Teo tinh hoàn là tình trạng tinh hoàn giảm kích thước, co lại nhỏ hơn bình thường. Tình trạng này do nhiều nguyên nhân gây ra như tuổi cao, sử dụng rượu quá mức, giãn tĩnh mạch thừng tinh, xoắn tinh hoàn, viêm tinh hoàn do nhiễm trùng hoặc virus, đặc biệt virus quai bị. Vậy nguyên nhân nào gây teo tinh hoàn do quai bị? Bệnh có nguy cơ dẫn đến vô sinh không? Bài viết này, bác sĩ Huỳnh Hứa Duy Khang, Khoa Nam học, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ đưa ra thông tin tổng quan về teo tinh hoàn do quai bị và khả năng gây vô sinh nếu không điều trị.
Teo tinh hoàn là biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra sau khi mắc quai bị, đặc biệt ở nam giới trưởng thành. Khoảng 30% nam giới viêm tinh hoàn do quai bị dẫn đến biến chứng teo tinh hoàn, vô sinh hoặc hiếm muộn. Tình trạng viêm tinh hoàn do virus quai bị có thể khiến người bệnh cảm thấy tinh hoàn đau, sưng đột ngột, mềm và nóng ấm. Thông thường, triệu chứng này sẽ xuất hiện sau 1 tuần khi viêm tuyến mang tai khởi phát. (1)
Virus quai bị gây teo tinh hoàn vì virus này có thể theo máu đến tấn công gây viêm và teo tinh hoàn. Virus quai bị lây truyền trong không khí, xâm nhập vào cơ thể thông qua đường hô hấp bằng việc người bệnh ho, hắt hơi và thải ra không khí nước bọt nhỏ chứa vi khuẩn. Sau đó, người khỏe mạnh có thể tiếp xúc với giọt bắn chứa virus và nhiễm bệnh.
Virus quai bị xâm nhập vào cơ thể sẽ nhanh chóng phát triển, nhân lên ở khoang tỵ hầu và hạch bạch huyết. Sau 10-15 ngày, virus sẽ lan qua bộ phận khác trong cơ thể, trong đó có tấn công và làm tổn thương tinh hoàn, khiến ống sinh tinh phù nề và xơ hoá và dẫn đến teo tinh hoàn.
Nam giới xuất hiện triệu chứng viêm tinh hoàn do quai sau khoảng 1 tuần khi viêm tuyến mang tai, cụ thể:
Bác sĩ chẩn đoán teo tinh hoàn do quai bị thông qua việc khám lâm sàng và có thể yêu cầu làm một số xét nghiệm như:
Hiện chưa có thuốc đặc trị viêm tinh hoàn do quai bị, bác sĩ chủ yếu kiểm soát triệu chứng, kháng viêm và giảm đau cho người bệnh để ngừa tình trạng teo tinh hoàn. Sau khi chẩn đoán viêm tinh hoàn do quai bị, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh xét nghiệm nồng độ hormone và tinh dịch đồ để theo dõi sát tiến độ điều trị viêm.
Trong quá trình điều trị, người bệnh cần tuyệt đối làm đúng theo phác đồ của bác sĩ, dành thời gian nghỉ ngơi, mặc quần lót chuyên dụng để treo tinh hoàn, hạn chế di chuyển khi tình trạng viêm vẫn còn.
Ngoài ra, người bệnh cần lưu ý, sau khi viêm tinh hoàn có thể gặp di chứng xơ hóa ống sinh tinh, hư tế bào sinh tinh và dẫn đến teo tình hoàn. Vì vậy, người bệnh cần đến cơ sở y tế có chuyên khoa nam học để được kiểm tra biến chứng teo tinh hoàn, khả năng sinh sản, đánh giá số lượng và chất lượng tinh trùng. Một số trường hợp, khả năng sinh sản có biến chứng, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh lưu trữ tinh trùng khi chất lượng tinh trùng chưa giảm quá nhiều.
Xem thêm: Teo tinh hoàn có chữa được không?
Teo tinh hoàn sau khi bị quai bị vẫn sinh con được nếu tinh hoàn chỉ teo 1 bên, bên còn lại có kích thước và chức năng hoạt động bình thường. Một số trường hợp, người bệnh teo cả 2 tinh hoàn cần đến gặp bác sĩ để được khám, chẩn đoán và lên liệu trình điều trị phù hợp. Đôi khi, tinh trùng không có trong tinh dịch ở người bệnh teo tinh hoàn nhưng bác sĩ vẫn tìm thấy tinh trùng trong tinh hoàn và giúp có con thông qua phương pháp thụ tinh ống nghiệm.
Có thể bạn quan tâm: Bị teo tinh hoàn có con được không?
Nam giới ngừa biến chứng bị teo tinh hoàn do quai bị bằng cách:
Nam giới nghi cơ thể mình mắc biến chứng teo tinh hoàn do quai bị có thể đến Đơn vị Nam học, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 và Khoa Nam học, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Tại 2 cơ sở y tế này quy tụ đội ngũ bác sĩ giàu năm kinh nghiệm trong việc điều trị bệnh về nam khoa như viêm tinh hoàn, teo tinh hoàn, viêm bao quy đầu… Đồng thời, tại đây có nhiều trang thiết bị hiện đại nhằm hỗ trợ bác sĩ đưa ra nhiều phương pháp điều trị phù hợp, an toàn, hiệu quả với từng tình trạng của người bệnh.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Teo tinh hoàn do quai bị là biến chứng nghiêm trọng nam giới cần đặc biệt lưu ý. Bài viết này đưa ra thông tin tổng quan về nguyên nhân, triệu chứng và nguy cơ vô sinh của biến chứng này giúp nam giới nhận biết sớm dấu hiệu bất thường và đến gặp bác sĩ để được khám và lên liệu trình điều trị kịp thời. Điều này giúp nam giới giảm thiểu tác động xấu của bệnh quai bị ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.
