Đỏ da toàn thân nhận diện thế nào? Hướng điều trị

Đỏ da toàn thân không chỉ là biểu hiện ngoài da đơn thuần mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý tiềm ẩn như viêm da, vảy nến, dị ứng thuốc hoặc các rối loạn hệ thống khác. Người bệnh có thể gặp nhiều biến chứng nguy hiểm nếu bệnh tiến triển kéo dài, không được điều trị đúng cách. Bài viết dưới đây sẽ chỉ rõ dấu hiệu, nguyên nhân và hướng điều trị tình trạng này.

Đỏ da toàn thân là bệnh gì?

Da bị đỏ toàn thân (erythroderma) là tình trạng da đỏ và bong vảy diện rộng, chiếm trên 90% bề mặt cơ thể. Do đặc điểm tổn thương đặc biệt, bệnh còn được gọi là viêm da bong vảy hoặc hội chứng đỏ da toàn thân bong vảy. Ngoài các tổn thương da, bệnh nhân còn có thể xuất hiện một số biểu hiện toàn thân như sốt, rét run, phù nề.

Bệnh thường diễn tiến kéo dài, dễ tái phát và khó kiểm soát nếu không được chẩn đoán sớm. Ở những trường hợp nặng, da bị đỏ toàn thân có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất trong độ tuổi từ 40 – 60 tuổi.

Phân loại và nguyên nhân gây đỏ da toàn thân

Dưới đây là phân loại và nguyên nhân gây đỏ da ở người lớn và trẻ nhỏ:

1. Ở người lớn

Ở người trưởng thành, tình trạng da bị đỏ toàn thân thường liên quan đến các yếu tố sau:

• Một số bệnh da liễu: Một số bệnh da liễu có thể dẫn đến tình trạng da đỏ toàn thân như vảy nến, viêm da cơ địa, viêm da dầu (seborrheic dermatitis), vảy phấn đỏ nang lông;
• Thuốc: Thuốc cũng là một nguyên nhân khiến da bị đỏ toàn thân (chiếm khoảng 15% trường hợp), có thể do dị ứng với thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm,…;
• Bệnh máu ác tính: Hội chứng Sézary, u lympho tế bào T ở da (Mycosis fungoides) có thể khiến da người bệnh trở nên đỏ, bong vảy kèm theo hạch to, rụng tóc, tổn thương móng;
• Không rõ nguyên nhân (vô căn): Có từ 20 – 30% trường hợp bệnh là không rõ nguyên nhân cụ thể, bệnh thường tiến triển chậm, khó điều trị.

2. Ở trẻ sơ sinh và trẻ em

Trẻ em và trẻ sơ sinh cũng có thể mắc bệnh với những triệu chứng, nguyên nhân như sau:

• Trẻ dưới 3 tháng tuổi: Bệnh thường bẩm sinh, có liên quan đến yếu tố di truyền, xuất hiện với triệu chứng ban đỏ lan nhanh, ít ngứa, đáp ứng tốt với điều trị;
• Trẻ trên 3 tháng tuổi: Trẻ có thể mắc bệnh do các nguyên nhân tương tự ở người trưởng thành. Một số trẻ đang trong giai đoạn bú mẹ cũng có nguy cơ cao mắc bệnh do cơ địa nhạy cảm, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.

Triệu chứng nhận biết da bị đỏ toàn thân

Khi mắc bệnh, người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng lâm sàng như:

• Tổn thương da và niêm mạc: Da đỏ tươi hoặc thâm tím, có thể phù nề toàn thân, bong vảy nhiều. Một số trường hợp có bội nhiễm với mủ, loét hoặc thay đổi sắc tố thành các đám loang lổ. Vùng mặt thường bị biến dạng do phù nề, mất các nếp nhăn, mắt lộn mi và chảy nước mắt;
• Triệu chứng cơ năng: Bệnh nhân cảm thấy ngứa, rát hoặc rấm rứt khó chịu. Ở mức độ nặng, da bị căng gây hạn chế vận động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hằng ngày;
• Triệu chứng toàn thân: Người bệnh có thể sốt cao, gai lạnh hoặc rét run do giãn mạch và rối loạn điều hòa thân nhiệt.

Bệnh đỏ da toàn thân có nguy hiểm không?

Đỏ da toàn thân là bệnh lý da liễu nguy hiểm, tiềm ẩn nhiều biến chứng. Bệnh không chỉ dừng lại ở tình trạng da bị đỏ, bong vảy trên diện rộng mà còn đi kèm các rối loạn toàn thân nghiêm trọng. Người bệnh có thể gặp tình trạng mất nước, rối loạn điện giải, suy kiệt do da bong tróc liên tục và cơ thể tiêu hao năng lượng quá mức.

Đặc biệt, một số biến chứng có thể xuất hiện như suy tim cấp, hạ thân nhiệt, nhiễm trùng da thứ phát, giảm albumin máu, thay đổi sắc tố da. Trong nhiều trường hợp, bệnh tiến triển kéo dài, điều trị khó khăn và có nguy cơ tử vong cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán bệnh đỏ da toàn thân, bác sĩ sẽ kết hợp khám lâm sàng với các phương pháp cận lâm sàng. Cụ thể: (1)

• Khám lâm sàng: Bác sĩ quan sát các tổn thương da như da có màu đỏ tươi hoặc đỏ tím, có thể phù nề, rát, ngứa, bong vảy. Ngoài ra, người bệnh có thể sốt cao hoặc rét run, có cảm giác ớn lạnh, đôi khi các hạch ngoại biên sưng to;
• Xét nghiệm CRP và các chỉ số viêm: Nhóm xét nghiệm này giúp đánh giá tình trạng viêm toàn thân và nguy cơ nhiễm trùng thứ phát;
• Xét nghiệm sinh hóa máu: Ở người bị đỏ da toàn bộ thân thể, chỉ số albumin trong máu có thể giảm, các chi số chức năng gan có thể cho kết quả bất thường;
• Sinh thiết da: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện thủ thuật sinh thiết da nhằm nhận định tình trạng viêm và xác định nguyên nhân gây bệnh.

Cách điều trị đỏ da toàn thân

Trong điều trị bệnh, bác sĩ thường phải kết hợp phác đồ điều trị triệu chứng và điều trị nguyên nhân gây bệnh. Cách điều trị cụ thể như sau:

• Điều trị tại chỗ và phục hồi hàng rào bảo vệ da: Bác sĩ chỉ định người bệnh sử dụng các chất làm dịu và giữ ẩm da, thuốc sát khuẩn (xanh methylen, eosin 2%), thuốc bạt sừng (axit salicylic) hoặc các thuốc bôi chứa corticoid kết hợp với kháng sinh;
• Điều trị toàn thân: Bệnh có thể gây ngứa, do đó bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng histamin nhằm hạn chế triệu chứng ngứa ngáy. Ngoài ra, tùy vào nguyên nhân gây bệnh và tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc chứa corticoid toàn thân và thuốc ức chế miễn dịch (methotrexat, cyclosporin A). Khi sử dụng, người bệnh cần tuân thủ đúng liều lượng, thời gian sử dụng nhằm tránh tác dụng phụ của thuốc;
• Phương pháp điều trị khác: Để hạn chế mất nước và rối loạn điện giải, người bệnh nên uống đủ nước, bù điện giải theo hướng dẫn của bác sĩ. Bên cạnh đó, người bệnh có thể nâng cao thể trạng bằng vitamin, chất dinh dưỡng trong thực phẩm.

Khi thấy triệu chứng đỏ da toàn thân kèm bong vảy, mệt mỏi hoặc sốt, người bệnh cần đến bệnh viện uy tín để được thăm khám, điều trị kịp thời. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, đội ngũ bác sĩ da liễu giàu kinh nghiệm cùng hệ thống thiết bị hiện đại sẽ giúp người bệnh được chăm sóc toàn diện, hạn chế tối đa biến chứng.