Sinh non bao nhiêu tuần thì an toàn và có thể nuôi được?

Sinh non bao nhiêu tuần thì an toàn là thắc mắc chung của rất nhiều chị em chuẩn bị làm mẹ. Sinh non là quá trình chuyển dạ bắt đầu trước 37 tuần của thai kỳ, đây là nguyên nhân gây tử vong phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh trên toàn thế giới. Cùng tìm hiểu dấu hiệu, cách phòng tránh cũng như cách chăm sóc trẻ sinh non qua bài viết.

Sinh non là gì?

Sinh non có nghĩa là em bé được sinh ra quá sớm. Việc sinh nở diễn ra trước tuần thứ 37 của thai kỳ. Một thai kỳ thông thường kéo dài khoảng 40 tuần. Trẻ sinh non thường gặp các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là khi trẻ sinh ra rất sớm.

Trẻ sinh ra càng sớm thì nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe càng cao. Do lúc này nhiều cơ quan như não, phổi, gan vẫn đang phát triển và lớn lên trong những tuần cuối của thai kỳ. Trẻ sinh non có thể gặp khó khăn trong việc giữ ấm hoặc bú và có thể có nguy cơ chậm phát triển sau này.

Sinh con trước 37 tuần được coi là sinh non và sinh non thường được phân loại mức độ theo các mốc thời gian sau:

• Sinh non muộn: sinh ra khi thai kỳ được 34 tuần 0 ngày đến 36 tuần 6 ngày. Hầu hết các ca sinh non đều xảy ra ở giai đoạn sinh non muộn.
• Trẻ sinh non vừa phải: sinh khi thai được 32 tuần 0 ngày đến 33 tuần 6 ngày của thai kỳ.
• Sinh rất non: sinh khi tuổi thai từ 28 tuần 0 ngày đến  31 tuần 6 ngày của thai kỳ.
• Cực kỳ non tháng: sinh ra trước tuần thứ 28 của thai kỳ.

Sinh non bao nhiêu tuần thì an toàn?

Các nghiên cứu cho thấy trẻ có nhiều khả năng sinh ra khỏe mạnh khi đạt ít nhất 37 tuần mang thai trước khi sinh. Thông thường, trẻ sinh càng sớm thì nguy cơ biến chứng sức khỏe càng cao. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng đúng, bởi nếu trẻ sinh ra đủ tháng vẫn có thể có nguy cơ gặp phải các vấn đề sau sinh như: suy hô hấp, nhiễm khuẩn sơ sinh,… (1)

Sinh non bao nhiêu tuần thì nuôi được?

Trẻ sơ sinh sinh ra trong khoảng từ 22 đến 26 tuần được coi là trường hợp siêu sinh non, trẻ dễ bị tổn thương. Theo các chuyên gia y tế trẻ sơ sinh sinh trước 24 tuần có cơ hội sống sót là dưới 50%. Còn tùy thuộc vào nền y tế của mỗi quốc gia, mỗi khu vực trên thế giới.

Nếu trẻ chào đời ở tuần thứ 26, trẻ vẫn được coi là cực kỳ non tháng. Nhưng tình trạng của em bé có thể cải thiện đáng kể chỉ sau vài tuần mang thai, giúp tăng cơ hội sống sót. Trẻ sơ sinh được sinh ra ở tuần thứ 26 được thống kê có tỷ lệ sống sót là khoảng 89%.

Trẻ sinh sau 28 tuần được coi là rất non tháng nhưng có khởi đầu tốt hơn nhiều so với trẻ sinh sớm hơn chỉ 2 đến 4 tuần. Điều này là do các cơ quan quan trọng của trẻ  như tim và phổi đã phát triển hơn nhiều. Tỷ lệ sống sót của trẻ ở tuần thứ 28 là 80 đến 90%. (2)

Ở tuần thứ 30 đến 32, mặc dù vẫn được coi là sinh non, nhưng tỷ lệ sống của trẻ là 95%. Sinh non ở thời điểm này cũng hạn chế được nguy cơ gặp phải các biến chứng về sức khỏe và phát triển sau này cho trẻ.

Đối với những trẻ sinh ở tuần thứ 34 đến 36, tỷ lệ sống khi này là trên 99% bởi trẻ đã có nhiều thời gian hơn để phát triển trong bụng mẹ.

Dấu hiệu sinh non

Để ngăn ngừa chuyển dạ sinh non, cần nhận biết các dấu hiệu cảnh báo sinh non và có giải pháp xử lý kịp thời. Cần liên hệ và đến gặp bác sĩ khi có các dấu hiệu sinh non như:

• Đau lưng, thường là ở phần lưng dưới. Đau có thể liên tục hoặc thỉnh thoảng, nhưng không thuyên giảm ngay cả khi thay đổi tư thế hoặc làm gì đó khác để thoải mái hơn.
• Các cơn co thắt, cứ 10 phút một lần hoặc thường xuyên hơn, nhanh hơn và nghiêm trọng hơn.
• Đau nhẹ bụng dưới, những cơn đau này có thể giống như đau bụng đầy hơi có thể đi kèm với tiêu chảy.
• Xuất hiện dịch lỏng chảy từ âm đạo.
• Các triệu chứng giống cúm như buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy. Nếu bạn không thể dung nạp chất lỏng trong hơn 8 giờ, cần phải đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
• Tăng áp lực ở vùng xương chậu hoặc âm đạo.
• Tăng tiết dịch âm đạo.
• Chảy máu âm đạo, bao gồm cả chảy máu nhẹ.

Cách chăm sóc trẻ sinh non đúng cách

Việc chăm sóc trẻ sinh non (sinh trước 37 tuần thai) đòi hỏi sự cẩn thận và hiểu biết đúng cách để giúp bé phát triển khỏe mạnh và giảm nguy cơ biến chứng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách chăm sóc trẻ sinh non đúng cách:

1. Chăm sóc trẻ sinh non ở viện

• Đặt trong lồng ấp: Lồng ấp giúp duy trì nhiệt độ và độ ẩm quanh trẻ một cách hằng định. Đảm bảo trẻ sinh non không bị hạ thân nhiệt, tránh mất nước qua da bởi lớp da còn quá mỏng manh. Nhiệt độ và độ ẩm sẽ được cài đặt phù hợp với từng giai đoạn của trẻ sinh non. Trẻ thường được ra khỏi lồng ấp khi cân nặng đạt tới >1600gram.
• Theo dõi các dấu hiệu sinh tồn của bé: Các cảm biến có thể được dán vào cơ thể bé để theo dõi huyết áp, nhịp tim, nhịp thở và nhiệt độ. Máy thở hoặc thiết bị CPAP có thể được sử dụng để giúp bé thở.
• Có ống nuôi ăn: Lúc đầu, bé chưa ăn được sữa mẹ ngay, sẽ được truyền dịch và chất dinh dưỡng qua một ống trong tĩnh mạch rốn. Sữa mẹ có thể được cho ăn sau đó qua một ống luồn qua mũi và đi vào dạ dày của bé. Khi bé đủ khỏe để bú, có thể cho bé bú mẹ hoặc bú bình thường xuyên.
• Bù điện giải: Cần bổ sung dịch và các chất điện giải, các chất dinh dưỡng và vi chất giúp nuôi dưỡng trẻ.
• Chiếu đèn điều trị vàng da: Trẻ sinh non sẽ dễ bị vàng da, và nguy cơ vàng da nặng hơn so với trẻ đủ tháng do chức năng chuyển hóa Bilirubin chưa hoàn thiện. Trẻ sẽ được các Bác sĩ theo dõi sát sao tình trạng vàng da mỗi ngày và được điều trị chiếu đèn sớm để ngăn ngừa tình trạng vàng da nặng.
• Thiếu máu và truyền máu: trẻ sinh non dễ bị thiếu máu do hệ thống tạo máu chưa trưởng thành, tăng cân chậm do dinh dưỡng ngoài tử cung dù tốt cũng không thể đầy đủ như còn trong tử cung, do phải lấy máu để làm xét nghiệm… nên trẻ tăng tỉ lệ cần phải truyền máu so với trẻ đủ tháng.

2. Chăm sóc trẻ sinh non tại nhà

• Chăm sóc miệng trẻ sinh non bằng sữa mẹ: giúp trẻ sinh non làm quen với sữa mẹ ngay những ngày đầu kể cả khi trẻ chưa thể ăn được. Chăm sóc miệng bằng sữa mẹ giúp làm sạch miệng, chống nhiễm khuẩn. Tăng cường phát triển vị giác, tăng cường miễn dịch tại chỗ với kháng thể có trong sữa mẹ.
• Chăm sóc phát triển thần kinh: ánh sáng phù hợp, hạn chế tối đa tiếng ồn sẽ giúp trẻ sinh non có được giấc ngủ sâu, giảm stress và giúp trẻ phát triển hệ thần kinh tối ưu, giảm nguy cơ các di chứng thần kinh như bại não, chậm phát triển…
• Chăm sóc da kề da bằng phương pháp Kangaroo.
• Chăm sóc da: Không để da trẻ tiếp xúc với những tác nhân dễ gây kích thích cho da.
• Chăm sóc tư thế cho trẻ: Luôn chú ý điều chỉnh các bộ phận cơ thể phù hợp với tư thế nằm của trẻ để phục hồi chức năng vận động cho trẻ sinh non…
• Thảo luận về việc cho ăn với bác sĩ: Trẻ sinh non thường ăn ít hơn và có thể cần được cho ăn thường xuyên hơn so với trẻ sinh đủ tháng. Do đó, cần tham khảo ý kiến bác sĩ về cách chăm cũng như chế độ dinh dưỡng phù hợp với trẻ.
• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người khác: Trẻ sinh non có nhiều khả năng mắc bệnh nghiêm trọng hơn những trẻ sơ sinh khác do hệ miễn dịch còn yếu. Do đó, cần hạn chế tối đa sự tiếp xúc với người đang mắc các bệnh lây truyền như: cúm, covid….
• Hỏi bác sĩ về cách phòng ngừa RSV cho trẻ: Trẻ sinh non có nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng gọi là nhiễm RSV cao hơn. Bệnh này do vi-rút gây ra. Bệnh ảnh hưởng đến phổi và các cơ quan khác liên quan đến hô hấp.
• Thăm khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ: Theo cách đó, sự phát triển, nhu cầu sức khỏe và việc chăm sóc của bé có thể được theo dõi chặt chẽ.
• Tiêm vắc-xin đầy đủ cho bé.
• Lưu ý bất kỳ sự chậm trễ nào trong quá trình phát triển.

Các biện pháp phòng tránh sinh non

Không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa được tình trạng sinh non. Nhưng có thể thực hiện một số biện pháp giúp giảm nguy cơ chuyển dạ quá sớm. Các biện pháp phòng ngừa sinh non bao gồm:

• Hãy đến gặp bác sĩ theo lịch hẹn và thường xuyên trong thời kỳ mang thai để được chăm sóc trước khi sinh .
• Chăm sóc mọi vấn đề sức khỏe như tiểu đường, huyết áp cao hoặc trầm cảm.
• Không hút thuốc, uống rượu hoặc sử dụng ma túy bất hợp pháp.
• Đạt được cân nặng khỏe mạnh trước khi mang thai và tăng cân vừa phải trong suốt thai kỳ.
• Ăn thực phẩm lành mạnh và uống vitamin trước khi sinh. Tìm cách giảm hoặc kiểm soát mức độ căng thẳng của bạn. Duy trì hoạt động, đi bộ, đọc sách hoặc dành thời gian thư giãn mỗi ngày, hạn chế sự căng thẳng.

Biến chứng ở trẻ sinh non có thể gặp

Trẻ sinh non không có đủ thời gian trong bụng mẹ để phát triển đầy đủ. Điều này có nghĩa là một số cơ quan và hệ thống cơ thể có thể không sẵn sàng hỗ trợ trẻ trong cuộc sống bên ngoài tử cung và có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Trẻ sinh non thường cần được chăm sóc đặc biệt tại bệnh viện với thời gian lâu hơn. Một số tình trạng sức khỏe phổ biến nhất ảnh hưởng đến trẻ sinh non là:

• Thiếu máu hoặc không có đủ tế bào hồng cầu khỏe mạnh .
• Ngưng thở ở trẻ sinh non hoặc ngừng thở tạm thời.
• Loạn sản phế quản phổi, hội chứng suy hô hấp hoặc phổi kém phát triển.
• Xuất huyết não thất hoặc chảy máu trong não.
• Vàng da ở trẻ sơ sinh hoặc tăng bilirubin máu, có nghĩa là nồng độ bilirubin trong máu của trẻ cao.
• Viêm ruột hoại tử hoặc tình trạng viêm ruột.
• Nhiễm trùng huyết ở trẻ sơ sinh.
• Ống động mạch còn hở (PDA) hoặc lưu lượng máu bất thường trong tim.
• Bệnh võng mạc ở trẻ sinh non hoặc tình trạng mạch máu ở mắt kém phát triển.

Trẻ sinh non cũng có nguy cơ cao hơn về các thách thức phát triển trong thời thơ ấu. Chúng có thể gặp các vấn đề về sức khỏe sau này trong cuộc sống, bao gồm:

• Bại não.
• Các vấn đề về thính giác và thị giác.
• Khuyết tật học tập.
• Tăng trưởng kém.
• Các vấn đề về giao tiếp hoặc phát triển xã hội.

Nếu có thêm những thắc mắc về sinh non bao nhiêu tuần thì an toàn hoặc gặp phải các vấn đề liên quan có thể liên hệ đến BVĐK Tâm Anh để được các chuyên gia giải đáp, thăm khám và điều trị:

Bên trên là thông tin về dấu hiệu, biện pháp phòng tránh và những biến chứng có thể xảy ra khi sinh non. Hy vọng qua những thông tin này sẽ giúp bạn xác định được sinh non bao nhiêu tuần thì an toàn và biết cách chăm sóc trẻ nếu không may chuyển dạ sớm.