TP HCM_BVĐK Tâm Anh đưa xe cấp cứu chuyên dụng đến cửa khẩu Mộc Bài, “chuyển viện trong tử cung” cứu thai phụ Campuchia dọa sinh non ở tuần 23, thai nhi được nuôi sống ngoạn mục.
Ba tháng trước, ngày 17/6, chị Seang (27 tuổi, gốc Việt) được ê kíp bác sĩ Sản – Sơ sinh BVĐK Tâm Anh TP HCM đón tại cửa khẩu Mộc Bài về Việt Nam điều trị. Chị đang mang thai 23 tuần, nguy cơ cao sinh non, với điều kiện y tế khó khăn tại Campuchia, nếu sinh cực non thai khó bề sống sót.
Bà Ngô Thị Thu (48 tuổi), mẹ chị Seang cho biết, trước đó đã liên hệ với bệnh viện Tâm Anh, bày tỏ nguyện vọng cứu con gái và cháu ngoại. “Bệnh viện Tâm Anh có phác đồ giờ vàng cứu trẻ sinh cực non, tôi quyết đưa con về Việt Nam điều trị với hy vọng còn nước còn tát. Song di chuyển từ Campuchia đến Việt Nam hết khoảng 6 giờ, con gái có thể chuyển dạ sinh dọc đường. Do đó tôi liên hệ bệnh viện xem có cách nào cứu con cháu tôi không…”, bà nói.
Chưa đầy 30 phút sau, bà được bệnh viện liên hệ, sẵn sàng điều phối xe cấp cứu chuyên dụng, cùng đội ngũ chuyên gia Sản – Sơ sinh, lên cửa khẩu Quốc tế Mộc Bài đón người bệnh về nước điều trị.
Chị Seang ở thành phố Phnompenh, từng sinh non ở tuần 28. Mang thai lần hai, chị bị cổ tử cung ngắn, nguy cơ cao sinh non. Các bác sĩ tại bệnh viện Campuchia chỉ định khâu eo cổ tử cung cho thai phụ lúc thai 14 tuần, giữ thai đến 20 tuần bỗng đau bụng, ra huyết. Chị Seang nhập viện điều trị, giữ thai thêm ba tuần thì rỉ ối. Siêu âm phát hiện thiểu ối, bác sĩ Campuchia tiên lượng xấu không thể tiếp tục thai kỳ. Nếu chào đời ở tuần thai 23, bé khó sống sót.
Thai nhi được “chuyển viện trong tử cung” từ Campuchia về Bệnh viện đa khoa Tâm Anh điều trị, gồm lồng ấp, máy thở hiện đại và ê kíp chuyên gia Sản khoa, Hồi sức Sơ sinh, điều dưỡng, kỹ sư kiểm soát máy thở và vận hành thiết bị… sẵn sàng phương án người mẹ có thể sinh dọc đường.
Ngày 1/10, BS.CKII Lê Thanh Hùng, Phó khoa Sản, Trung tâm Sản Phụ khoa cho biết, ở thời điểm nhập viện, người mẹ có chỉ số bạch cầu tăng cao, nhưng không có biểu hiện sốt, siêu âm buồng ối còn 3 cm, bác sĩ quyết định kéo dài thêm thai kỳ, với quyết tâm đảm bảo an toàn tính mạng mẹ và bé. “Một ngày giữ được thai trong bụng tăng thêm 2-3% cơ hội sống cho bé”, bác sĩ Hùng nói.
Ngày 21/6, chị Seang sốt, tim thai bất thường. Nhận thấy không thể tiếp tục thai kỳ, bác sĩ Sản và Sơ sinh phối hợp giúp sản phụ chuyển dạ sinh thường. Bé chào đời ở 24 tuần 2 ngày, nặng 670 gram, tím tái không thể tự thở. Ê kíp bác sĩ Sơ sinh áp dụng “phác đồ giờ vàng” hồi sức cho trẻ ngay tại phòng sinh, hỗ trợ thở thông khí áp lực dương không xâm lấn, bọc túi nilon ủ ấm phòng hạ thân nhiệt, sau đó chuyển về phòng Hồi sức sơ sinh ngay bên cạnh. Bé tiếp tục được thở máy không xâm lấn, đặt catheter vào tĩnh mạch rốn, thiết lập đường truyền tĩnh mạch nuôi bé.
Vì sinh rất non, các cơ quan chưa kịp trưởng thành, những ngày sau sinh bé chuyển biến nặng, lần lượt mắc các bệnh ở trẻ sinh non như viêm phổi, tăng đường huyết, vàng da, nguy cơ mắc bệnh võng mạc.
May mắn bé đáp ứng thuốc và qua được giai đoạn nguy hiểm. Một tháng sau chào đời, chị Seang và mẹ thay nhau vào da kề da. Gần 90 ngày điều trị, bé trai khỏe mạnh, nặng 2,2kg, tự bú sữa được xuất viện ngày 16/9.
Bà Thu cho biết, chứng kiến con gái sinh, cháu ngoại nhỏ xíu, tím tái, nghĩ cháu không sống được, bà suýt ngất xỉu. Giờ cháu hồi phục kỳ diệu, phát triển bình thường như trẻ đủ tháng, được về nước đoàn tụ cùng gia đình, “như kỳ tích”, bà Thu nói.
BS.CKII Phạm Lê Mỹ Hạnh, Trưởng khoa Sơ sinh, Trung tâm Sơ Sinh cho biết, đây là ca bệnh rất đặc biệt, khó khăn nhất được cứu sống tại bệnh viện bởi bé chào đời quá non, cân nặng thấp, ít cơ hội sống.
“Với những ca sinh cực non, nếu chào đời tại các bệnh viện không có đơn vị Hồi sức sơ sinh để nuôi sống, kiểm soát biến chứng và điều trị bệnh lý, nguy cơ trẻ tử vong rất cao. Trường hợp sản phụ sinh non, trẻ phải chuyển viện sẽ gặp nguy hiểm khi di chuyển, gây ra nhiều di chứng”, bác sĩ Hạnh cho biết.
Theo báo cáo của Viện quốc gia về Sức khỏe trẻ em và Phát triển con người của Mỹ (NICHD), trẻ cực non tháng có nhiều nguy cơ như hạ thân nhiệt, hạ đường huyết, nhiễm trùng. Tỷ lệ sống sót cho đến khi xuất viện của trẻ 22 tuần chỉ 6%, 23 tuần là 26%. Tỷ lệ này sẽ cải thiện nếu trẻ được chăm sóc đặc biệt với thiết bị hiện đại, bác sĩ giàu kinh nghiệm, kiểm soát nhiễm khuẩn tốt. Trẻ cũng cần thực hiện sàng lọc dị tật bẩm sinh, bệnh lý bằng nhiều biện pháp chuyên sâu, giúp chẩn đoán chính xác, can thiệp sớm, giảm nguy cơ tử vong, tăng cơ hội sống khỏe mạnh.
Từ trường hợp chị Seang, bác sĩ Hạnh khuyên người mẹ có nguy cơ cao sinh non ở tuổi thai dưới 27 tuần, nặng dưới 1.000 gram đừng vội từ bỏ cơ hội sống của trẻ. Chuyển viện trong tử cung là giải pháp tối ưu cho những trường hợp này.
Theo bác sĩ Hạnh, “chuyển viện trong tử cung” là chuyển các thai phụ có nguy cơ sinh non dưới 32 tuần đến bệnh viện có khoa Sản và Sơ sinh có khả năng hồi sức, nuôi sống trẻ sinh cực non, kiểm soát các biến chứng. Đây là giải pháp được áp dụng từ lâu ở nhiều nước trên thế giới, như Mỹ, Úc, các nước Bắc Âu… giúp giảm đáng kể tỷ lệ tử vong trẻ sinh rất non. Phương pháp này được triển khai tại hệ thống BVĐK Tâm Anh từ ngày đầu thành lập.
Trong đó, năm 2024 tại Tâm Anh TP HCM tiếp nhận hơn 50 trường hợp chuyển viện trong tử cung đối với thai phụ trong nước. “Chị Seang là trường hợp đầu tiên chuyển viện trong tử cung từ nước ngoài đến, trẻ chào đời tuần 24, sống khỏe mạnh là một kỳ tích lớn của gia đình và bệnh viện”, bác sĩ Hạnh nói.
Có khoảng 50% trường hợp sinh non không xác định rõ lý do. Bên cạnh đó, còn một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ như tuổi mẹ mang thai tuổi quá nhỏ hoặc quá lớn tuổi, mẹ mắc bệnh lý, đa thai, nhiễm trùng ối, vỡ ối sớm, đa ối hay rau bong non cũng gây sinh non… Thai phụ cần khám thai đầy đủ để phát hiện và điều trị can thiệp và có kế hoạch sinh an toàn.
