Đối với người bị đau dạ dày, việc lựa chọn loại rau phù hợp không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn hỗ trợ quá trình hồi phục. Vậy, người bệnh đau dạ dày kiêng ăn rau gì tốt cho sức khỏe, hạn chế làm bệnh trở nặng?
Người bệnh đau dạ dày nên kiêng ăn rau gì có kết cấu cứng, chứa nhiều axit (vị chua) có thể làm tăng tiết axit dạ dày, gây đầy hơi, khó tiêu hoặc kích ứng niêm mạc tiêu hóa và làm trầm trọng hơn cảm giác nóng rát, đau bụng. Chi tiết hơn, dưới đây là danh sách một số loại rau quả mà người bệnh nên hạn chế:
Đau dạ dày kiêng rau gì được ủ chua như dưa cải, kim chi… là điều thường được bác sĩ khuyến nghị. Nguyên nhân là bởi vì rau muối chua chứa nhiều axit lactic đến từ quá trình lên men, có thể làm tăng nồng độ axit trong dạ dày sau khi tiêu thụ. Điều này khiến niêm mạc dạ dày bị kích thích, dễ gây đau rát và làm trầm trọng hơn các triệu chứng khó chịu hiện có.
Ngoài ra, nghiên cứu còn cho thấy, hàm lượng muối cao trong rau muối chua có thể góp phần làm tăng nguy cơ viêm teo niêm mạc dạ dày. Do đó, nếu bạn đang thắc mắc đau dạ dày kiêng ăn rau gì, thì rau muối chua là nhóm thực phẩm cần hạn chế.
Bị dạ dày kiêng ăn rau gì tươi sống là khuyến nghị quan trọng mà người bệnh cần nhớ. Nguyên nhân là bởi rau sống chứa nhiều cellulose – một dạng chất xơ không hòa tan, đòi hỏi dạ dày phải co bóp nhiều hơn để tiêu hóa, gây đầy bụng và khó chịu. Bên cạnh đó, rau sống cũng có thể chứa nhiều vi khuẩn hoặc ký sinh trùng nếu không được sơ chế kỹ, làm tăng nguy cơ rối loạn tiêu hóa.
Nguy hiểm hơn, nếu đau dạ dày kèm theo viêm loét hoặc xuất huyết tiêu hóa, vi khuẩn còn có thể thâm nhập vào hệ tuần hoàn, gây nhiễm trùng máu và ngộ độc thực phẩm. Vì vậy, nếu đang tìm hiểu đau dạ dày kiêng ăn rau gì, bạn cần hạn chế rau sống và chỉ nên ăn rau đã được nấu chín mềm.
Cần tây là loại rau giàu chất xơ không hòa tan, đặc biệt là lignin, có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và gây đầy hơi nếu ăn với số lượng lớn. Ngoài ra, tinh dầu trong cần tây còn chứa apiol và myristicin, hai hợp chất có thể kích thích niêm mạc dạ dày tăng tiết axit và gây khó chịu, đặc biệt đối với người bị viêm loét dạ dày. Vì vậy, khi cân nhắc đau dạ dày kiêng ăn rau gì, cần tây là một trong những loại rau cần hạn chế.
Rau họ Cải như cải bắp, cải xoăn, cải thảo, cải bó xôi… chứa nhiều raffinose. Đây là một loại oligosaccharide (một loại carbohydrate có trong các loại thực phẩm), khó tiêu, không được enzyme tiêu hóa của con người phân giải hoàn toàn, dẫn đến quá trình lên men trong ruột và gây đầy hơi, tạo áp lực lên niêm mạc dạ dày. Tuy nhiên, không phải tất cả người bệnh đau dạ dày đều cần kiêng loại rau này.
Nguyên nhân là bởi vì rau họ cải rất giàu dinh dưỡng, đặc biệt là các chất chống oxy hóa và kháng viêm như flavonoids, glucosinolates; vitamin A, C, E… Nếu muốn ăn, người bệnh nên nấu chín kỹ để giảm lượng raffinose. Do đó, khi tìm hiểu đau dạ dày kiêng ăn rau gì, chỉ nên hạn chế rau họ Cải nếu người bệnh thường xuyên bị đầy hơi, khó tiêu.
Cà chua chứa lượng lớn axit citric và axit malic, có thể làm tăng nồng độ axit trong dạ dày, gây kích ứng niêm mạc và làm trầm trọng hơn tình trạng viêm loét. Nếu ăn cà chua sống hoặc chưa chín hoàn toàn, lượng axit này có thể cao hơn, làm tăng nguy cơ trào ngược thực quản (ợ chua).
Do đó, nếu bạn vẫn đang băn khoăn chưa biết đau dạ dày kiêng ăn rau gì, cà chua là loại thực phẩm nên hạn chế, đặc biệt cần tránh tiêu thụ lúc bụng đói. Nếu muốn tiêu thụ, cần loại bỏ phần hạt cà chua để hạn chế kích ứng dạ dày.
Ớt chứa capsaicin, một hợp chất có thể gây ra cảm giác nóng rát và làm trầm trọng thêm các triệu chứng khó chịu hiện có. Đối với những người đau dạ dày kèm theo viêm loét, tiêu thụ ớt còn có thể kích thích dạ dày tiết axit quá mức, gây đau bụng và làm vết loét nghiêm trọng hơn. Vì thế, nếu bạn đang thắc mắc đau dạ dày kiêng ăn rau gì tốt cho sức khỏe, thì thực phẩm cay nóng như ớt là món nên tránh.
Bạn có thể thay thế bằng những gia vị nhẹ nhàng hơn như nghệ, gừng (có tác dụng kháng viêm, giảm đau dạ dày).
Hành tây và tỏi là nguồn giàu prebiotic (tiền lợi khuẩn), đặc biệt là fructan – một loại carbohydrate không được hấp thụ hoàn toàn ở ruột non mà chuyển xuống đại tràng, nơi chúng được lên men và tạo ra khí. Do đó, tiêu thụ tỏi và hành tây quá mức có thể gây đầy hơi, gián tiếp tạo áp lực lên thành dạ dày.
Đặc biệt, nghiên cứu còn cho thấy, cả hành tây và tỏi đều có thể góp phần làm trầm trọng hơn các triệu chứng trào ngược thực quản, gây ợ nóng và khó chịu ở một số đối tượng. Vì vậy, nếu bạn đang tìm hiểu đau dạ dày kiêng ăn rau gì, hành tây và tỏi là những thực phẩm cần hạn chế. Bạn có thể thay thế bằng cách ăn tỏi, hành tây nấu chín thay vì ăn sống để giảm kích thích dạ dày.
Xem thêm:
Bên cạnh việc tìm hiểu đau dạ dày không nên ăn rau gì, người bệnh cũng cần lựa chọn loại rau phù hợp và chế biến đúng cách để bảo vệ niêm mạc dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi ăn rau dành cho người bị đau dạ dày:
Xem thêm:
Ngoài việc tìm hiểu đau dạ dày không nên ăn hoa quả gì, người bệnh cũng cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng tổng thể và sinh hoạt hằng ngày để hỗ trợ quá trình hồi phục. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng giúp bảo vệ dạ dày tối ưu hơn:
Ưu tiên ăn nhạt (nêm nếm vừa phải) và hạn chế gia vị cay nóng (ớt, mù tạc, tiêu…) để tránh kích thích niêm mạc dạ dày. Ngoài ra, người bệnh cũng nên giảm tiêu thụ đồ uống chứa cồn, nhiều đường hoặc có caffein (trà đậm, cà phê…).
Tránh uống rượu, bia, cà phê khi bụng đói. Lý do, khi bụng đói, dạ dày không có thức ăn để trung hòa axit, việc uống rượu, bia hoặc cà phê lúc này sẽ kích thích dạ dày tiết axit mạnh hơn, gây tổn thương niêm mạc và tăng nguy cơ loét dạ dày. Nên uống cà phê sau khi ăn sáng và chọn loại cà phê ít axit, pha loãng với sữa. Hạn chế rượu bia, nếu uống thì nên dùng kèm bữa ăn.
Không nên ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh: Đồ ăn nhanh chứa chất béo bão hòa, muối và chất bảo quản, làm tăng viêm trong dạ dày và gây khó tiêu. Nếu cần ăn nhanh, hãy chọn các thực phẩm lành mạnh hơn như bánh mì nguyên cám, salad rau củ, sinh tố trái cây không đường.
Chia nhỏ bữa ăn, tránh ăn quá no hoặc để bụng quá đói: Việc ăn quá nhiều trong một bữa khiến dạ dày phải tiết nhiều axit để tiêu hóa, làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày và kích thích viêm. Ngược lại, nếu để bụng quá đói, axit dạ dày tiết ra nhưng không có thức ăn để trung hòa, gây đau dạ dày. Nên ăn 2-3 bữa chính, kèm theo 2 bữa phụ, không bỏ bữa, đặc biệt là bữa sáng.
Nhai kỹ giúp thức ăn được nghiền nhỏ trước khi xuống dạ dày, giảm áp lực lên hệ tiêu hóa và hạn chế tiết axit quá mức. Khi nhai chậm, cơ thể có thời gian gửi tín hiệu “no” đến não, giúp kiểm soát lượng thức ăn tiêu thụ.
Mỗi miếng nên nhai ít nhất 20-30 lần trước khi nuốt, đặt đũa xuống sau mỗi lần cắn để kiểm soát tốc độ ăn.
Nước giúp bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày, hỗ trợ tiêu hóa và trung hòa một phần axit dư thừa. Tuy nhiên, uống quá nhiều nước trong bữa ăn có thể làm loãng dịch vị, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa.
Lượng nước uống khoảng 1.5 – 2 lít nước/ngày, ưu tiên nước ấm. Không uống quá nhiều nước ngay trước hoặc trong bữa ăn, nên uống trước hoặc sau bữa ăn khoảng 30 phút.
Dạ dày hoạt động theo nhịp sinh học. Vì vậy, khi ăn không đúng giờ hay ăn quá khuya khiến dạ dày sẽ phải tiết axit không đều, gây kích ứng niêm mạc, tăng nguy cơ trào ngược axit và đầy bụng. Do đó, người bệnh nên ăn đúng giờ mỗi ngày, hạn chế ăn sau 8 giờ tối. Nếu cần ăn nhẹ trước khi ngủ, chọn thực phẩm dễ tiêu hóa như chuối, sữa ấm, bánh mì nguyên cám.
Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng tiết axit dạ dày, vì vậy cần giảm tải gánh nặng tâm lý bằng cách làm việc vừa sức, ngủ đủ giấc, tham gia các hoạt động giải trí và uống đủ nước để hỗ trợ tiêu hóa.
Người bệnh cũng nên nghỉ ngơi, tránh nằm ngay sau khi ăn, tránh vận động mạnh ngay lập tức. Lý do, sau khi ăn, dạ dày cần máu để thực hiện quá trình tiêu hóa. Nếu vận động mạnh ngay sau bữa ăn, năng lượng sẽ bị phân tán đến cơ bắp, làm chậm tiêu hóa, dễ gây đầy bụng, trào ngược. Nếu đi bộ, bạn nên đi chậm rãi trong vòng 10-15 phút để hỗ trợ tiêu hóa.
Tuân thủ việc thăm khám và tuân theo phác đồ điều trị giúp thời gian điều trị bệnh rút ngắn, hiệu quả cao và hạn chế các biến chứng nguy hiểm (loét, teo hoặc xuất huyết dạ dày).
Không nên dùng quá nhiều thuốc kháng axit khi không có chỉ định để tránh làm mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, gây rối loạn tiêu hóa và không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của viêm dạ dày. Thay vì lạm dụng thuốc, hãy tập trung vào việc thay đổi chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt. Chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ.
Nếu gặp vấn đề về dạ dày và cần kiểm tra chuyên sâu, bạn có thể đến Trung tâm Nội soi & Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa hoặc Đơn vị Tiêu hóa, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và hệ thống nội soi không đau ứng dụng AI, trung tâm giúp phát hiện sớm tổn thương niêm mạc, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Nắm rõ đau dạ dày kiêng ăn rau gì giúp bạn tránh các loại rau gây kích ứng, đầy hơi hoặc tăng tiết axit, từ đó cải thiện triệu chứng hiệu quả. Tuy nhiên, để đảm bảo chế độ ăn phù hợp với từng tình trạng bệnh, bạn nên thăm khám chuyên khoa. Hãy đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được bác sĩ Tiêu hóa tư vấn chi tiết, chẩn đoán chính xác và xây dựng thực đơn an toàn. Đặt lịch khám ngay hôm nay!
