Bạch cầu là một thành phần quan trọng trong máu, có tác dụng chống lại tác nhân gây hại, nhiễm trùng và cần thiết cho sức khỏe thể chất, tinh thần. Số lượng bạch cầu tăng cao cho thấy hệ thống miễn dịch của cơ thể kích hoạt cơ chế tiêu diệt các tác nhân gây ra nhiễm trùng hoặc dấu hiệu bất lợi về thể chất, cảm xúc. Vậy xuất hiện bạch cầu trong tinh dịch có lợi hay hại đối với sức khỏe sinh sản? Nồng độ bạch cầu bao nhiêu là bình thường?
Bạch cầu trong tinh dịch là sự xuất hiện của các tế bào máu trắng trong tinh dịch. Hầu hết các trường hợp bạch cầu sinh lý vẫn có mặt trong tinh dịch với số lượng khá thấp. Tuy nhiên, nếu số lượng bạch cầu vượt quá 1 triệu tế bào trên mỗi ml tinh dịch, tình trạng này được gọi là tăng bạch cầu trong tinh dịch (leukocytospermia).
Sự gia tăng bạch cầu trong tinh dịch có thể là dấu hiệu của viêm hoặc nhiễm trùng ở đường sinh dục. Bạch cầu cao có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng, gây tổn hại đến vật chất di truyền và làm tăng nguy cơ vô sinh ở nam giới.
Nhiễm trùng đường sinh dục là nguyên nhân phổ biến thứ ba gây vô sinh ở nam giới. Khoảng 50% bạch cầu xuất hiện trong tinh dịch có nguồn gốc từ tuyến tiền liệt và túi tinh bị viêm. Vi khuẩn và các vi sinh vật gây nhiễm trùng có thể xâm nhập và gây viêm tại các vị trí khác nhau trong đường sinh dục, dẫn đến các bệnh như viêm tuyến tiền liệt, viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn, viêm niệu đạo.
Những tác nhân gây bệnh chủ yếu là các vi khuẩn lây truyền qua đường tình dục, điển hình như Chlamydia trachomatis, Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Neisseria gonorrhoeae, cùng các mầm bệnh khác, khiến số lượng bạch cầu trong tinh dịch tăng cao và có thể dẫn đến vô sinh.
Ngoài nguyên nhân nhiễm trùng, một số yếu tố sau có thể ảnh hưởng và làm bạch cầu tăng trong tinh dịch gồm:
Trường hợp phát hiện vài bạch cầu trong tinh dịch là điều bình thường sau xét nghiệm; nhưng mật độ bạch cầu tăng cao trong mẫu tinh dịch có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở nam giới. Vì chúng giải phóng các gốc oxy hóa tự do (Reactive Oxygen Species – ROS) dẫn đến tăng stress oxy hóa dẫn tới làm tổn thương màng tế bào và DNA của tinh trùng đồng thời có thể làm giảm chất lượng tinh trùng. Trong ngắn hạn, có thể làm giảm mật độ, độ di động của tinh trùng ở nam giới.
Hiện diện của bạch cầu trong tinh dịch có thể gây vô sinh tạm thời, nhưng hiếm khi gây ra vô sinh vĩnh viễn. Bạch cầu trong tinh dịch có thể phản ánh tình trạng viêm nhiễm như viêm tuyến tiền liệt, viêm màng tinh hoàn, hay viêm mào tinh hoàn. Vì thế, khi nhận kết quả bạch cầu cao trong tinh dục, bệnh nhân cần được điều trị cụ thể để giải quyết các vấn đề về vô sinh mà tình trạng này có thể gây ra.
Theo tài liệu của WHO về phân tích tinh dịch năm 2021, trong mẫu tinh dịch của nam giới xuất ra có không quá 1 triệu tế bào bạch cầu thì được coi là bình thường. Khi số lượng bạch cầu vượt quá 1 triệu tế bào nghĩa là tình trạng bạch cầu trong tinh dịch cao.
Bạch cầu trong tinh dịch là một trong những thông số có giá trị giúp bác sĩ xác định bệnh. Sự xuất hiện của “đông đảo” bạch cầu đồng nghĩa cơ quan sinh dục của nam giới đang bị viêm nhiễm và cần điều trị sớm. Trong trường hợp này, người bệnh cần nhanh chóng thăm khám tại các bệnh viện, phòng khám chuyên khoa để các bác sĩ chẩn đoán, hướng dẫn điều trị cụ thể.
Bạch cầu tăng cao trong tinh dịch là một tình trạng nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của nam giới. Mật độ tế bào bạch cầu lớn làm ảnh hưởng đến khả năng di động của tinh trùng, cản trở các tinh binh tiếp cận trứng để thụ tinh, giảm mật độ tinh trùng, tăng nguy cơ bất thường hình thái tinh trùng…
Bên cạnh đó, tác hại lớn nhất của tình trạng tăng bạch cầu trong tinh dịch là do các tế bào này sản xuất các ROS và cytokine gây viêm (như TNF-α, interleukin-1α, interleukin-6, interleukin-8). Những chất này gây tổn hại đến tinh trùng bằng cách làm suy giảm quá trình sinh tinh, rối loạn chức năng sinh dục và phá vỡ màng tế bào tinh trùng. Điều này dẫn đến các bất lợi trong các chỉ số tinh trùng, đứt gãy các DNA tinh trùng.
Nếu mức độ tổn thương nhiều, tinh trùng có thể tự chỉnh sửa và phục hồi, đồng thời noãn cũng có khả năng chỉnh sửa các DNA tinh trùng bị tổn thương sau khi thụ tinh. Tuy nhiên tình trạng DNA tổn thương nặng có thể không hồi phục. Điều này dẫn đến hiện tượng tinh trùng đã tiếp cận trứng và tạo phôi thành công, song phôi phát triển bất thường hoặc thoái triển. (1)
Khi nam giới có các triệu chứng bất thường vùng cơ quan sinh dục nghi ngờ bạch cầu tăng, cần nhanh chóng thăm khám để bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán và điều trị. Bác sĩ sẽ đưa ra các chỉ định tầm soát, xét nghiệm liên quan nhằm tìm kiếm nguyên nhân để lên phương án điều trị phù hợp.
Một số triệu chứng và yếu tố nguy có mà nam giới có thể lưu ý để thăm khám sớm gồm:
Nếu bạch cầu cao trong tinh dịch liên quan đến các vấn đề viêm nhiễm, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc kháng sinh để chống nhiễm trùng. Lưu ý nhằm hạn chế tình trạng kháng kháng sinh, bệnh nhân cần tuân thủ liều lượng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Không tự ý thay đổi liều lượng hoặc các thuốc thay thế khi chưa được sự đồng ý từ bác sĩ chuyên khoa.
Trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản, do bạch cầu tăng cao ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng thụ tinh, các phòng thí nghiệm thường áp dụng quy trình lọc rửa tinh trùng để loại bỏ bạch cầu khỏi tinh dịch trước khi đông lạnh hoặc sử dụng trong các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.
Lọc rửa tinh trùng là bước quan trọng có thể tác động đến tỷ lệ thành công khi điều trị hiếm muộn, vì vậy các cặp vợ chồng nên lựa chọn những trung tâm Hỗ trợ sinh sản uy tín, quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ, chuyên viên phôi học giỏi, giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại để được hỗ trợ tốt nhất.
Nam giới có thể hạn chế nguy cơ tăng bạch cầu trong tinh dịch bằng cách hạn chế nguy cơ viêm nhiễm, tăng sức đề kháng cơ thể, chủ động tiêm các loại vaccine phòng ngừa virus lây nhiễm qua đường sinh dục.
Nam giới cần chú ý chế độ dinh dưỡng đầy đủ, bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu vitamin nhóm A, D, B (B9, B12), C, E, chất sắt vào thực đơn hàng ngày. Đồng thời chú ý xây dựng lối sống lành mạnh như:
Bác sĩ Tuấn Anh khuyến nghị nam giới nên chăm sóc, quan tâm đến sức khỏe cá nhân bằng cách thăm khám sức khỏe định kỳ ít nhất mỗi năm một lần. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ viêm nhiễm, bất thường cơ quan sinh dục, cần nhanh chóng thăm khám tại bệnh viện, cơ sở y tế gần nhất.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là những thông tin liên quan thắc mắc bạch cầu trong tinh dịch có lợi hay hại mà nhiều cánh mày râu thắc mắc. Bác sĩ Tuấn Anh cho biết tỷ lệ điều trị hiếm muộn thành công phụ thuộc vào các yếu tố người vợ, người chồng, kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và kinh nghiệm của bác sĩ điều trị. Vì vậy cần đánh giá đúng tình trạng bạch cầu cao trong tinh dịch của người chồng, các rối loạn, bệnh lý ở người vợ để lên phác đồ điều trị hiếm muộn cá thể hóa, tiến tới kết cục thụ thai trong ống nghiệm thành công.
