Việc giảm cân, lấy lại vóc dáng lý tưởng luôn là mục tiêu của nhiều người. Tuy nhiên, với người bị huyết áp thấp, 1 chế độ ăn kiêng khắt khe hay tập luyện quá sức có thể khiến huyết áp giảm sâu, gây chóng mặt, mệt mỏi, thậm chí ngất xỉu. Vậy có bao nhiêu cách giảm cân cho người huyết áp thấp? Cần lưu ý gì khi thực hiện? Bài viết sau của chuyên viên Dinh dưỡng – Tiết chế Trịnh Hà Nhật Quyên, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sẽ giải đáp chi tiết các vấn đề trên.
Thừa cân hoặc béo phì có thể ảnh hưởng đến huyết áp. Khối lượng cơ thể quá mức sẽ gây thêm áp lực cho tim và mạch máu, khiến tim không thể bơm máu hiệu quả, dẫn đến tăng huyết áp – yếu tố nguy cơ gây bệnh tim, đột quỵ và các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng khác.
Ngược lại, người huyết áp thấp nếu không kiểm soát tốt béo phì sẽ ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh thực vật, làm giảm khả năng điều chỉnh huyết áp của cơ thể. Chưa kể, béo phì còn làm tăng hoạt động của hệ thống tiêu hóa sau khi ăn, khiến lượng máu lên não bị giảm sút. Từ đó làm trầm trọng thêm tình trạng huyết áp thấp, tăng nguy cơ nhồi máu não, nhồi máu cơ tim, suy giảm chức năng thận, chấn thương do ngã…
Chỉ cần giảm 5%-10% khối lượng cơ thể có thể cải thiện đáng kể tình trạng huyết áp. Khi giảm cân, tim không phải làm việc quá sức để bơm máu, giảm áp lực lên động mạch. Việc giảm áp lực giúp hạ huyết áp tự nhiên. Ngoài ra, giảm cân giúp kiểm soát mức cholesterol và lượng đường trong máu tốt hơn, cải thiện sức khỏe tim mạch.
>> Tham khảo thêm về: Các tác hại của béo phì đến sức khỏe
Nguyên tắc giảm cân cho người huyết áp thấp vẫn dựa trên nguyên tắc giảm tổng lượng năng lượng (calo) nạp vào. Can thiệp lối sống là nền tảng đảm bảo duy trì giảm cân bền vững, an toàn, bao gồm: điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, tập luyện thể lực, thay đổi hành vi, hỗ trợ tâm lý.
Việc điều chỉnh hành vi ăn uống cần thay đổi dần dần dưới sự hỗ trợ của gia đình, xã hội, môi trường sống… Chế độ ăn cân đối giữa các chất, không quá nhiều glucid (tên khác là carbohydrate hay bột đường), tỷ lệ thay đổi tùy theo bệnh nền kèm theo (nếu có) và lối sống.
Chế độ ăn cần cung cấp đủ các chất cần thiết như: vitamin tan trong dầu, kali, sắt, acid amin. Bạn cũng nên hạn chế số bữa ăn trong ngày (tối đa 3 bữa), hạn chế ăn loại glucid hấp thu nhanh (kẹo, nước ngọt, siro…) và các chất béo bão hoà (mỡ bò, mỡ lợn, da gà; sản phẩm từ sữa như bơ, phô mai, kem; các loại dầu dừa, dầu cọ…). Đặc biệt, bạn chỉ nên nạp dưới 5gr muối mỗi ngày (1 muỗng cafe đầy) và không uống rượu, bia.
Người huyết áp thấp cần bổ sung một số loại thực phẩm nhất định để giữ huyết áp ở mức an toàn, ổn định, hạn chế biến chứng, bao gồm: vitamin B12 (trứng, ngũ cốc, thịt động vật…), thực phẩm giàu folate (măng tây, đậu…), thực phẩm giàu muối tự nhiên (cá biển, rong biển…), cà phê, trà… Điều quan trọng là bổ sung nhiều chất lỏng hơn, do cơ thể thiếu nước làm giảm thể tích máu, khiến huyết áp giảm, đặc biệt khi tập thể dục.
Ngoài ra, bạn nên theo dõi các triệu chứng và thường xuyên đo huyết áp để thực hiện giảm cân an toàn.
>> Tham khảo thêm: Béo phì thường gây ra những bệnh lý gì?
Một số phương pháp giảm cân cho người huyết áp thấp như:
Người có huyết áp thấp cần bổ sung các nhóm thực phẩm sau [1]:
Điều quan trọng là thực hiện các biện pháp phòng ngừa để có 1 buổi tập luyện an toàn và hiệu quả. Vì thay đổi tư thế đột ngột có thể gây hạ huyết áp nên bạn cần tránh các động tác mà phần đầu ngang bằng hoặc thấp hơn tim, bao gồm: các bài tập như ép ngực, gập bụng, gập người, yoga… Giải pháp tốt nhất là tìm các bài tập thay thế và luôn thay đổi tư thế từ từ khi nâng đầu.
Đăng ký tư vấn về thừa cân, béo phì tại đây
Bạn cũng nên sắp xếp các bài tập xen kẽ để giảm thiểu các trường hợp phải đứng lên và ngồi xuống, có thể gây hạ huyết áp. Một lưu ý khác là tránh dừng lại và đứng yên ngay sau chạy bộ, đạp xe, aerobic… Điều này do máu tích tụ ở chân, nhưng tim cần sự co bóp của các cơ chân để hỗ trợ bơm máu trở lại đầu sau các bài tập. Bạn nên giảm dần mức độ vận động cho đến khi dừng hẳn, tránh dừng gấp hoặc đứng yên đột ngột.
Một số dạng vận động phù hợp với người huyết áp thấp như:
Trà chứa hoạt chất catechin, có khả năng thúc đẩy quá trình trao đổi chất bằng cách hỗ trợ cơ thể phân giải chất béo hiệu quả hơn và tăng mức tiêu hao năng lượng. Với những người bị huyết áp thấp, việc sử dụng trà cần được cân nhắc kỹ lưỡng và nên có sự tư vấn từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo an toàn, tránh nguy cơ biến chứng.
Ưu tiên chọn nước ép tươi hoặc nước ép nguyên chất 100% không thêm đường. Nhìn chung, nước ép bưởi, nước ép cam và chanh có thể hỗ trợ quá trình giảm cân. Những loại trái cây này ít calo, giàu chất dinh dưỡng và có thể được áp dụng trong thực đơn giảm cân cho người huyết áp thấp.
Giấc ngủ giống như dinh dưỡng cho não và hầu hết mọi người cần ngủ từ 7-9 tiếng/đêm. Nếu ngủ ít hơn sẽ gây ra sự gia tăng đột biến của hormone cortisol. Hormone gây căng thẳng này báo hiệu cho cơ thể cần tiết kiệm năng lượng. Bạn sẽ cảm thấy đói hơn, ít cảm thấy no sau bữa ăn và mức năng lượng giảm.
Tóm lại, ngủ đủ giấc không hẳn sẽ giúp giảm cân nhưng ngủ quá ít sẽ cản trở quá trình trao đổi chất và dẫn đến tăng cân.
Căng thẳng cũng dẫn đến tăng mức cortisol (hormone gây căng thẳng), tạo cảm thấy đói hơn, thèm ăn những thực phẩm có nhiều đường, calo và chất béo. Nồng độ cortisol cao cũng có thể gây tích tụ mỡ quanh bụng. Việc quản lý căng thẳng tốt hỗ trợ quá trình giảm cân hiệu quả, tránh các biến chứng liên quan đến thừa cân và béo bụng.
Việc uống đủ nước có thể giảm cảm giác thèm ăn tự nhiên đồng thời kích thích quá trình trao đổi chất. Nước còn giúp cơ thể đào thải chất thải và đốt cháy chất béo hiệu quả. Trong điều kiện bình thường, mỗi người cần khoảng 40ml nước cho mỗi kg cơ thể.
Tuy nhiên, với người có cường độ vận động nặng (người lao động chân tay, làm việc ngoài trời, lao động trong điều kiện nóng bức, đổ mồ hôi nhiều, vận động viên…) có thể cần bổ sung nước nhiều hơn. Ngoài ra, lượng nước cơ thể cần còn phụ thuộc giới tính, độ tuổi…
Nếu đã áp dụng các biện pháp giảm cân cho người huyết áp thấp nhưng không hiệu quả. Người bệnh nên đến gặp bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được tư vấn và điều trị.
Tại đây điều trị thừa cân, béo phì ở người huyết áp thấp dựa trên nguyên tắc phối hợp chặt chẽ của nhiều chuyên khoa như Nội tiết, Vận động, Dinh dưỡng, Công nghệ cao… để đạt được hiệu quả điều trị và duy trì hiệu quả giảm cân lâu dài. Phối hợp đa chuyên khoa là nền tảng trong điều trị thừa cân, béo phì. Điều này bởi thừa cân, béo phì là tình trạng phức tạp do nhiều yếu tố, bao gồm sinh học, tâm lý và xã hội.
Trong quá trình điều trị, người bệnh rất hiếm gặp các tác dụng phụ do các phương pháp giảm cân khoa học này tác động vào cơ chế chuyển hóa của cơ thể, nên không gây mất nước, tiêu chảy, nôn ói. Người bệnh không cảm thấy mệt mỏi, không cần ăn kiêng khắt khe cũng như vận động cường độ cao.
Các lưu ý khi thực hiện các cách giảm cân cho người huyết áp thấp như:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Liệu trình giảm cân cho người huyết áp thấp cần được xây dựng an toàn, khoa học và phù hợp với thể trạng. Bạn nên theo dõi sức khỏe thường xuyên và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp giảm cân nào. Duy trì lối sống lành mạnh và chế độ dinh dưỡng phù hợp không chỉ giúp giảm cân mà còn góp phần nâng cao sức khỏe tim mạch và cải thiện chất lượng sống.
