Một đôi môi hồng hào, căng mọng không chỉ giúp khuôn mặt tươi tắn, rạng rỡ mà còn là dấu hiệu của sức khỏe làn da và cơ thể. Tuy nhiên, nhiều người gặp tình trạng môi thâm, xỉn màu khiến họ mất tự tin và lo lắng. Vậy hiện tượng thâm môi là sao? Cùng THS.BS.CKI Phạm Trường An, Đơn vị Da liễu – Thẩm mỹ Da, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 tìm hiểu qua bài viết sau.
Môi thâm là tình trạng sắc tố môi trở nên sẫm màu hơn so với màu môi tự nhiên. Màu sắc của môi ở mỗi cá nhân có sự khác biệt rõ rệt, được quyết định chủ yếu bởi melanin, loại sắc tố chịu trách nhiệm về màu da. Người có lượng melanin thấp thường sở hữu tông da và môi sáng màu hơn, trong khi lượng melanin cao sẽ tạo nên tông da và môi sẫm màu hơn.
Môi thâm do đâu? Thâm môi có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:
Melanin là sắc tố tự nhiên quyết định màu sắc của da và môi. Sắc tố này được sản xuất bởi các tế bào hắc tố (melanocytes) nằm trong lớp biểu bì. Khi các tế bào này sản xuất nhiều melanin hơn bình thường, môi sẽ có xu hướng sẫm màu hoặc thâm hơn.
Mức độ sản xuất melanin ở mỗi người là khác nhau và phần lớn chịu ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền. Nếu cha mẹ hoặc người thân trong gia đình có hàm lượng melanin cao, thì làn da và đôi môi của bạn cũng có thể mang sắc tố đậm hơn một cách tự nhiên. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường, không phải là dấu hiệu bệnh và không cần điều trị.
Sự biến động của hormone trong cơ thể cũng có thể ảnh hưởng đến màu môi. Thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là trong thời kỳ mang thai, kinh nguyệt hoặc mãn kinh, có thể kích thích da sản xuất nhiều melanin ở môi.
Tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin B12, sắt hoặc axit folic, có thể khiến môi không chỉ khô nứt mà còn dần chuyển sang màu sẫm. Đây cũng là một dấu hiệu thường đi kèm với tình trạng thiếu máu.
Thói quen hút thuốc lá cũng là một nguyên nhân phổ biến gây thâm môi. Khói thuốc chứa các hóa chất như nicotine và benzyprene, những chất này kích thích tế bào sản xuất melanin, làm môi xỉn màu dần theo thời gian.
Caffeine và tannin trong cà phê và trà có thể làm môi xỉn màu nếu uống nhiều. Ngoài ra, thói quen uống đồ nóng cũng gây khô và bong tróc môi.
Tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời mà không sử dụng biện pháp bảo vệ dễ khiến môi bị thâm sạm. Tia UV kích thích tế bào sản xuất melanin như một cơ chế tự vệ, khiến vùng da môi mỏng manh bị sạm màu, khô nứt.
Liếm môi tưởng chừng là cách cấp ẩm tức thì nhưng thực tế lại khiến lớp bảo vệ tự nhiên của môi bị phá hủy, gây khô, nứt và sậm màu dần theo thời gian.
Son môi hoặc kem dưỡng chứa chì, parabens, hương liệu tổng hợp hoặc phẩm màu hóa học có thể gây kích ứng và tăng sắc tố môi. Ngoài ra, thói quen không tẩy trang môi kỹ vào cuối ngày cũng làm sản phẩm tích tụ lâu dài làm môi thâm.
Môi có thể chuyển sang màu nhợt nhạt hoặc thâm do thiếu sắt.
Một số bệnh mạn tính như rối loạn chức năng tim mạch, suy gan hoặc các vấn đề chuyển hóa có thể ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, khiến môi trở nên sẫm màu bất thường.
Môi thâm chia ra 3 nhóm:
Môi thâm không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn có thể phản ánh tình trạng sức khỏe bên trong. Một số dấu hiệu phổ biến giúp nhận biết môi bị thâm gồm:
Để xác định nguyên nhân chính xác gây thâm môi, bác sĩ sẽ thực hiện quy trình chẩn đoán lâm sàng kết hợp cận lâm sàng nếu cần thiết. Một số bước phổ biến trong quá trình đánh giá bao gồm:
Hiện, có nhiều giải pháp từ tự nhiên đến y khoa hiện đại giúp bạn lấy lại đôi môi hồng hào, tươi tắn. (1)
Không ít người truyền tai nhau các mẹo tự nhiên tại nhà như dùng nước chanh, mật ong, củ cải đường hay dầu dừa để cải thiện tình trạng môi thâm. Những phương pháp này thường được cho là “an toàn”, “lành tính” và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, từ góc nhìn chuyên môn, các bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da không khuyến khích áp dụng những cách này.
Thực tế, các nguyên liệu tự nhiên dù quen thuộc nhưng chưa có cơ sở khoa học chứng minh rõ ràng về hiệu quả trong việc điều trị thâm môi. Một số chất như axit citric trong nước chanh có tính tẩy mạnh, nếu sử dụng trên vùng da môi mỏng và nhạy cảm sẽ gây kích ứng, khô nứt, viêm da tiếp xúc.
Ngoài ra, một số nguyên liệu tự nhiên còn khiến môi dễ tổn thương hơn khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời khiến tình trạng môi thâm nhiều hơn theo thời gian.
Do đó, để điều trị môi thâm, bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín như Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để các bác sĩ xác định nguyên nhân gây thâm môi và tư vấn giải pháp điều trị phù hợp với từng cơ địa bằng các phương pháp khoa học, an toàn, hiệu quả lâu dài.
Chọn đúng sản phẩm chăm sóc môi giúp duy trì đôi môi mềm mại và hạn chế thâm sạm. Nên ưu tiên son dưỡng có thành phần tự nhiên như bơ hạt mỡ, dầu dừa, vitamin E có chỉ số SPF từ 30+++ trở lên. Tránh các sản phẩm chứa hương liệu, cồn, chì hoặc paraben vì có thể gây kích ứng môi.
Nên tẩy tế bào chết nhẹ nhàng 1-2 lần/tuần và duy trì thói quen uống đủ nước, không liếm môi hoặc hút thuốc. Nếu môi thâm không phải do bẩm sinh mà bất chợt xuất hiện không rõ nguyên nhân, hãy đến khám bác sĩ Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da để được tư vấn phù hợp.
Đối với các trường hợp thâm môi mức độ trung bình đến nặng, đặc biệt là do tăng sắc tố hoặc lão hóa, các phương pháp điều trị công nghệ cao tại Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM hoặc Đơn vị Da liễu – Thẩm mỹ Da, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 mang lại hiệu quả rõ rệt và an toàn.
Laser Pico là công nghệ tiên tiến hàng đầu hiện nay trong điều trị tăng sắc tố môi. Tia laser có xung cực ngắn giúp phá vỡ các hạt melanin thành mảnh nhỏ, sau đó được cơ thể đào thải một cách tự nhiên. Công nghệ này không gây tổn thương mô xung quanh, không xâm lấn, không đau và không cần thời gian nghỉ dưỡng.
Với những người có môi thâm do lão hóa, Laser Dynamis 4D là lựa chọn tối ưu. Công nghệ này giúp tái tạo bề mặt môi, làm hồng môi tự nhiên, đồng thời kích thích sản sinh collagen giúp môi căng mọng, khỏe mạnh hơn.
Một số trường hợp thâm môi và khô môi có thể được chỉ định tiêm các hoạt chất cấp ẩm cho môi. Phương pháp này thường được phối hợp cùng laser để tăng hiệu quả.
Bạn nên đến gặp bác sĩ Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da nếu tình trạng môi thâm xuất hiện bất thường, không phải do bẩm sinh hoặc khi bạn có nhu cầu cải thiện về mặt thẩm mỹ.
Để phòng ngừa hiện tượng môi thâm, bạn có thể áp dụng một số biện pháp dưới đây:
Dưỡng môi đều đặn giúp duy trì độ ẩm và hàng rào bảo vệ tự nhiên cho môi, hạn chế tình trạng khô nứt, nguyên nhân gián tiếp gây thâm môi. Nên sử dụng son dưỡng môi chứa thành phần như lanolin, bơ hạt mỡ hoặc ceramide…
Tẩy tế bào chết nhẹ nhàng 1-2 lần/tuần giúp loại bỏ lớp da chết, kích thích tái tạo tế bào mới và làm sáng vùng môi. Tránh chà xát quá mạnh vì có thể khiến môi tổn thương, dễ sậm màu hơn.
Hút thuốc lá, liếm môi thường xuyên, cắn môi hoặc dùng son môi chứa chì là những yếu tố góp phần làm môi thâm. Nicotine trong thuốc lá và tiếp xúc thường xuyên với chì có thể kích thích tế bào sắc tố hoạt động quá mức tại môi.
Ánh nắng, gió lạnh, ô nhiễm có thể gây hại cho môi. Nên sử dụng khẩu trang khi ra ngoài và bôi son dưỡng có SPF từ 30 trở lên để hạn chế tác hại từ tia cực tím.
Mất nước khiến da, đặc biệt là vùng môi trở nên khô ráp, dễ bong tróc và thâm. Nên uống đủ nước (1.5 lít-2 lít/ngày) để giúp môi luôn có đủ độ ẩm.
Thiếu hụt các vitamin nhóm B, sắt hoặc kẽm có thể gây nứt môi, môi xỉn màu. Tăng cường thực phẩm giàu vitamin B2 (sữa, trứng, rau xanh), vitamin C (cam, ớt chuông, kiwi), sắt (thịt đỏ, gan) và kẽm (hải sản, hạt bí) giúp cải thiện sắc tố và sức khỏe vùng môi.
Có. Bị thâm môi có thể làm hồng trở lại nếu xác định đúng nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
Môi thâm có thể được cải thiện nếu nguyên nhân bắt nguồn từ yếu tố bên ngoài như sử dụng mỹ phẩm không phù hợp, tiếp xúc ánh nắng hoặc thói quen hút thuốc. Tuy nhiên, khi thâm môi do di truyền hoặc rối loạn nội tiết, việc điều trị thường đòi hỏi thời gian dài và có thể chỉ giúp làm giảm tình trạng, không thể loại bỏ hoàn toàn.
Không. Vaseline giúp khóa ẩm, phục hồi hàng rào bảo vệ môi, giảm tình trạng khô nứt nhưng không có tác dụng làm sáng sắc tố môi.
Có thể. Son môi chứa chì hoặc hương liệu hóa học, dùng lâu dài và không tẩy trang kỹ có thể gây thâm môi.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Môi thâm khiến nhiều người e ngại và mất tự tin trong giao tiếp hằng ngày. Nếu đã thử các biện pháp cải thiện tại nhà nhưng không hiệu quả, bạn nên đến Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM hoặc Đơn vị Da liễu – Thẩm mỹ Da, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 để được thăm khám, xác định nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, an toàn.
