Ngưng thở khi ngủ là vấn đề thường gặp ở người thừa cân béo phì, có thể gây nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng nếu không điều trị. Vậy nguyên nhân gây ngừng thở khi ngủ ở người thừa cân béo phì là gì? Triệu chứng bệnh như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua chia sẻ của ThS.BS Nguyễn Thị Kim Tuyền, khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Nguyên nhân hàng đầu gây ngừng thở khi ngủ ở người thừa cân, béo phì là do lượng mỡ phân bố xung quanh đường hô hấp chèn ép đường thở khi ngủ. Tình trạng này còn được gọi là ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (Obstructive Sleep Apnea) để phân biệt với trường hợp ngưng thở khi ngủ trung ương (Central Sleep Apnea – CSA), tức tình trạng não không đưa ra tính hiệu hô hấp dẫn đến ngừng thở.
Thừa cân, béo phì cũng là nguyên nhân chủ yếu gây ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Tỷ lệ mắc ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ước tính khoảng 25% ở người trưởng thành và lên đến 45% ở những người béo phì [1].
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt tim mạch. Ngưng thở khi ngủ là nguyên nhân gây huyết áp cao, tăng nặng một số bệnh đã mắc như suy tim sung huyết, rung nhĩ, tiểu đường type 2, tăng áp lực động mạch phổi. Nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây nhiều biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não. Lượng mỡ tập trung tại vùng ngực và vùng bụng cũng là nguyên nhân làm giảm dung tích phổi, dẫn đến tình trạng khó thở, thở gấp, nhanh mệt mỏi.
Ngưng thở khi ngủ cũng được cho rằng làm thay đổi tính cách, khiến người mắc dễ cáu bẳn, tăng nguy cơ trầm cảm, trí nhớ và khả năng tư duy sa sút. Việc gián đoạn giấc ngủ do ngưng thở cũng có thể gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, chất lượng sống của người mắc.
>> Tham khảo thêm: Béo phì gây ra những bệnh gì?
Ngưng thở khi ngủ ở người thừa cân béo phì có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng như:
Tình trạng ngưng thở khi ngủ có thể gây tăng cân theo nhiều cách như:
Tóm lại, có mối quan hệ hai chiều giữa thừa cân béo phì và ngưng thở khi ngủ. Thừa cân có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng ngưng thở khi ngủ và giấc ngủ kém chất lượng do ngưng thở khi ngủ dẫn đến tăng cân, tạo ra vòng luẩn quẩn không hồi kết.
Giảm cân làm giảm mỡ chèn ép đường thở (như vùng cổ, khí quản, ngực) có thể giúp người bệnh giảm tình trạng ngưng thở khi ngủ.
Chỉ cần giảm 10%-15% trọng lượng cơ thể có thể giúp giảm đáng kể tình trạng ngưng thở khi ngủ ở người thừa cân béo phì [3]. Tuy nhiên, ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn không chỉ do thừa cân béo phì, do đó, người bệnh có thể không khỏi hoàn toàn dù đã giảm cân.
Tình trạng ngưng thở khi ngủ có thể được phát hiện khá dễ dàng thông qua các triệu chứng đặc trưng như: ngáy to, ngưng thở một khoảng thời gian ngắn, giật mình vì khó thở khi ngủ, tiểu đêm thường xuyên, mệt mỏi hay nhức đầu vào buổi sáng, khô rát họng khi ngủ dậy… Nếu bạn hoặc người thân có những triệu chứng này, nên khám với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Giảm cân là phương pháp hiệu quả hàng đầu giúp cải thiện tình trạng ngừng thở khi ngủ ở người thừa cân béo phì. Dưới đây là một số cách giảm cân an toàn, lành mạnh tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh:
Dùng các loại thuốc được phê duyệt bởi Bộ Y tế giúp người thừa cân béo phì giảm cân, giảm mỡ hiệu quả, an toàn thông qua các cơ chế như:
Đăng ký tư vấn về thừa cân, béo phì tại đây
Thuốc được dùng tại Tâm Anh đã được công nhận hiệu quả, an toàn bởi các tổ chức uy tín như Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) hay Cơ quan Quản lý dược phẩm Châu Âu (EMA). Do đó, khách hàng hoàn toàn có thể an tâm điều trị bằng thuốc theo phác đồ được các bác sĩ đưa ra.
Chế độ dinh dưỡng và vận động đóng vai trò rất quan trọng trong giảm cân lành mạnh, giúp giảm tình trạng ngừng thở khi ngủ ở người thừa cân béo phì. Nên duy trì song song chế độ ăn uống lành mạnh kết hợp tăng cường vận động, tập luyện thể chất để giảm cân, giảm mỡ và xây dựng cơ bắp.
Về chế độ dinh dưỡng, cần lưu ý:
Về tập luyện, bạn có thể tập bất cứ bài tập nào phù hợp với sức khỏe như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, nhảy dây, tập kháng lực, HIIT… Nên duy trì tập luyện 3-5 buổi/tuần và tối thiểu 30 phút mỗi buổi.
Kể cả sau khi đã giảm cân thành công bằng thuốc hay công nghệ cao, để duy trì kết quả, bạn vẫn cần duy trì thói quen ăn uống có kiểm soát và tập luyện thường xuyên.
Thay đổi hành vi là phương pháp quan trọng trong giảm cân. Bạn nên duy trì những thói quen tốt như:
Duy trì lối sống lành mạnh giúp cơ thể trao đổi chất hiệu quả, ổn định nội tiết tố trong cơ thể, giúp quá trình giảm cân thuận lợi hơn, từ đó giảm tình trạng ngừng thở khi ngủ ở người thừa cân béo phì.
Ngoài giảm cân, bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp điều trị hỗ trợ khác như dùng dụng cụ cố định hàm hoặc lưỡi, hạn chế tình trạng chèn ép đường thở. Một số trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể dùng liệu pháp áp lực đường thở dương (PAP), tức để người bệnh đeo mặt nạ và được bơm không khí liên tục từ máy để duy trì hô hấp đều hơn.
Phẫu thuật loại bỏ mô trong cổ họng và mở rộng đường thở có thể là một lựa chọn điều trị cho những người bệnh có mô làm tắc nghẽn đường thở. Tuy nhiên, đa số trường hợp ngưng thở khi ngủ ở người thừa cân béo phì không cần can thiệp phẫu thuật, giảm cân sẽ giải quyết được tình trạng này.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là những thông tin liên quan đến nguyên nhân, triệu chứng, cách nhận biết và điều trị ngưng thở khi ngủ ở người thừa cân béo phì, hy vọng quý độc giả đã có được những thông tin hữu ích. Tình trạng ngưng thở khi ngủ có thể làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh nguy hiểm, do đó, nếu người thừa cân béo phì xuất hiện triệu chứng nghi ngờ, nên đến khám tại các cơ sở y tế uy tín như Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
