Nuôi phôi ngày 5 là gì? Ưu điểm, chỉ định và quy trình và tỷ lệ

Nuôi phôi ngày 5 là quá trình nuôi cấy phôi trong phòng thí nghiệm đến ngày thứ 5 sau thụ tinh, thay vì chuyển phôi sớm vào ngày 3. Vậy Nuôi phôi ngày 5 có những ưu điểm gì, quy trình thực hiện ra sao và tỷ lệ thành công như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu rõ hơn qua bài viết dưới đây.

Nuôi phôi ngày 5 là gì?

Sau khi trứng và tinh trùng kết hợp xảy ra hiện tượng thụ tinh, phôi sẽ trải qua quá trình phân chia tế bào liên tục. Trong môi trường nuôi cấy, phôi sẽ phát triển từ giai đoạn 2 tế bào (ngày 1), 4 tế bào (ngày 2), 8 tế bào (ngày 3) và cuối cùng là giai đoạn phôi nang (blastocyst) vào ngày 5 hoặc ngày 6.

Ở giai đoạn phôi nang, phôi có cấu trúc phức tạp hơn, các tế bào được biệt hóa thành 2 loại bao gồm một khối tế bào bên trong (ICM) sẽ phát triển thành thai nhi và một lớp tế bào lá nuôi (TE) sẽ phát triển thành nhau thai và ối. Một phôi nang tốt sẽ có ít tế bào lá nuôi có thể tự thoát màng vào ngày 5 hoặc ngày 6 hoặc thoát màng khi có sự trợ giúp của kỹ thuật hỗ trợ phôi thoát màng.

Như vậy nuôi phôi ngày 5 là một “bước đệm” quan trọng hỗ trợ quá trình chuyển phôi thành công cao hơn vì từ đây phôi bắt đầu làm tổ ở nội mạc tử cung của người mẹ và tiếp tục phát triển thành thai nhi.

Ưu điểm nuôi phôi ngày 5

So với việc chuyển phôi ở giai đoạn sớm hơn (ví dụ: ngày 3), nuôi phôi ngày 5 mang lại nhiều ưu điểm vượt trội:

• Tỷ lệ làm tổ và mang thai cao hơn: Phôi nang có khả năng làm tổ trong tử cung cao hơn so với phôi ngày 3 do chúng đã trải qua quá trình chọn lọc tự nhiên khắc nghiệt. Chỉ những phôi khỏe mạnh, có khả năng phát triển tốt mới có thể đạt đến giai đoạn blastocyst.
• Giảm nguy cơ đa thai: Việc lựa chọn phôi tốt nhất để chuyển giúp giảm số lượng phôi cần chuyển, từ đó giảm nguy cơ mang đa thai (song thai, tam thai,…). Đa thai tiềm ẩn nhiều rủi ro cho cả mẹ và bé, vì vậy việc giảm nguy cơ này là một lợi ích lớn.
• Đánh giá phôi chính xác hơn về tiềm năng phát triển: Nhiều phôi ngày 2, 3 có khả năng không phát triển được thành phôi nang. Nuôi phôi nang giúp dễ dàng lựa chọn được những phôi có khả năng phát triển thành thai nhi khỏe mạnh cao nhất.
• Tạo điều kiện để thực hiện xét nghiệm di truyền tiền làm tổ (PGT) hiệu quả hơn: PGT là một xét nghiệm được thực hiện trên phôi trước khi chuyển vào tử cung để sàng lọc các bất thường về di truyền. Việc nuôi phôi đến ngày 5 giúp tăng độ chính xác của xét nghiệm PGT, đồng thời giúp giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển của phôi.
• Phù hợp với “cửa sổ làm tổ” tự nhiên của môi trường tử cung hơn vào ngày 5: Vào ngày thứ 5 của chu kỳ kinh nguyệt, tử cung của người phụ nữ đã chuẩn bị sẵn sàng cho việc tiếp nhận phôi nang. Việc chuyển phôi vào thời điểm này có thể giúp tăng khả năng làm tổ thành công.

Làm IVF có nên nuôi phôi lên ngày 5 không?

Quyết định nuôi phôi đến ngày 5 cần dựa trên chỉ định cá thể hóa và thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ chuyên khoa. Việc lựa chọn phụ thuộc vào chất lượng phôi, số lượng noãn, tuổi người vợ và tiên lượng thành công. Không phải tất cả các trường hợp IVF đều phù hợp với phương pháp này. Đối với những cặp đôi có nhiều phôi tốt, nên nuôi phôi lên ngày 5 để tăng khả năng chọn được phôi khỏe. Và ngược lại, nếu có ít phôi hoặc phôi yếu, có thể chuyển phôi ngày 2-3 để tránh mất hết phôi.

>> Xem thêm: Trường hợp khi nào sẽ nuôi phôi ngày 6

Nuôi phôi ngày 5 khi nào?

Những trường hợp nên nuôi phôi lên ngày 5 để có những phôi chất lượng tốt như:

• Có nhiều phôi chất lượng tốt: Nếu sau khi thụ tinh có nhiều phôi (từ 5-6 phôi trở lên), thì việc nuôi lên ngày 5 giúp chọn ra phôi khỏe nhất.
• Từng thất bại khi chuyển phôi: Nếu trước đó chuyển phôi sớm nhưng không đậu thai, có thể thử nuôi phôi lên blastocyst để tăng tỷ lệ thành công.
• Cần sàng lọc di truyền (PGT-A, PGT-M): Nếu gia đình có tiền sử bệnh di truyền, phôi ngày 5 phù hợp để xét nghiệm trước khi chuyển vào tử cung.
• Niêm mạc tử cung chuẩn bị sẵn sàng: Nếu niêm mạc tử cung không tốt vào ngày 3, có thể nuôi phôi đến ngày 5 rồi trữ đông, đợi đến chu kỳ thích hợp hơn để chuyển.Việc đưa ra quyết định nuôi phôi lên ngày 5 để có những phôi tốt và chất lượng cần được bàn bạc kỹ lưỡng với bác sĩ và phụ thuộc vào yếu tố cá nhân của chính mỗi người.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyên cặp đôi nên chuyển phôi ngày 3 thay vì nuôi phôi ngày 5, chẳng hạn như: Bệnh nhân lớn tuổi có ít phôi: Nếu chỉ có một vài phôi, việc tiếp tục nuôi cấy phôi đến ngày 5 có thể làm giảm số lượng phôi để chuyển, thậm chí có thể không còn phôi nào để chuyển.

Nuôi phôi ngày 5 cần đáp ứng các tiêu chuẩn nào?

Để nuôi phôi ngày 5 thành công, cần đáp ứng nhiều tiêu chuẩn khắt khe, bao gồm:

1. Điều kiện nuôi cấy tối ưu trong lab IVF

Lab IVF nuôi cấy phôi bảo đảm việc kiểm soát vô cùng nghiêm ngặt với các thiết bị cảnh báo hiện đại và chuyên viên phôi trực 24/7 để duy trì sự hoạt động liên tục, ngăn chặn mọi rủi ro có thể xảy ra như mất điện, mất kết nối, tủ nuôi cấy báo động trong đêm… các chỉ số luôn phải được duy trì ổn định:

• Nhiệt độ: Có nhiều loại máy đo nhiệt độ không khí, nhiệt độ bề mặt, nhiệt độ môi trường nuôi cấy… để đảm bảo trứng, tinh trùng, phôi luôn ở nhiệt độ 37 độ C, tương tự như nhiệt độ trong cơ thể người.
• Độ ẩm: Kiểm soát độ ẩm ở mức tối ưu để đảm bảo môi trường nuôi cấy không bị bay hơi.
• Khí tủ cấy: Tạo ra môi trường khí nuôi cấy ổn định, phù hợp với thành phần oxy thấp và carbon dioxide cao, mô phỏng môi trường tự nhiên trong ống dẫn trứng và tử cung.
• Độ vô trùng: Môi trường lab phải hoàn toàn vô trùng để ngăn ngừa nhiễm trùng, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ảnh hưởng đến chất lượng phôi.
• Chất lượng không khí: Hệ thống lọc không khí tiên tiến giúp loại bỏ các hạt bụi, vi khuẩn và các chất độc hại khác (bao gồm VOC: các hợp chất bay hơi khuếch tán trong không khí), đảm bảo môi trường nuôi cấy trong lành.

Đặc biệt, việc trang bị và duy trì một phòng lab đạt tiêu chuẩn quốc tế đòi hỏi đầu tư lớn về cơ sở vật chất, trang thiết bị:

• Tủ nuôi cấy time-lapse: Loại tủ này được trang bị hệ thống camera có khả năng chụp ảnh phôi liên tục trong quá trình nuôi cấy. Nhờ đó, các chuyên gia phôi học có thể theo dõi sát sao sự phát triển của phôi mà không cần phải lấy phôi ra khỏi tủ, giảm thiểu tối đa các tác động tiêu cực từ môi trường bên ngoài.
• Phần mềm đánh giá phôi tự động: Phần mềm này sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích hình ảnh phôi và đưa ra đánh giá khách quan về chất lượng phôi. Điều này giúp giảm thiểu sự chủ quan của người đánh giá và tăng độ chính xác trong việc lựa chọn phôi.
• Kỹ thuật hỗ trợ phôi thoát màng: Kỹ thuật này tạo một lỗ nhỏ trên lớp màng bao quanh phôi, giúp phôi dễ dàng thoát ra ngoài và làm tổ trong tử cung. Nó đặc biệt hữu ích trong trường hợp màng phôi quá dày hoặc cứng.

2. Chuyên viên phôi học giàu kinh nghiệm

Cho dù môi trường lab có hiện đại đến đâu, công nghệ tiên tiến đến mức nào, vai trò của chuyên viên phôi học giàu kinh nghiệm vẫn là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của nuôi phôi ngày 5.

Các chuyên viên phôi học là những người trực tiếp thực hiện các thao tác trong phòng lab, từ việc chuẩn bị môi trường nuôi cấy, thụ tinh trứng, theo dõi sự phát triển của phôi đến đánh giá chất lượng và bảo quản phôi. Họ cần có kiến thức chuyên sâu về sinh học phôi, kỹ năng thao tác thành thạo và kinh nghiệm dày dặn để xử lý các hình thái trứng và tinh trùng khác nhau giúp tối ưu tỷ lệ thụ tinh, tỷ lệ phôi nang và kiểm soát các tình huống phát sinh trong quá trình nuôi cấy.

Một chuyên viên phôi học giỏi không chỉ là người tuân thủ quy trình mà còn là người có khả năng quan sát tinh tế, phân tích sắc sảo và đưa ra quyết định chính xác trong từng thời điểm. Họ cần hiểu rõ đặc điểm của từng mẫu trứng, tinh trùng, phôi, biết cách điều chỉnh môi trường nuôi cấy, điều chỉnh kỹ thuật để phù hợp với nhu cầu của phôi và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.

Đội ngũ chuyên viên phôi học giỏi không chỉ giúp tăng tỷ lệ phôi phát triển thành phôi nang mà còn giúp cải thiện chất lượng phôi, tăng khả năng làm tổ và giảm nguy cơ sẩy thai.

Quy trình nuôi phôi ngày 5 tại BVĐK Tâm Anh

Quy trình nuôi phôi ngày 5 tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh được thực hiện theo quy trình nghiêm ngặt, đảm bảo chất lượng và an toàn cho phôi:

• Ngày 0: Chuyên viên phôi sẽ thu nhận trứng, ủ trứng và chuẩn bị tinh trùng. Sau 3-6h ủ trứng, trứng sẽ được thụ tinh với tinh trùng nhờ những “bàn tay vàng” đạt tỷ lệ thụ tinh rất cao từ 83-86%. Trứng sau khi được thụ tinh sẽ chuyển sang môi trường nuôi cấy phôi.
• Ngày 1: Đánh giá thụ tinh sau 24h (hợp tử hay phôi ngày 1). Trứng thụ tinh bình thường hay bất thường sẽ được đánh giá hình thái và phân loại.
• Ngày 3: Sự phát triển của phôi được đánh giá chấm điểm AI bằng hệ thống time-lapse kết hợp với đánh giá theo kinh nghiệm của chuyên viên phôi cao cấp về rất nhiều tiêu chí đánh giá như số lượng tế bào, độ đồng đều của tế bào, có phân chia trực tiếp hay không, tỷ lệ mảnh vỡ, hình thái nhân tế bào, độ mịn bào tương độ liên kết giữa các tế bào…
• Ngày 5: Vào ngày thứ 5 sau thụ tinh, các chuyên gia phôi học sẽ đánh giá chất lượng phôi dựa trên các tiêu chí như:
  • Sự phát triển của khối tế bào bên trong (ICM): ICM đánh giá tiềm năng phát triển thành thai nhi.
  • Sự phát triển của lớp tế bào lá nuôi (TE): TE đánh giá tiềm năng phát triển thành nhau thai.
  • Mức độ nở: Mức độ phôi bào thoát ra khỏi lớp màng bảo vệ.
  • Phôi có thể được theo dõi tiếp khả năng lên phôi nang vào ngày 6, 7 nếu phôi phát triển chậm

• Lựa chọn phôi: Các chuyên gia phôi học sẽ lựa chọn những phôi tốt nhất để chuyển vào tử cung mẹ.
• Chuyển phôi: Phôi được chuyển vào tử cung mẹ bằng một ống thông nhỏ, mềm.
• Trữ phôi: Các phôi còn lại, nếu đạt đủ tiêu chuẩn, sẽ được trữ đông để sử dụng cho các lần chuyển phôi sau (nếu cần).

Tỷ lệ thành công nuôi phôi ngày 5 là bao nhiêu?

Mục tiêu của thụ tinh trong ống nghiệm và nuôi phôi là cung cấp phôi chất lượng cao có khả năng phát triển liên tục và chuyển phôi thành công. Tuy nhiên, trong điều kiện nuôi cấy IVF tiêu chuẩn, chỉ có khoảng 25 đến 70% phôi người tiến triển đến giai đoạn phôi nang sau 5 ngày nuôi cấy. (1)

Tỷ lệ thành công của nuôi phôi ngày 5 phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như tuổi người mẹ, chất lượng tinh trùng, môi trường nuôi cấy… Tỷ lệ này có thể cao hơn ở những bệnh nhân trẻ tuổi, có chất lượng trứng và tinh trùng tốt và được điều trị tại các trung tâm IVF uy tín.

Phôi ngày 5 nuôi cấy thành công được bảo quản như thế nào?

Khi phôi ngày 5 nuôi cấy thành công và được đánh giá là có chất lượng tốt, nhưng chưa cần thiết phải chuyển phôi ngay (ví dụ: chuẩn bị niêm mạc tử cung chưa đủ độ dày, hoặc bệnh nhân muốn trì hoãn việc mang thai), phôi sẽ được bảo quản bằng phương pháp đông lạnh.

Quy trình bảo quản phôi ngày 5 thường bao gồm các bước sau:

• Chuẩn bị phôi: Phôi được đặt trong dung dịch bảo quản lạnh đặc biệt (cryoprotectant) để ngăn ngừa sự hình thành tinh thể băng trong quá trình đông lạnh, gây tổn thương cho tế bào.
• Đông lạnh nhanh (vitrification): Phôi được làm lạnh cực nhanh, thường là bằng nitơ lỏng (-196 độ C), để chuyển từ trạng thái lỏng sang trạng thái thủy tinh (vitrified). Kỹ thuật này giúp giảm thiểu sự hình thành tinh thể băng, bảo toàn tối đa cấu trúc và chức năng của tế bào phôi.
• Lưu trữ: Phôi được lưu trữ trong các bình chứa nitơ lỏng chuyên dụng, được kiểm soát nhiệt độ và áp suất nghiêm ngặt.
• Rã đông phôi: Khi cần sử dụng, phôi được rã đông nhanh chóng bằng dung dịch chuyên biệt làm ấm rửa sạch các chất bảo quản lạnh.
• Đánh giá lại: Sau khi rã đông, phôi được đánh giá lại về chất lượng trước khi chuyển vào tử cung.

Kỹ thuật đông lạnh nhanh (vitrification) đã cải thiện đáng kể tỷ lệ sống sót của phôi sau khi rã đông so với các phương pháp đông lạnh chậm truyền thống. Phôi ngày 5 được bảo quản đúng cách có thể được lưu trữ trong nhiều năm mà không ảnh hưởng đến khả năng phát triển thành thai nhi khỏe mạnh.

Câu hỏi thường gặp

1. Nguyên nhân nào dẫn đến nuôi phôi ngày 5 thất bại?

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến nuôi phôi ngày 5 thất bại:

• Chất lượng trứng và tinh trùng kém: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Trứng và tinh trùng kém chất lượng có thể dẫn đến phôi phát triển chậm hoặc ngừng phát triển trước khi đạt đến giai đoạn blastocyst.
• Bất thường nhiễm sắc thể: Phôi có thể mang các bất thường về số lượng hoặc cấu trúc nhiễm sắc thể, khiến cho phôi không thể phát triển bình thường.
• Điều kiện nuôi cấy không tối ưu: Nhiệt độ, độ ẩm, khí, độ pH, và các yếu tố khác trong môi trường nuôi cấy không phù hợp có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của phôi.
• Kỹ thuật nuôi cấy không tốt: Các thao tác trong phòng lab không chuẩn xác có thể gây tổn thương cho phôi.
• Các yếu tố từ người mẹ: Các bệnh lý như lạc nội mạc tử cung, hội chứng buồng trứng đa nang, hoặc các vấn đề về tử cung có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của phôi sau khi chuyển vào tử cung.
• Tuổi của người mẹ: Tuổi càng cao, chất lượng trứng càng giảm, dẫn đến tỷ lệ nuôi phôi ngày 5 thành công thấp hơn.
• Chất lượng môi trường nuôi cấy: Môi trường nuôi cấy không đảm bảo, hoặc không phù hợp với sự phát triển của phôi cũng có thể dẫn tới thất bại.

2. Chi phí nuôi phôi ngày 5 bao nhiêu?

Chi phí nuôi phôi ngày 5 có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ sở y tế, gói dịch vụ, và các xét nghiệm đi kèm. Thông thường, chi phí này bao gồm:

• Chi phí nuôi cấy phôi: Chi phí này bao gồm tiền môi trường nuôi cấy, công theo dõi và chăm sóc phôi của các chuyên viên phôi học, và các vật tư tiêu hao khác.
• Chi phí trữ đông phôi (nếu có): Nếu phôi không được chuyển ngay, người bệnh sẽ phải trả thêm chi phí để trữ đông và bảo quản phôi.
• Chi phí xét nghiệm PGT (nếu có): Nếu muốn thực hiện xét nghiệm PGT để sàng lọc các bất thường về di truyền, sẽ phải trả thêm chi phí cho xét nghiệm này.

Tại Bệnh viện Tâm Anh có 3 gói nuôi phôi và chi phí trữ phôi khác nhau.

1. Gói nuôi phôi tiêu chuẩn chi phí trong khoảng từ 30.150.000 đến 35.900.000 triệu đồng.
2. Gói nuôi phôi cao cấp có Timelapse chi phí trong khoảng từ 43.950.000 đến 49.700.000 triệu đồng.
3. Gói nuôi phôi Trí tuệ nhân tạo có Timelapse Tổng chi phí trong khoảng từ 52.350.000 đến 60.400.000 triệu đồng.

(Lưu ý chi phí này được áp dụng tại tại thời điểm viết bài và có thể thay đổi. Quý khách hàng vui lòng liên hệ với Tổng đài BVĐK Tâm Anh để biết chi tiết).

3. Địa chỉ nuôi phôi ngày 5 uy tín hiện nay?

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là một trong những bệnh viện ứng dụng công nghệ vào kỹ thuật nuôi phôi ngày 5 thành công và đem lại kết quả cho các cặp vợ chồng đang khó khăn trong quá trình làm IVF.

IVF Tâm Anh hiện là đơn vị đầu tiên tại khu vực Đông Nam Á áp dụng hệ thống tủ nuôi cấy phôi Timelapse geri plus giúp đánh giá chính xác khả năng và chất lượng làm tổ của phôi, nâng cao tỷ lệ thành công của IVF. Phương pháp này được xem là bước đột phá lớn, làm chủ “cuộc cách mạng” trong công nghệ hỗ trợ sinh sản tại Việt Nam.

IVF Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia giỏi, bác sĩ giàu kinh nghiệm, tận tâm trong lĩnh vực vô sinh hiếm muộn, tay nghề cao, cùng với trang thiết bị tối tân được nhập khẩu từ các nước tiên tiến trên thế giới như Mỹ, Đức, Nhật, Đan Mạch…

Nuôi phôi ngày 5 là một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản, mang lại nhiều lợi ích cho các cặp vợ chồng hiếm muộn. Tuy nhiên việc áp dụng phương pháp này cần được xem xét kỹ lưỡng của bác sĩ trên từng người bệnh. Hy vọng bài viết này đã cung cấp đầy đủ những thông tin hữu ích về nuôi phôi ngày 5, giúp các cặp vợ chồng đưa ra quyết định sáng suốt trên hành trình tìm kiếm con yêu.