳ, Somatom Force VB30 là một trong những hệ thống CT có mức liều tia thấp. Công nghệ giảm liều tia X đến 85% so với CT thông thường kết hợp với bộ lọc tia bằng thiếc cao cấp: Giúp giảm liều tia X mà vẫn giữ được chất lượng hình ảnh rất tốt, đặc biệt hữu ích trong việc chụp CT cho trẻ em và bệnh nhân cần chụp CT định kỳ như người sau thay khớp, can thiệp cột sống, người điều trị ung thư, người suy thận…
Công nghệ 2 nguồn phát giúp phân tách năng lượng, giảm thời gian quét và tăng khả năng chụp nhanh. Máy có thể quét toàn bộ cơ thể trong chưa đầy 2 giây, tốc độ chụp đạt 737mm/s, nhanh gấp hàng chục lần các thế hệ máy CT thông thường.
“Siêu máy” CT Somatom Force VB30 sử dụng công nghệ AI hỗ trợ nhận diện và phân biệt u lành tính và ác tính, phát hiện sớm các bệnh ung thư. Với số lượng lát cắt không giới hạn, mỗi lát cắt có độ dày chỉ 0,4 mm, hệ thống giúp phát hiện rất sớm các tổn thương hay bất thường chỉ vài milimet ở ở phổi, gan, thận, xương… Bác sĩ có thể tùy chỉnh số lượng lát cắt tùy nhu cầu chụp theo vùng nhỏ, vùng lớn hay toàn thân, từ đó đánh giá được rất sớm các nốt ở phổi, gan, các khối u tại chỗ hoặc có di căn, các tình trạng khối u..
Máy chỉ mới có ở các nước phát triển như Mỹ, Anh, Pháp, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Một số ưu điểm chính như sau:
Các máy CT thế hệ trước chỉ phát hiện được 0,33 mm, còn Revolution Apex Elite phát hiện được 0,23mm nhờ AI và công nghệ CT Quang Phổ GSI Xtream. Máy còn có khả năng phân biệt hơn 20 loại vật chất trong cơ thể, giúp làm rõ đặc tính mô, tổn thương. AI còn giúp phần lớn quy trình được tự động hóa,, tiết kiệm thời gian và đạt được hiệu quả và tính nhất quán vượt trội trong hình ảnh.
Công nghệ HyperDrive*, quét thể tích 437 mm/s với đầy đủ trường khảo sát và ở mức điện áp thấp tới 70 kV, Revolution Apex Elite có thể thực hiện chụp CT phổi liều thấp ở ngực dưới 1 giây, với hình ảnh đẹp mọi lúc. Đặc biệt hiệu quả cho người bị hen suyễn, không nín thở được.
Máy cũng cho phép đánh giá tưới máu phổi, đánh giá chức năng phổi, tự động phát hiện nốt phổi và phân biệt u phổi lành tính và ác tính.
Công nghệ phát tia hiện đại với bóng Quantix 1300mA mạnh mẽ được định hướng bằng từ trường hiện đại, giúp tối ưu hóa, giảm liều tia thấp cho mọi bệnh nhân nhưng mang lại hình ảnh rõ nét.
Bên cạnh đó, máy còn được trang bị công nghệ tái tạo hình ảnh học TrueFidelity để tạo ra hình ảnh CT có độ phân giải cao, độ nhiễu thấp ngay cả khi chụp CT ở liều bức xạ thấp.
Hệ thống cũng được tích hợp công nghệ Gemstone Clarity Detector, cho tốc độ thu nhận tín hiệu hình ảnh 20,000Hz, cho phép thu hình CT Quang phổ cao cấp, độ nét cao, thu hình nhanh chóng và giảm liều nhiễm xạ, đảm bảo an toàn cho người bệnh.
Cho phép thu hình nhi khoa nhanh chóng mà không cần sử dụng an thần, liều xạ siêu thấp với hình ảnh sắc nét, giảm liều xạ tới 96%.
Máy có khả năng phát hiện tổn thương 2-3 mm, giúp nâng cao cơ hội phát hiện sớm ung thư phổi. Ứng dụng AI để phát hiện nhanh các bất thường tại não bộ, tim mạch, ngũ tạng, cơ xương khớp, đường hô hấp, tiêu hóa, bệnh sản nhi.
Liều bức xạ chỉ 1-1,5 mSv (thấp hơn liều lượng bức xạ nền mà người bình thường nhận được trong sáu tháng). Bộ lọc Tin Filter giúp giảm liều xạ tới 96%, an toàn cho trẻ em, người cao tuổi.
Chụp toàn thân chỉ vài giây, độ phân giải thời gian 75ms giúp ghi lại hình ảnh rõ nét ngay cả với nhịp tim 90-120 lần/phút. Bạn không bắt buộc nín thở lâu, đặc biệt hữu ích cho người già, trẻ em.
Bên cạnh hệ thống trang thiết bị tiên tiên tiết với công nghệ hiện đại, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh còn quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm trong các lĩnh vực như: chẩn đoán hình ảnh, ung bướu, hô hấp, tim mạch xạ trị,… Sự kết hợp giữa năng lực chuyên môn sâu và nền tảng công nghệ tối tân giúp người bệnh được chẩn đoán chính xác, tiếp cận phác đồ điều trị phù hợp, đa mô thức, an toàn, cá nhân hóa, nâng cao hiệu quả điều trị.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Tóm lại, tầm soát ung thư phổi bằng phương pháp chụp CT phổi liều thấp giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm khi tiên lượng điều trị tốt nhất. Bạn cần tuân thủ lịch trình tầm soát, đặc biệt nếu nằm trong nhóm nguy cơ cao. Chủ động trao đổi với bác sĩ để hiểu rõ về nguy cơ và bảo vệ sức khỏe của bản thân.
