Mòn men răng: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách phục hồi và bảo vệ

Mòn men răng là một trong những bệnh lý răng miệng nghiêm trọng khá phổ biến hiện nay. Hiệp hội Nha khoa Nha Kỳ (ADA) ước tính tỷ lệ mòn men răng sữa ở trẻ em khoảng 30% – 50%, và tỷ lệ mòn men răng vĩnh viễn ở người trưởng thành dao động từ 20% – 45%. Vậy những nguyên nhân nào dẫn đến mòn men răng? Đâu là dấu hiệu men răng bị bào mòn? Cách phục hồi men răng làm sao cho hiệu quả? Thạc sĩ bác sĩ Võ Văn Hùng, Phó khoa Răng Hàm Mặt, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM chia sẻ qua bài viết sau.

Mòn men răng là gì?

Mòn men răng là một bệnh lý răng miệng có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, xảy ra khi lớp bảo vệ bên ngoài của răng bị mòn do lực hóa học (axit) hoặc cơ học.

Khi men răng trở nên mỏng sẽ làm răng yếu đi và khiến răng dễ bị ố, nhạy cảm và sâu răng. Trường hợp người bệnh bị khô miệng và không tiết đủ nước bọt để trung hòa axit trong khoang miệng, bệnh sẽ diễn tiến với tốc độ chóng mặt. Nếu không được điều trị, hiện tượng này sẽ tiếp tục bào mòn các tầng sâu hơn của răng (lớp ngà răng) và ảnh hưởng đến tủy răng.

Nguyên nhân khiến men răng bị mòn

Một trong những nguyên nhân chính gây xói mòn men răng là axit có trong thực phẩm và đồ uống. Nước bọt liên tục trung hòa axit trong miệng để bảo vệ răng, tuy nhiên nếu bạn tiêu thụ quá nhiều đồ ăn, thức uống có tính axit và không vệ sinh răng đúng cách, lớp men răng sẽ dần bị bào mòn theo thời gian. Các thực phẩm dễ gây xói mòn men răng gồm:

• Thực phẩm nhiều đường (bánh ngọt, kem, si rô và caramel).
• Thực phẩm giàu tinh bột (bánh mì).
• Thực phẩm có tính axit (táo, cam, chanh, bưởi, quýt, dâu tây, dâu tằm, việt quất, mâm xôi).
• Nước trái cây.
• Nước ngọt (thường chứa nhiều axit citric và axit photphoric).
• Vitamin C có trong trái cây họ cam quýt.

Các nguyên nhân khác gây xói mòn men răng bao gồm:

• Thói quen nghiến răng.
• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
• Khô miệng (xerostomia).
• Sử dụng thuốc kháng histamine trong thời gian dài: tần suất dùng một số loại thuốc cũng có tác động đến men răng, chẳng hạn như thuốc kháng histamine và aspirin, sẽ làm giảm tiết nước bọt.
• Rối loạn ăn uống (chứng cuồng ăn), rối loạn hệ thống tiêu hóa khiến răng tiếp xúc với axit dạ dày.
• Rối loạn di truyền: như thiểu sản men răng (enamel hypoplasia).
• Sử dụng nhiều lực khi đánh răng.

Phân nhóm tình trạng mòn men răng

Mòn men răng được phân thành 4 nhóm:

1. Mòn răng sinh lý

Đây là hiện tượng men răng bị mòn do lực ma sát giữa các răng. Thông thường mặt nhai sẽ mòn đầu tiên, vì đây là nơi tiếp nhận nhiều lực nhất, sau đó là các núm răng trên và dưới.

2. Mòn răng hóa học

Khi men răng tiếp xúc trực tiếp với axit từ dịch vị trong dạ dày hoặc các loại thực phẩm sẽ làm mòn men răng hóa học. Điều này dễ gây ra các bệnh răng miệng từ nhẹ đến nặng như đổi màu răng hoặc mất răng.

3. Mòn răng bệnh lý

Mòn răng bệnh lý xảy ra do sự ma sát giữa các răng hoặc do các tác nhân từ bên ngoài như lực đánh răng quá mạnh, thói quen cắn vật cứng,…

4. Mòn cổ răng (Tiêu cổ răng hình chêm)

Thường xảy ra do đánh răng sai cách trong thời gian dài, làm cho lớp men tại vùng cổ răng bị mài mòn. Hay vôi răng (cao răng) tích tụ nhiều ở vùng cổ răng. Ngoài ra, còn có nhiều nguyên nhân như rối loạn giai đoạn hình thành men răng, yếu tố di truyền…

Dấu hiệu mòn men răng

Các dấu hiệu xói mòn men răng sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn. Một số dấu hiệu có thể bao gồm:

1. Bề mặt răng nhẵn bóng và có vết lõm

Bề mặt răng nhẵn bóng, xuất hiện vết lõm trên mặt nhai là dấu hiệu răng bị mất khoáng chất.

2. Răng ngả vàng

Men răng bị bào mòn, khiến ngà răng lộ ra nhiều hơn, xuất hiện tình trạng răng ngả vàng. Đây cũng là một triệu chứng mòn men răng.

3. Răng bị nứt, mẻ

Các cạnh của răng xuất hiện sứt mẻ, kẽ nứt, trở nên thô ráp, lởm chởm là dấu hiệu bị mòn men răng. Răng ngày càng suy yếu khi ăn nhai.

4. Răng trở nên nhạy cảm, ê buốt

Nếu răng ngày càng nhạy cảm, đặc biệt là khi ăn thực phẩm quá nóng hoặc quá lạnh, hoặc quá chua thì đây có thể là dấu hiệu men răng bị mòn. Tình trạng mòn men răng càng tiếp diễn thì mức độ nhạy cảm của răng càng tăng.

5. Sâu răng

Khi men răng bị bào mòn, vi khuẩn sẽ xâm nhập từ men răng vào các lớp sâu hơn, gây sâu răng. Những lỗ sâu răng nhỏ ban đầu có thể không gây ra vấn đề gì. Nhưng khi sâu răng lan đến tủy răng, sẽ dẫn đến áp xe, nhiễm trùng hoặc làm tổn thương các dây thần kinh trong tủy khiến người bệnh đau đớn.

Mòn men răng có nguy hiểm không?

Nếu không được điều trị, tình trạng mòn răng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như:

• Răng rất mẫn cảm với nóng, lạnh và đồ ngọt.
• Ngà răng bị lộ, gây mất thẩm mỹ và làm tăng nguy cơ sâu răng.
• Mất răng.

Tình trạng xói mòn răng diễn tiến dần theo thời gian. Khắc phục tình trạng này ngay từ sớm sẽ giúp phòng ngừa nguy cơ mắc các biến chứng và các bệnh răng miệng về sau.

Biện pháp điều trị mòn men răng hiệu quả

Sau khi có kết quả thăm khám, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị cho từng trường hợp. Điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như nguyên nhân, mức độ hay cơ địa của từng người. Dưới đây là một số giải pháp giúp điều trị mòn men răng hiệu quả:

1. Cách ly ngà bị lộ khi bị mòn men răng

Với những trường hợp mòn men răng bị lộ ngà ở mặt nhai và vùng cổ răng mà khi trám dễ bị bong … thì bác sĩ sử dụng chất phủ đặc biệt để bịt kín các vi lỗ của các ống ngà bị lộ do mòn lớp men. Đây là nguyên nhân gây ê buốt cho người bị mòn men răng khi có những tác nhân: nóng, lạnh, chua… kích thích vào răng.

2. Dán veneer sứ

Đây là phương pháp sử dụng sứ dán trên bề mặt răng để che đi vết lõm, nứt, mẻ và ngăn ngừa men răng mòn đi.

3. Trám răng

Với trường hợp mòn răng mức độ nặng, ảnh hưởng đến ngà răng thì sẽ được hàn trám bằng Composite. Vật liệu trám răng sẽ giúp tái khoáng men răng, mang lại màu sắc gần giống với men răng tự nhiên nhất, khôi phục hình thể răng, bảo vệ ngà răng, đảm bảo chức năng ăn nhai cũng như thẩm mỹ răng.

4. Bọc răng sứ cho trường hợp nặng

Răng bị mài mòn nhiều sẽ cần bọc sứ thẩm mỹ. Mão sứ được thiết kế với màu sắc tự nhiên, giúp phục hình răng, bảo vệ răng khỏi các tác động từ bên ngoài, giữ màu và mang lại cảm giác thoải mái khi ăn nhai, giúp tăng giá trị thẩm mỹ cho răng.

5. Dùng máng chống nghiến răng

Nếu người bệnh có thói quen nghiến răng thì có thể dùng máng chống nghiến để hạn chế lực ma sát, bảo vệ mô và men răng.

Cách chăm sóc để ngăn ngừa mòn men răng tại nhà

Để ngăn ngừa mòn men răng và bảo vệ răng khỏe mạnh, nên đánh răng, dùng chỉ nha khoa và súc miệng bằng nước súc miệng có chứa fluoride hàng ngày. Khám răng miệng 6 tháng/lần để bác sĩ kiểm tra, theo dõi và phát hiện bệnh từ sớm, đồng thời làm sạch răng bằng các kỹ thuật nha khoa chuyên dụng. Dưới đây là các cách chăm sóc răng tại nhà bạn có thể áp dụng để bảo vệ men răng:

• Hạn chế các loại thực phẩm và đồ uống có tính axit cao như nước ngọt có ga, nước chanh, các loại trái cây và nước trái cây họ cam quýt khác. Nên súc miệng với nước sạch sau khi ăn uống để giảm nguy cơ phát triển mảng bám trên răng.
• Sử dụng ống hút khi uống nước ngọt hoặc các loại nước có tính axit cao.
• Sau khi ăn có thể dùng 1 ly sữa hoặc ăn phô mai để trung hòa axit trong miệng.
• Hạn chế ăn vặt. Tần suất ăn đồ ngọt tỷ lệ thuận với nguy cơ sâu răng. Tránh ăn các thực phẩm chứa nhiều đường và tinh bột.
• Nhai kẹo cao su không đường có chứa xylitol sau bữa ăn giúp tăng lượng nước bọt tiết ra gấp 10 lần so với bình thường, giúp làm giảm axit trong đồ uống và thực phẩm.
• Uống đủ nước, đặc biệt đối với người bị giảm tiết nước bọt và mắc chứng khô miệng.
• Sử dụng kem đánh răng có fluoride sẽ giúp răng chắc khỏe hơn.
• Sử dụng bàn chải có lông mềm và dùng lực vừa phải khi đánh răng. Sau khi ăn đồ ăn hoặc đồ uống có tính axit, không nên đánh răng liền mà nên chờ khoảng 1 giờ rồi mới đánh răng để axit trong đồ ăn không làm mềm men răng, làm men dễ bị tổn thương hơn khi có lực tác động.
• Trường hợp bị mòn men răng nặng hoặc sâu răng, nên thảo luận với bác sĩ để được trám răng.
• Điều trị các tình trạng như chứng cuồng ăn, nghiện rượu hoặc bệnh trào ngược dạ dày thực quản để giảm tác động tới men răng.

Điều trị mòn men răng hiệu quả tại BVĐK Tâm Anh

Khoa Răng Hàm Mặt, BVĐK Tâm Anh TP.HCM là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực răng miệng, chuyên điều trị các bệnh nha khoa như viêm nha chu, mòn men răng, sâu răng,… Hệ thống trang thiết bị liên tục được cập nhật mẫu mã thế hệ mới nhất sẽ mang đến trải nghiệm ưu việt cho khách hàng trong quá trình điều trị và rút ngắn thời gian hồi phục, giảm thiểu nguy cơ mắc các biến chứng.

Nếu được điều trị ngay từ giai đoạn sớm, mòn men răng không phải là một tình trạng răng miệng quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc trì hoãn điều trị là nguyên nhân gây ra đa số các biến chứng về sau. Vì vậy, ngay khi xuất hiện các dấu hiệu mòn men răng, người bệnh nên đến khám bác sĩ ngay để được hỗ trợ kịp thời.

Mòn men răng không chỉ gây ê buốt mà còn tiềm ẩn nguy cơ tổn thương tủy nếu không điều trị sớm. Tại Bệnh viện Tâm Anh, bạn sẽ được thăm khám với hệ thống thiết bị nha khoa hiện đại, chẩn đoán chính xác mức độ tổn thương và tư vấn phương pháp phục hồi phù hợp như trám, bọc sứ hay liệu pháp florua. Hãy chủ động đặt lịch để bảo vệ sức khỏe răng miệng và phòng ngừa biến chứng lâu dài.