Răng khôn mọc ngầm là gì? Có nguy hiểm không? Khi nào nên nhổ?

Răng khôn mọc ngầm xảy ra khi răng hàm thứ 3 không thể mọc lên hoàn toàn, bị mắc kẹt một phần hoặc toàn bộ bên dưới nướu hoặc trong xương hàm. Tình trạng này tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe răng miệng, bao gồm các vấn đề như nhiễm trùng, sâu răng và viêm nướu. Qua bài viết dưới đây, bác sĩ Vũ Thành Đạt, Khoa Răng Hàm Mặt, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ giải đáp chi tiết về mức độ nguy hiểm khi răng mọc ngầm.

Răng khôn mọc ngầm là gì?

Răng khôn mọc ngầm là tình trạng răng số 8 (răng khôn) không thể mọc đúng vị trí trên cung hàm mà bị kẹt lại một phần hoặc toàn bộ trong nướu, xương hàm. Răng số 8 mọc ngầm gây đau, viêm nhiễm, hôi miệng, hủy hoại răng bên cạnh và biến chứng toàn thân nếu không xử lý kịp thời.

Răng 8 mọc ngầm có thể gây đau nhức, làm tổn thương các răng lân cận và gây ra các vấn đề răng miệng khác. Mặc dù có những trường hợp răng khôn mọc ngầm không gây ra triệu chứng gì, nhưng do vị trí khuất sâu, chúng thường khó vệ sinh hơn, làm tăng nguy cơ mắc sâu răng và các bệnh về nướu. Thông thường, mỗi người có 4 răng khôn, 2 ở hàm trên và 2 ở hàm dưới, nhưng không phải ai cũng mọc đủ hoặc mọc đúng hướng.

Phân loại răng khôn mọc ngầm

Dựa theo phân loại của Winter, răng khôn mọc lệch có thể được chia thành 4 dạng chính, tương ứng với hướng mọc bất thường của chúng:

• Mọc lệch gần (Mesial impaction): Đây là dạng phổ biến nhất, xảy ra khi răng khôn nghiêng về phía trước của miệng, hướng về phía răng hàm thứ 2.
• Mọc lệch xa (Distal impaction): Ít gặp hơn, tình trạng này xảy ra khi răng khôn mọc nghiêng về phía sau của miệng.
• Mọc lệch đứng (Vertical impaction): Trong trường hợp này, răng khôn có xu hướng mọc thẳng đứng nhưng vẫn bị kẹt bên dưới nướu và không thể trồi lên hoàn toàn.
• Mọc lệch ngang (Horizontal impaction): Răng khôn nằm ngang hoàn toàn trong xương hàm và bị kẹt dưới nướu. Dạng mọc lệch này thường gây đau nhức do tạo áp lực lớn lên răng hàm thứ hai ở phía trước.

Yếu tố nguy cơ và nguyên nhân gây răng khôn mọc ngầm

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng răng khôn mọc lệch hoặc bị kẹt lại trong xương hàm hoặc dưới nướu là do thiếu không gian trong cung hàm để chúng có thể mọc lên một cách bình thường.

Ngoài ra, hướng mọc bất thường của răng khôn cũng là một yếu tố quan trọng. Một nghiên cứu năm 2018 đã chỉ ra rằng yếu tố di truyền có thể đóng vai trò trong việc xác định vị trí mọc của răng khôn hàm trên.

Triệu chứng nhận biết răng khôn mọc ngầm

Đôi khi, răng khôn mọc lệch có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp khác, các dấu hiệu khó chịu có thể xuất hiện một cách đột ngột hoặc phát triển âm thầm theo thời gian. Các triệu chứng thường gặp của răng khôn mọc lệch bao gồm:

• Đau nhức hoặc sưng tấy ở vùng hàm hoặc mặt.
• Nướu răng bị đỏ, sưng phồng hoặc dễ chảy máu.
• Cảm giác vướng víu, khó chịu hoặc có áp lực ở vùng răng trong cùng.
• Hơi thở có mùi khó chịu (hôi miệng).
• Khó khăn khi mở miệng hoàn toàn.

Răng khôn mọc ngầm có nguy hiểm không?

Không phải răng khôn mọc ngầm nào cũng gây ra nguy hiểm, tuy nhiên ở một số trường hợp có thể gây ra các vấn đề về răng miệng khác như:

• Tổn thương răng lân cận: Răng khôn mọc lệch có thể tạo áp lực lên răng hàm thứ hai, gây tổn thương men răng, tiêu chân răng, hoặc thậm chí làm xô lệch răng này. Áp lực này cũng có thể ảnh hưởng đến sự sắp xếp của các răng khác, gây ra tình trạng chen chúc và có thể đòi hỏi các biện pháp chỉnh nha.
• Hình thành u nang: Răng khôn nằm trong một túi nang bên trong xương hàm. Nếu răng không mọc lên được, túi này có thể chứa đầy dịch, tạo thành u nang. U nang có thể phát triển lớn, gây tiêu xương hàm, tổn thương răng và dây thần kinh xung quanh. Mặc dù hiếm gặp, nhưng u nang cũng có thể phát triển thành khối u lành tính, đòi hỏi phải phẫu thuật loại bỏ mô và xương bị ảnh hưởng.
• Tăng nguy cơ sâu răng: Răng khôn mọc lệch một phần hoặc nằm ở vị trí khó tiếp cận thường rất khó vệ sinh. Thức ăn và vi khuẩn dễ dàng mắc kẹt giữa răng và nướu, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và gây sâu răng ở cả răng khôn và răng hàm thứ hai kế cận.
• Bệnh nướu răng (Viêm quanh thân răng): Tình trạng viêm nướu xung quanh răng khôn mọc lệch hoặc mọc ngầm (viêm quanh thân răng) là rất phổ biến. Do khó vệ sinh, vùng nướu này dễ bị viêm nhiễm, sưng đau và có thể tái phát nhiều lần.
• Tiêu xương và mất răng kế cận: Áp lực từ răng khôn mọc lệch có thể gây tiêu xương ổ răng của răng hàm thứ 2, dẫn đến lung lay và cuối cùng là mất răng này.
• Các biến chứng nhiễm trùng khác: Răng khôn mọc ngầm hoặc mọc lệch có thể gây ra các nhiễm trùng nghiêm trọng hơn như viêm tủy răng, viêm nha chu, và thậm chí áp xe xương hàm.
• Hình thành các khối u xương hàm: Mặc dù hiếm gặp, các nang hoặc mô bất thường quanh răng khôn mọc ngầm có thể phát triển thành u xương hàm.
• Ảnh hưởng đến khớp thái dương hàm: Trong một số trường hợp, sự mọc lệch của răng khôn có thể gây ra sự sai lệch khớp cắn và dẫn đến đau khớp thái dương hàm.

Làm sao để biết răng khôn mọc ngầm hay không?

Để xác định chính xác liệu răng khôn có mọc ngầm hay không, việc thăm khám miệng thông thường có thể không đủ để đưa ra kết luận đầy đủ. Lúc này, các phương pháp chẩn đoán hình ảnh đóng vai trò then chốt:

• Chụp X-quang toàn cảnh (Panorama hay Orthopantomogram – OPG): Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh ban đầu và rất hiệu quả để xác định vị trí, hướng mọc và độ sâu của răng khôn mọc ngầm. Phim chụp toàn cảnh cung cấp một cái nhìn tổng quan về toàn bộ răng và xương hàm, giúp bác sĩ đánh giá được mối tương quan giữa răng khôn và các cấu trúc xung quanh, bao gồm cả dây thần kinh răng dưới.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) 3D vùng hàm mặt: Trong một số trường hợp phức tạp hoặc khi cần đánh giá chi tiết hơn về cấu trúc xương và mối liên hệ của răng khôn với các cấu trúc giải phẫu quan trọng (như dây thần kinh, xoang hàm trên), bác sĩ có thể chỉ định chụp CT scan 3D. Hình ảnh 3D cung cấp thông tin chính xác về kích thước, hình dạng và vị trí chính xác của răng khôn mọc ngầm, giúp lên kế hoạch điều trị phẫu thuật một cách an toàn và hiệu quả nhất.

Răng khôn mọc ngầm có tự trồi lên không?

Không. Răng khôn mọc ngầm sâu gần như không thể tự trồi lên bình thường. Vì răng thiếu không gian trong cung hàm để có thể mọc đúng vị trí và thường có hướng mọc lệch. Ngoài ra xương hàm và nướu bao phủ bên trên cũng tạo thành một rào cản vật lý mà lực mọc của răng khôn thường không đủ để vượt qua.

Răng khôn mọc ngầm có cần nhổ không?

Khi răng khôn gây ra các triệu chứng khó chịu hoặc phim chụp X-quang cho thấy chúng có khả năng gây ra vấn đề trong tương lai, việc nhổ bỏ thường được khuyến nghị. Dưới đây là những lý do chính đáng để cân nhắc việc nhổ răng khôn:

• Gây tổn hại cho các răng lân cận: Răng khôn mọc lệch có thể tạo áp lực lên răng hàm thứ hai, đẩy chúng sang một bên, gây đau nhức và ảnh hưởng đến khớp cắn.
• Tổn thương xương hàm: U nang có thể hình thành xung quanh răng khôn đang phát triển. Nếu không được điều trị, chúng có thể làm suy yếu xương hàm và gây tổn thương dây thần kinh.
• Các vấn đề về xoang: Trong một số trường hợp, các vấn đề liên quan đến răng khôn hàm trên có thể gây ra đau nhức, áp lực và tắc nghẽn xoang.
• Viêm nướu: Mô nướu xung quanh răng khôn mọc lệch hoặc mọc ngầm thường khó vệ sinh, dễ bị sưng viêm, gây đau đớn và khó chịu.
• Sâu răng: Tình trạng nướu sưng có thể tạo ra các khe hở giữa các răng, là nơi lý tưởng cho vi khuẩn tích tụ và gây sâu răng ở cả răng khôn và các răng lân cận. (2)

Trong một số tình huống nhất định, việc nhổ răng khôn mọc ngầm có thể không cần thiết nếu:

• Răng khôn nằm nằm sâu trong xương hàm, không gây ra bất kỳ triệu chứng khó chịu nào và không ảnh hưởng đến các răng hoặc cấu trúc lân cận.
• Sau nhiều năm theo dõi định kỳ, không có dấu hiệu viêm nhiễm, tiêu xương hoặc bất kỳ vấn đề nào phát sinh liên quan đến răng khôn này.

Phòng ngừa biến chứng răng số 8 mọc ngầm

Bạn không thể ngăn ngừa được việc răng khôn mọc lệch. Tuy nhiên, việc duy trì thói quen khám răng định kỳ mỗi sáu tháng để làm sạch răng và kiểm tra sẽ giúp nha sĩ theo dõi sát sao quá trình phát triển và mọc của răng khôn. Chụp X-quang răng định kỳ cũng rất hữu ích, vì nó có thể phát hiện sớm tình trạng răng khôn mọc lệch ngay cả khi chưa xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào.

Khám và điều trị răng số 8 mọc ngầm tại Hệ thống BVĐK Tâm Anh

Nếu bạn lo ngại răng khôn (răng số 8) của mình có dấu hiệu mọc lệch hoặc đang gặp phải bất kỳ vấn đề răng miệng nào khác, bạn có thể tìm đến Khoa Răng Hàm Mặt, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM và Đơn vị Răng Hàm Mặt, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7.

Tại đây, đội ngũ bác sĩ tận tâm và giàu kinh nghiệm sẽ thăm khám và đưa ra phác đồ điều trị chuyên sâu, hiệu quả, đảm bảo sự thoải mái và an toàn cho bạn. Ngoài ra, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh không ngừng cập nhật và ứng dụng những phương pháp, kỹ thuật tiên tiến nhất trong lĩnh vực Răng Hàm Mặt. Và trang bị hệ thống máy móc, thiết bị nhập khẩu chính hãng từ các nước Âu – Mỹ, nhằm mang đến chất lượng điều trị tốt nhất cho người bệnh.

Răng khôn mọc ngầm không chỉ gây đau nhức kéo dài mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu chậm trễ xử lý. Tại Bệnh viện Tâm Anh, bạn sẽ được thăm khám bởi đội ngũ bác sĩ Răng Hàm Mặt giàu kinh nghiệm, ứng dụng kỹ thuật nhổ răng không đau, ít sưng, phục hồi nhanh. Đừng để răng khôn âm thầm hủy hoại sức khỏe răng miệng của bạn – tra cứu ngay dịch vụ điều trị răng khôn mọc ngầm an toàn, hiệu quả tại Tâm Anh để được tư vấn và can thiệp kịp thời.

Răng khôn mọc ngầm có thể gây ra nhiều phiền toái như sưng đau và cảm giác khó chịu lan rộng ở hàm và mặt. Nhổ răng khôn là giải pháp phổ biến và hiệu quả để giảm bớt những triệu chứng này, đồng thời giúp ngăn ngừa các vấn đề răng miệng nghiêm trọng hơn trong tương lai.