Hình ảnh ngộ độc thực phẩm dựa trên các nguyên nhân thường gặp

Hình ảnh ngộ độc thực phẩm từ những nguyên nhân phổ biến sau sẽ giúp mỗi người dễ dàng nhận diện rủi ro, từ đó có biện pháp bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình.

Có những nguyên nhân chính nào gây ngộ độc thực phẩm?

Ngộ độc thực phẩm xảy ra khi thức ăn hoặc đồ uống chứa tác nhân gây hại xâm nhập vào cơ thể, gây rối loạn tiêu hóa. Có 3 nhóm nguyên nhân chính gây trúng thực, gồm:

• Nguyên nhân sinh học: vi khuẩn (như Salmonella, E. coli), vi rút (Norovirus, Hepatitis A), ký sinh trùng (giun, sán), nấm mốc sinh độc tố (aflatoxin).
• Nguyên nhân hóa học: thuốc trừ sâu, hóa chất bảo quản vượt mức quy định, kim loại nặng (chì, thủy ngân), các hợp chất độc hại.
• Nguyên nhân vật lý: dị vật như mảnh thủy tinh, kim loại, đá, nhựa lẫn vào thực phẩm. Ngoài ra, thực phẩm cũng có thể bị nhiễm bẩn trong quá trình sản xuất, chế biến, vận chuyển và bảo quản.

Hình ảnh ngộ độc thực phẩm dựa trên nguyên nhân thường gặp

Dưới đây là hình ảnh ngộ độc thực phẩm dựa trên những nguyên nhân thường gặp:

Ngộ độc do nấm, ký sinh trùng

Nấm mốc, nấm men hoặc ký sinh trùng (giun, sán) có thể tồn tại trong thực phẩm không được vệ sinh, bảo quản, chế biến đúng cách. Một số loài nấm mốc còn sinh độc tố aflatoxin, gây tổn thương gan và ức chế miễn dịch.

Cách phòng ngừa:

• Chọn nguyên liệu tươi, rửa sạch, nấu chín kỹ.
• Thức ăn đã nấu chín nên được dùng ngay (trong 2 giờ) hoặc bảo quản lạnh đúng cách; hâm nóng kỹ trước khi sử dụng lại.
• Không sử dụng thực phẩm quá hạn hoặc có dấu hiệu hư hỏng, ôi thiu.

Ngộ độc do virus và vi khuẩn

Vi khuẩn (Salmonella, E. coli, Listeria) và virus (Norovirus, Hepatitis A) là nguyên nhân hàng đầu gây ngộ độc. Chúng thường tồn tại trong thịt sống, hải sản, rau sống, … Các loại virus và vi khuẩn này có thể lây nhiễm chéo (cross contamination) nếu người chế biến để thức ăn sống lẫn với thức ăn chín. Khi đi vào cơ thể, chúng gây ra các triệu chứng tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng, sốt.
Cách phòng ngừa:

• Ăn chín uống sôi, rửa tay trước khi ăn và chế biến thức ăn.
• Bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ an toàn.
• Để riêng thực phẩm sống – chín.

Ngộ độc do thức ăn ôi thiu, biến chất hoặc để lâu ở nhiệt độ phòng

Thực phẩm nếu không được bảo quản đúng cách, hoặc để lâu trong nhiệt độ phòng rất dễ bị nhiễm vi sinh vật, dẫn đến sản sinh độc tố. Ví dụ bánh mì hoặc cơm để lâu ngoài không khí sẽ bị nấm mốc. Nấm mốc giải phóng các enzyme làm phân hủy carbohydrate, khiến món ăn bị chua, có mùi lạ, có thể dẫn đến ngộ độc.

Cách phòng ngừa:

• Không sử dụng thực phẩm có dấu hiệu hư hỏng như mùi lạ, biến đổi màu sắc hoặc kết cấu.
• Bảo quản lạnh đối với những thực phẩm tươi sống hoặc đã qua chế biến nhưng chưa sử dụng.
• Thức ăn đã nấu chín chỉ nên để ở nhiệt độ phòng tối đa 2 giờ để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây hại.

Ngộ độc do ăn phải thực phẩm có sẵn chất độc

Một số loại thực phẩm bản thân đã có sẵn chất độc tự nhiên, chẳng hạn như cá nóc, mật cá trắm, nấm độc, khoai tây mọc mầm và một số loại quả đậu chưa được nấu chín. Các chất độc này khi đi vào cơ thể có thể tê liệt hệ thần kinh, suy hô hấp, thậm chí dẫn đến tử vong.

Cách phòng ngừa:

• Hạn chế ăn những loại thực phẩm chưa rõ nguồn gốc, đặc biệt là nấm dại hoặc các loại cây, quả lạ.
• Nấu chín kỹ các loại đậu thận đỏ, đậu ván, đậu cô ve, đậu đũa.

Ngộ độc do ăn phải thực phẩm chứa chất hóa học

Thực phẩm có chứa thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, kim loại nặng (chì, thủy ngân, cadmium), phụ gia thực phẩm, chất phóng xạ vượt mức cho phép có nguy cơ gây ngộ độc.

Cách phòng ngừa:

• Ưu tiên lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
• Sau khi mua về, cần sơ chế cẩn thận bằng cách rửa kỹ dưới vòi nước chảy hoặc ngâm trong nước muối loãng.
• Đọc kỹ thông tin trên bao bì.

Ngộ độc do bảo quản thực phẩm không đúng cách

Việc bảo quản thực phẩm không đúng cách, như ở nhiệt độ không phù hợp, trong môi trường ẩm mốc hoặc sử dụng bao bì kém chất lượng, có thể khiến thực phẩm bị nhiễm khuẩn và biến chất. Chẳng hạn, hải sản đông lạnh nếu rã đông nhiều lần sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển nhanh chóng.

Cách phòng ngừa:

• Thực phẩm tươi sống cần được bảo quản lạnh hoặc đông lạnh ở nhiệt độ phù hợp.
• Tránh việc rã đông rồi cấp đông trở lại để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn.
• Chọn hộp đựng thực phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn.

Ngộ độc do ăn thực phẩm sống hoặc chưa được nấu chín kỹ

Ăn thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín kỹ, như thịt tái, cá sống, rau sống, tiềm ẩn nguy cơ nhiễm ký sinh trùng (giun, sán, ấu trùng) mà mắt thường khó nhận thấy. Khi đi vào cơ thể, các tác nhân này có thể gây trúng thực và dẫn đến nhiều bệnh lý đường ruột nghiêm trọng.

Cách phòng ngừa:

• Đảm bảo thịt, cá và hải sản được nấu chín kỹ trước khi ăn.
• Ngâm rau sống trong nước muối loãng hoặc dung dịch rửa rau chuyên dụng để loại bỏ các ký sinh trùng.

Hình ảnh triệu chứng cảnh báo bị ngộ độc thực phẩm

Sau khi đã tìm hiểu một số hình ảnh ngộ độc thực phẩm, mỗi người cũng cần biết thêm về các triệu chứng của bệnh. Dấu hiệu ngộ độc do thức ăn có thể khác nhau tùy thuộc vào tác nhân gây bệnh, thường kéo dài từ vài giờ đến vài ngày. Một số dấu hiệu phổ biến, gồm:

• Buồn nôn, nôn mửa
• Đau bụng
• Tiêu chảy
• Sốt
• Trong những trường hợp nặng hơn, người bệnh có thể bị mất nước, chóng mặt, kiệt sức.

Triệu chứng đặc biệt cần cấp cứu:

• Botulism: Nói khó, nuốt khó, mắt mờ, yếu cơ tiến triển.
• Ngộ độc nấm: Ảo giác, co giật, vàng da.
• Dị ứng thực phẩm nặng: Khó thở, sưng mặt môi, nổi mề đay toàn thân.

Khi người bệnh có biểu hiện nôn hoặc tiêu chảy, cần bổ sung đủ nước để ngăn ngừa tình trạng mất nước nghiêm trọng. Ngay khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc, cần sơ cứu đúng cách và nhanh chóng đưa người bệnh đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Tóm lại, hình ảnh ngộ độc thực phẩm có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Người dân nên lựa chọn thực phẩm an toàn, bảo quản và chế biến đúng quy trình; đồng thời nhận biết sớm triệu chứng, áp dụng biện pháp phòng ngừa, xử trí đúng cách để giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.