Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của mẹ và hỗ trợ sự phát triển toàn diện của thai nhi. Nhiều mẹ bầu thắc mắc bầu 3 tháng cuối kiêng ăn gì để đảm bảo thai kỳ an toàn, tránh rủi ro không mong muốn. Trong bài viết dưới đây, BS.CKI Trịnh Hoàng Quốc Toàn, Khoa Sản Phụ, BVĐK Tâm Anh sẽ giải đáp chi tiết những thực phẩm cần hạn chế trong giai đoạn quan trọng này.
Những tháng cuối thai kỳ, cơ thể mẹ và thai nhi có những thay đổi rõ rệt và việc chọn lựa thực phẩm trở nên vô cùng quan trọng. Dưới đây là danh sách các thực phẩm mà bà bầu cần kiêng hoặc hạn chế sử dụng trong giai đoạn này. Bao gồm:
Bầu 3 tháng cuối kiêng ăn gì? Mẹ bầu nên tránh thịt và hải sản sống hoặc chưa chín kỹ để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Những thực phẩm này có thể chứa các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn Listeria, Salmonella và ký sinh trùng Toxoplasma, có thể gây nguy hiểm cho thai nhi. Nếu mẹ bầu ăn phải thịt hoặc hải sản chưa nấu chín kỹ, nguy cơ nhiễm khuẩn sẽ tăng cao, có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như sinh non hoặc nhiễm trùng huyết. (1)
Sữa và các sản phẩm từ sữa chưa được tiệt trùng có thể chứa vi khuẩn Listeria hoặc Salmonella, các tác nhân gây bệnh nguy hiểm đối với thai nhi. Nhiễm khuẩn có thể dẫn đến tình trạng sảy thai, sinh non hoặc các biến chứng nghiêm trọng khác trong thai kỳ. Mẹ bầu nên tuyệt đối tránh sử dụng sữa và các sản phẩm từ sữa chưa qua tiệt trùng. (2)
Giá đỗ, rau mầm và các loại rau sống khác là những thực phẩm dễ bị nhiễm vi khuẩn nếu không được chế biến và làm sạch đúng cách. Các vi khuẩn như E. coli hoặc Salmonella có thể bám vào những loại rau này và gây ra những vấn đề tiêu hóa nghiêm trọng. Nếu mẹ bầu ăn các loại rau này mà không rửa sạch hoặc không nấu chín kỹ, nguy cơ nhiễm trùng là rất cao. (3)
Thủy ngân là một kim loại nặng có khả năng tích tụ trong cơ thể và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thần kinh của thai nhi. Những loại cá chứa hàm lượng thủy ngân cao như cá trê, cá thu, cá ngừ,… có thể gây hại cho sự phát triển não bộ của bé, làm chậm phát triển trí tuệ hoặc gây ra các vấn đề về thần kinh. (4)
Các món ăn chế biến sẵn thường chứa nhiều phụ gia, chất bảo quản, chất tạo màu và chất làm ngọt nhân tạo. Những chất này không chỉ gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của thai nhi mà còn ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của mẹ bầu, gây ra các vấn đề như đầy hơi, khó tiêu, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và đái tháo đường thai kỳ.
Các loại thực phẩm chứa chất béo bão hòa và trans-fat như bánh ngọt, thực phẩm chiên xào nhiều lần,… không chỉ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch mà còn gây ra tình trạng tăng cân không kiểm soát và làm suy yếu hệ thống miễn dịch của mẹ bầu. Khi sử dụng quá nhiều các thực phẩm này trong thai kỳ, mẹ bầu dễ mắc phải các bệnh lý như cao huyết áp hoặc đái tháo đường thai kỳ.
Đường và muối thừa trong khẩu phần ăn có thể dẫn đến đái tháo đường thai kỳ, tăng huyết áp và làm tăng nguy cơ các vấn đề về sức khỏe trong thai kỳ. Bên cạnh đó, các loại thực phẩm chứa quá nhiều đường và muối còn có thể gây phù nề, mệt mỏi và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng khác. Do đó, mẹ bầu cần kiểm soát lượng đường và muối trong khẩu phần ăn của mình một cách hợp lý và khoa học để bảo vệ tốt sức khỏe của bản thân và thai nhi.
Cà phê và đồ uống có cồn như rượu, bia có thể ảnh hưởng đến nhịp tim, giấc ngủ, làm tăng mức độ lo âu, căng thẳng cho mẹ bầu. Ngoài ra, việc tiêu thụ nhiều rượu bia trong thai kỳ làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh hoặc chậm phát triển ở thai nhi.
Bên cạnh những loại thực phẩm cần kiêng thì thai phụ cũng nên lưu ý một số thói quen ăn uống nên tránh trong 3 tháng cuối để bảo vệ tốt sức khỏe thai kỳ. Cụ thể:
Trong 3 tháng cuối thai kỳ, thai nhi phát triển nhanh khiến tử cung mở rộng, gây áp lực lên dạ dày. Vì vậy, ăn quá no có thể dẫn đến đầy bụng, khó tiêu, trào ngược axit và làm mẹ bầu cảm thấy mệt mỏi. Ngoài ra, việc nạp quá nhiều thực phẩm cùng lúc có thể làm giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Để đảm bảo tiêu hóa tốt hơn, mẹ bầu nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày thay vì ăn quá nhiều một lần.
Thói quen ăn khuya không chỉ gây hại cho sức khỏe mà còn có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của bà bầu. Trong ba tháng cuối thai kỳ, cơ thể mẹ cần được nghỉ ngơi đầy đủ để chuẩn bị cho quá trình sinh nở. Việc ăn khuya khiến cơ thể phải hoạt động thêm trong khi đang cần nghỉ ngơi, gây cảm giác đầy bụng, khó ngủ và làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ tự nhiên.
Ngoài ra, ăn khuya còn làm gia tăng nguy cơ đái tháo đường thai kỳ, béo phì và các vấn đề về huyết áp, tim mạch. Những thực phẩm không tốt cho cơ thể như thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, đồ ăn chế biến sẵn,… nếu được sử dụng vào ban đêm sẽ gây tích tụ mỡ thừa, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng. Vì vậy, để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi, mẹ bầu nên hạn chế ăn khuya và duy trì thói quen ăn uống khoa học, hợp lý.
Nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể mẹ bầu tăng lên nhanh chóng trong 3 tháng cuối thai kỳ để hỗ trợ cho sự phát triển của thai nhi và chuẩn bị cho giai đoạn sinh nở. Việc bỏ bữa hoặc ăn kiêng không hợp lý sẽ gây thiếu hụt những dưỡng chất thiết yếu dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nếu bỏ bữa, bà bầu có thể gặp phải tình trạng mệt mỏi, chóng mặt, suy nhược cơ thể, thai nhi không nhận được đủ chất dinh dưỡng để phát triển toàn diện.
Đặc biệt, trong ba tháng cuối, mẹ bầu cần phải duy trì một chế độ ăn đầy đủ, khoa học và cân bằng với các bữa ăn có chứa các nhóm thực phẩm thiết yếu như chất đạm, rau xanh, trái cây và các thực phẩm giàu canxi, sắt để đảm bảo thai nhi phát triển khỏe mạnh và mẹ bầu có đủ năng lượng cho quá trình sinh nở.
Trong ba tháng cuối thai kỳ, chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi và sức khỏe của mẹ. Các nhóm thực phẩm cần thiết cho mẹ bầu trong giai đoạn này gồm protein, sắt, canxi, axit folic, vitamin D,…
Protein giúp xây dựng và phát triển các tế bào của thai nhi; sắt đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra máu, ngăn ngừa tình trạng thiếu máu cho mẹ và giúp bé nhận đủ oxy. Canxi là thành phần không thể thiếu trong việc hình thành xương và răng cho thai nhi; axit folic giúp ngăn ngừa dị tật ống thần kinh. Vitamin D hỗ trợ sự hấp thu canxi, giúp xương chắc khỏe cho cả mẹ và bé.
Bà bầu có thể bổ sung các nhóm thực phẩm này qua các nguồn thực phẩm tự nhiên như thịt nạc, cá, trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa, rau lá xanh, ngũ cốc nguyên hạt, hoa quả tươi,… Tuy nhiên, để đảm bảo sức khỏe, mẹ bầu cần lựa chọn những thực phẩm sạch, tươi ngon và chế biến đúng cách. Mẹ nên hấp, luộc, nướng và hạn chế chiên xào các loại thức ăn để đảm bảo giữ lại được tối đa các dưỡng chất trong thực phẩm đồng thời hạn chế được các chất béo không lành mạnh.
Duy trì một chế độ dinh dưỡng cân bằng và khoa học trong 3 tháng cuối thai kỳ sẽ giúp mẹ bầu kiểm soát được cân nặng, tránh tình trạng thừa cân hoặc thiếu dinh dưỡng, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của thai nhi.
Xem thêm:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bầu 3 tháng cuối kiêng ăn gì là vấn đề quan trọng giúp mẹ bầu phòng tránh nguy cơ sinh non, tăng huyết áp thai kỳ hoặc rối loạn tiêu hóa. Một số thực phẩm tưởng chừng vô hại có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé nếu dùng sai cách. Để hiểu rõ hơn về dinh dưỡng thai kỳ theo từng giai đoạn, mẹ bầu nên thường xuyên theo dõi các bài viết và khuyến nghị chuyên môn từ Bệnh viện Tâm Anh.
