Cắt cơ vòng dưới thực quản bằng nội soi qua ngả miệng (POEM)

Cắt cơ vòng dưới thực quản nội soi qua đường miệng (ngả miệng) là phương pháp mới, mang lại hiệu quả cao và lâu dài. Phương pháp này khắc phục các nhược điểm của các cách điều trị trước, đặc biệt là đối với bệnh lý co thắt tâm vị. Tuy nhiên, người bệnh nên thực hiện nội soi cắt cơ vòng dưới thực quản qua đường miệng tại các cơ sở y tế uy tín để đảm bảo an toàn, ngăn ngừa rủi ro cho sức khỏe.

Cắt cơ vòng dưới thực quản nội soi qua (ngả miệng) đường miệng (POEM) là gì?

Cắt cơ vòng dưới thực quản nội soi qua đường miệng (ngả miệng) – POEM (Peroral Endoscopic Myotomy) được bác sĩ Haruhiro Inoue ở Nhật Bản thực hiện lần đầu vào năm 2008. Hiện nay, POEM đã được áp dụng rộng rãi ở nhiều nơi trên khắp thế giới. Kỹ thuật này dựa trên nội soi tạo một đường hầm dưới niêm mạc ở thực quản và phần đầu dạ dày, qua đó tiến hành cắt cơ thực quản dưới và 2 cm phần trên dạ dày. Ưu điểm của phương pháp này là nội soi cắt cơ qua đường miệng nên không cần tiến hành rạch các vết mổ tại ngực và bụng, nhờ đó đảm bảo yếu tố thẩm mỹ cho người bệnh. [1]

Nội soi cắt cơ vòng dưới thực quản qua đường miệng (POEM) điều trị bệnh gì?

POEM được áp dụng phổ biến trong điều trị co thắt tâm vị. Đây là một dạng rối loạn chức năng mà thực quản không đẩy được thức ăn xuống tới dạ dày (bất thường nhu động thân thực quản), cơ vòng dưới thực quản không hoàn toàn mở ra (tăng áp lực cơ vòng dưới), dẫn tới tình trạng ứ đọng thức ăn ở thực quản. [2]

Nội soi cắt cơ vòng dưới thực quản qua đường miệng giúp giảm đau do cơ thắt tâm vị bằng cách cắt cơ thắt ở phần dưới của thực quản và ở phần trên dạ dày. Cắt cơ giúp mở rộng không gian, cho phép thức ăn di chuyển vào dạ dày dễ hơn.

POEM cũng có thể giải quyết các rối loạn khác gây co thắt ở thực quản mà không đáp ứng với điều trị bằng thuốc, chẳng hạn như co thắt thực quản lan tỏa, thực quản jackhammer (jackhammer esophagus), tắc nghẽn thoát lưu vùng nối thực quản – dạ dày.

Trẻ em và người lớn đều có thể thực hiện POEM. Những rủi ro tiềm ẩn như các vấn đề về tim và phổi có thể khiến việc thực hiện thủ thuật này không an toàn. Nếu bệnh nhân mắc các bệnh lý ở tim hoặc phổi, trước khi thực hiện nội soi cắt cơ vòng dưới thực quản qua đường miệng, bác sĩ tiêu hóa có thể yêu cầu bác sĩ gây mê đánh giá tình trạng của bệnh nhân để đảm bảo an toàn.

Đối tượng chỉ định

Nội soi cắt cơ vòng dưới thực quản qua đường miệng được chỉ định trong những trường hợp như:

• Co thắt tâm vị: Thực quản dạng sigma và thực quản giãn dài.
• Những dạng rối loạn nhu động thực quản: Thực quản jackhammer, co thắt thực quản lan tỏa, tắc nghẽn thoát lưu chỗ nối thực quản-dạ dày.
• Trường hợp sau khi thực hiện những phương pháp phẫu thuật cắt cơ thắt tâm vị khác bị thất bại.

Quy trình nội soi cắt cơ vòng dưới thực quản qua (ngả miệng) đường miệng

1. Đánh giá người bệnh trước thủ thuật

Để chẩn đoán xác định và có hướng điều trị cụ thể, bác sĩ sẽ cho người bệnh thực hiện:

• Nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng: Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh rất quan trọng, giúp bác sĩ đánh giá chiều rộng của thực quản, mức độ ứ đọng, sự chuyển động bất thường ở lòng thực quản. Ngoài ra, nội soi còn có vai trò quan trọng trong việc phân biệt co thắt tâm vị và những bệnh lý khác như viêm thực quản, hẹp thực quản, ung thư thực quản, bệnh túi thừa thực quản…
• Chụp thực quản cản quang: Phương pháp này cung cấp thêm thông tin về động học của thực quản như tình trạng giãn thực quản, vị trí co thắt bất thưởng…
• Đo áp lực nhu động thực quản: Đây là phương chẩn đoán giúp bác sĩ đánh giá chi tiết chức năng của thực quản.

2. Chuẩn bị gì?

Chuẩn bị trước khi nội soi cắt cơ vòng dưới thực quản qua đường miệng:

• Trước khi tiến hành thủ thuật, người bệnh nên nhịn ăn trước đó 24 giờ.
• Để loại bỏ thức ăn còn ứ đọng ở thực quản bệnh nhân có thể được đặt ống thông mũi dạ dày. Tiếp theo, bác sĩ sẽ cho người bệnh sử dụng kháng sinh phổ rộng đường tiêm tĩnh mạch để dự phòng trước khi nội soi cắt cơ vòng dưới thực quản qua đường miệng.

3. Thực hiện nội soi cắt cơ qua đường miệng

Người bệnh sẽ được gây mê nội khí quản. Sau đó, bác sĩ sẽ xác định cơ thắt thực quản dưới (LES) để tiến hành chích phồng lớp niêm mạc tại thực quản phía trên đường Z khoảng 10 cm.

Tiếp theo, bác sĩ mở niêm mạc thực quản chỗ chích phồng bằng dao điện, tạo ra đường hầm dài trong lớp dưới niêm mạc và lớp cơ qua khỏi cơ vòng thực quản dưới tới tâm vị dạ dày, bộc lộ toàn bộ cơ vòng. Quá trình mở cơ bắt đầu từ dưới điểm đường mở niêm mạc ban đầu khoảng 2 cm, thường cắt cơ ở thực quản 6-8 cm, xuống tới tâm vị dạ dày 2-3 cm.

4. Sau khi nội soi cắt cơ

Một ngày sau khi thực hiện nội soi cắt cơ vòng dưới thực quản qua đường miệng, nếu bệnh nhân được kiểm tra không thấy tình trạng xì rò, người bệnh bắt đầu tập làm quen với nước uống, tiến dần tới dạng thức ăn mềm, lỏng.

Rủi ro và biến chứng của POEM

Do POEM ít xâm lấn nên được xem là an toàn. Những rủi ro sau thực hiện rất hiếm khi xảy ra. Các biến chứng có thể xuất hiện gồm:

• Viêm thực quản
• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
• Nhiễm trùng
• Chảy máu do chấn thương thực quản
• Xẹp phổi (tràn khí màng phổi )
• Tràn khí phúc mạc (pneumoperitoneum) hoặc tràn khí trung thất (pneumomediastinum)

Lưu ý sau khi thực hiện POEM

Khi được chỉ định thực hiện nội soi cắt cơ vòng dưới thực quản qua đường miệng, người bệnh cần lưu ý những điều sau:

• Quy trình thực hiện POEM mất khoảng 1 giờ. Bác sĩ thường thực hiện thủ thuật này dưới hình thức gây mê toàn thân.
• Nội soi cắt cơ vòng dưới thực quản qua đường miệng là phương pháp xâm lấn tối thiểu, có tính an toàn cao, không để lại sẹo.
• Sau khi thực hiện thủ thuật, người bệnh sẽ được theo dõi quá trình phục hồi cho đến khi thuốc mê (sedative) hết tác dụng.
• Tỷ lệ thành công trong việc giảm co thắt thực quản lên đến 90%.

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Ngoại Tổng hợp (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) thuộc Hệ thống BVĐK Tâm Anh là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho người bệnh gặp các vấn đề về đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng.

Ngoài ra, bệnh viện còn được trang bị hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:

Nội soi cắt cơ vòng dưới thực quản qua đường miệng (POEM) là lựa chọn điều trị đầy triển vọng, đặc biệt là với người bệnh co thắt tâm vị. Phương pháp này có hiệu quả điều trị cao, kết quả ngắn hạn vượt trội, mang lại hiệu quả lâu dài và ít tái phát. Vì là phương pháp nội soi ít xâm lấn, cắt cơ vòng dưới thực quản nội soi qua đường miệng sẽ ít biến chứng và tác dụng phụ.