Khi bị viêm dạ dày ruột, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình phục hồi và giảm thiểu triệu chứng. Vậy, viêm dạ dày ruột nên ăn gì để giúp cơ thể dễ tiêu hóa, giảm đau và bù nước hiệu quả? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về những thực phẩm nên ăn và các món ăn cần tránh khi bị viêm dạ dày ruột. Hãy cùng tìm hiểu cách lựa chọn thực phẩm hợp lý để nhanh chóng hồi phục sức khỏe và cảm thấy thoải mái hơn trong những ngày điều trị.

Viêm dạ dày ruột cấp là tình trạng viêm nhiễm ảnh hưởng đến dạ dày và ruột non, thường do virus (norovirus, rotavirus), vi khuẩn (E. coli, Salmonella, Campylobacter) hoặc ký sinh trùng gây ra. Các triệu chứng điển hình bao gồm buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng co thắt và có thể kèm theo sốt. Bệnh thường,bệnh sẽ tự khỏi trong 3-7 ngày, nhưng việc quản lý dinh dưỡng đúng cách đóng vai trò quyết định trong quá trình hồi phục. Niêm mạc đường tiêu hóa bị tổn thương tạm thời, làm giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng và tăng tính nhạy cảm với nhiều loại thực phẩm.
Trước khi làm rõ thắc mắc viêm dạ dày ruột nên ăn gì, đầu tiên người bệnh cần tìm hiểu vai trò của chế độ ăn uống đối với quá trình điều trị bệnh. Chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị bệnh viêm dạ dày ruột. Duy trì chế độ ăn uống khoa học, chuyên biệt góp phần làm giảm áp lực cho hệ tiêu hóa, hỗ trợ thúc đẩy quá trình hồi phục tổn thương ở niêm mạc dạ dày và ruột, qua đó cải thiện triệu chứng của bệnh như buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy…
Dinh dưỡng không chỉ đơn thuần là việc cung cấp năng lượng mà còn là phương pháp điều trị hỗ trợ quan trọng. Mục tiêu chính của can thiệp dinh dưỡng bao gồm:
Mặt khác, duy trì thực đơn ăn uống kém khoa học, thiếu cân bằng các nhóm dưỡng chất, dung nạp nhiều các chất có hại cho dạ dày và ruột như chất béo bão hòa, caffeine, chất bảo quản, axit, đường… hoặc ăn món ăn có kết cấu cứng có thể thúc đẩy phản ứng viêm nhiễm ở hệ tiêu hóa chuyển biến nghiêm trọng.
Người bệnh viêm dạ dày ruột cần lưu ý một số nguyên tắc dưới đây trong việc xây dựng chế độ ăn uống theo hướng dẫn của bác sĩ, bao gồm:
Phương pháp này dựa trên nguyên lý cho phép hệ tiêu hóa thích nghi dần dần từ trạng thái nghỉ ngơi đến hoạt động bình thường. Quá trình tiến triển từ chất lỏng trong suốt → thực phẩm lỏng → thực phẩm mềm → thực phẩm rắn bình thường.
Người mắc bệnh viêm dạ dày ruột cần chia nhỏ bữa ăn trong ngày, tránh dung nạp lượng thức ăn lớn ở mỗi khẩu phần. Thay vì 3 bữa ăn chính, nên chia thành 6-8 lần ăn nhỏ trong ngày. Điều này giúp:
Bổ sung nước, chất điện giải và men vi sinh vào chế độ ăn uống là điều cần thiết góp phần cải thiện tình trạng bệnh viêm dạ dày ruột, bởi:
Người bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì dễ tiêu hóa, có kết cấu mềm hoặc lỏng và không chứa hoặc chứa ít chất béo có hại (chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa). Có như vậy, quá trình hoạt động của hệ tiêu hóa mới có thể được diễn ra thuận lợi, hạn chế nguy cơ khiến bệnh viêm dạ dày, viêm ruột tiến triển nhanh chóng.
Thực phẩm BRAT (chuối, gạo, sốt táo, bánh mì nướng) được chứng minh có tác dụng cầm tiêu chảy và dễ tiêu hóa. Chuối chín giàu kali, pectin giúp làm đặc phân và fructooligosaccharides hỗ trợ vi khuẩn có lợi. Bánh mì trắng nướng cung cấp năng lượng nhanh và dễ tiêu hóa nhờ quá trình nướng làm giảm độ ẩm. Các loại khoai, củ, quả gọt vỏ cung cấp kali và carbohydrate phức hợp, giúp dễ tiêu hóa và bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể.

Người bệnh viêm dạ dày ruột cần đến cơ sở y tế uy tín thăm khám để được bác sĩ lập phác đồ điều trị phù hợp, hướng dẫn áp dụng chế độ dinh dưỡng khoa học. Những loại thực phẩm người bệnh viêm dạ dày ruột nên ăn có thể bao gồm:
Người mắc bệnh viêm dạ dày ruột nên ăn gì mềm, lỏng để hạn chế nguy cơ gây áp lực cho hệ tiêu hóa đang nhạy cảm. Cháo trắng loãng là món ăn cung cấp carbohydrate dạng lỏng sệt, dễ tiêu hóa nên ít gây áp lực lên dạ dày và ruột. Người bệnh viêm dạ dày ruột có thể bổ sung cháo trắng loãng vào chế độ dinh dưỡng của mình với lượng phù hợp.

Người bị viêm dạ dày đường ruột nên ăn gì cung cấp chất xơ hòa tan (pectin), điển hình như quả chuối chín. Bởi sau khi được tiêu thụ, chất xơ hòa tan trong quả chuối hình thành nên lớp màng nhầy bảo vệ thành dạ dày và ruột, nhờ vậy hạn chế được tình trạng kích ứng niêm mạc dạ dày do tác động của axit dịch vị. Chuối chín còn cung cấp các khoáng chất có lợi cho hệ tiêu hóa, giúp cân bằng điện giải trong cơ thể điển hình như canxi, kali, magie…
Xem thêm: Viêm dạ dày nên ăn trái cây gì để dễ tiêu hóa và dịu niêm mạc?
Không chỉ cung cấp chất xơ hòa tan, quả táo còn là nguồn cung cấp vitamin C dồi dào. Vitamin C đã được chứng minh mang lại hiệu quả góp phần ức chế các gốc tự do trong cơ thể – tác nhân làm khởi phát phản ứng oxy hóa và viêm nhiễm. Để hạn chế tối đa nguy cơ gây áp lực cho dạ dày và ruột, thay vì ăn trực tiếp, người bệnh có thể chọn tiêu thụ táo nghiền hoặc hấp.
Nghiên cứu cho biết, bổ sung probiotics mang lại tác động hỗ trợ làm tăng hiệu quả tiêu diệt vi khuẩn gây viêm dạ dày ruột – Helicobacter pylori. Trong khi đó, sữa chua men sống là nguồn cung cấp men vi sinh (probiotics) dồi dào. Sữa chua men sống nên được bổ sung vào chế độ dinh dưỡng của người bệnh viêm dạ dày ruột.
Khoai tây luộc hoặc nghiền nhuyễn là món ăn thân thiện với hệ tiêu hóa, đặc biệt là dạ dày và ruột. Khi được nấu chín kỹ, khoai tây trở nên mềm, dễ tiêu, không gây áp lực cho dạ dày đang chịu ảnh hưởng của bệnh viêm loét dạ dày ruột. Món ăn này không có tính axit, không cay nóng và không chứa các chất có khả năng kích ứng niêm mạc tiêu hóa như một số thực phẩm khác.
Thêm vào đó, khi khoai tây để nguội sau khi luộc, một phần tinh bột trong đó có thể được chuyển hóa thành tinh bột kháng – chất có lợi cho đường ruột giúp nuôi dưỡng vi khuẩn có lợi trong hệ vi sinh đường ruột. Nhờ đó, quá trình tiêu hóa được diễn ra thuận lợi, đồng thời giúp giảm viêm, bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày và ruột.
Khoai tây cũng cung cấp nhiều kali, chất chống oxy hóa và không chứa gluten, phù hợp với những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm hoặc mắc các bệnh lý liên quan đến ruột non. Tuy nhiên, cần tránh ăn khoai tây đã mọc mầm hoặc có vỏ xanh do chúng có thể chứa độc tố không tốt cho sức khỏe.
Cà rốt hấp hoặc nghiền nhuyễn là lựa chọn phù hợp khi chưa biết người viêm dạ dày ruột nên ăn gì giúp cải thiện sức khỏe. Khi được nấu chín kỹ, cà rốt có kết cấu mềm ẩm nên không gây áp lực cho hệ tiêu hóa đang nhạy cảm. Điều này đặc biệt quan trọng khi niêm mạc dạ dày hoặc ruột đang bị tổn thương, thức ăn cứng hay sống có thể khiến tình trạng viêm nhiễm trầm trọng hơn.
Cà rốt chứa chất xơ hòa tan giúp cải thiện tình trạng tiêu chảy nhẹ bằng cách hấp thụ nước dư thừa trong ruột và hỗ trợ ổn định nhu động ruột. Hàm lượng beta-carotene cao trong cà rốt còn giúp thúc đẩy quá trình phục hồi mô nhờ tác dụng chống viêm và khả năng chuyển hóa thành vitamin A – dưỡng chất quan trọng cho sức khỏe của niêm mạc đường tiêu hóa.

Trứng luộc phù hợp cho người bị viêm dạ dày ruột do dễ tiêu hóa, không chứa dầu mỡ hay bất kỳ thành phần gây kích ứng nào. Trứng cung cấp protein chất lượng cao giúp phục hồi niêm mạc bị tổn thương, đồng thời bổ sung các vitamin và khoáng chất cần thiết như vitamin B12, vitamin D, sắt và kẽm.
Trứng không chứa chất xơ thô hay đường lên men, không gây đầy bụng hay khó tiêu khi tiêu thụ với lượng vừa phải. Khi luộc chín kỹ, trứng là món ăn an toàn, người bệnh viêm dạ dày ruột có thể kết hợp thực phẩm này với cháo hoặc cơm mềm. Người bệnh cần tránh ăn trứng sống hoặc trứng lòng đào để giảm nguy cơ bị nhiễm khuẩn.
Ức gà luộc là gợi ý thích hợp khi chưa biết viêm dạ dày ruột nên ăn gì do không chứa các chất gây hại cho hệ tiêu hóa. Khi nấu chín, thịt ức gà mềm, không chứa nhiều chất béo bão hòa, giúp hạn chế tình trạng kích ứng niêm mạc dạ dày. Loại thịt này còn giàu protein chất lượng cao, hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào và tăng cường sức khỏe đường tiêu hóa. Đồng thời, ức gà còn cung cấp các vitamin và khoáng chất quan trọng, giúp cải thiện hệ miễn dịch mà không gây áp lực lên dạ dày hay ruột đang bị tổn thương.
Rau mồng tơi, bí đỏ và cải bó xôi được chế biến bằng cách luộc phù hợp cho người mắc viêm dạ dày ruột do độ mềm ẩm, dễ tiêu hóa và không gây kích ứng cho niêm mạc đường ruột. Những loại rau này giàu vitamin (vitamin A, C) và kali, giúp tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa, thúc đẩy quá trình phục hồi tổn thương. Đặc biệt, hàm lượng chất xơ hòa tan trong rau hỗ trợ cải thiện chức năng tiêu hóa mà không gây đầy bụng hay khó chịu.
Trà gừng pha loãng tốt cho người viêm dạ dày ruột do giúp làm dịu cơn đau, hỗ trợ giảm buồn nôn và đầy hơi nhờ đặc tính chống viêm, giảm co thắt của củ gừng. Người bệnh viêm dạ dày ruột có thể uống loại trà này với lượng phù hợp để kích thích hoạt động tiêu hóa mà không gây kích ứng, hỗ trợ phục hồi niêm mạc tiêu hóa hiệu quả.
Nước dừa hỗ trợ người viêm dạ dày ruột nhờ bổ sung điện giải tự nhiên giúp bù nước và tối ưu hoạt động trao đổi chất của cơ thể. Nước dừa không tiềm ẩn nguy cơ gây tổn thương niêm mạc của hệ tiêu hóa mà còn giúp giảm triệu chứng của bệnh viêm dạ dày, ruột như buồn nôn, nôn ói, nóng rát dạ dày…

Khi đến cơ sở y tế thăm khám, bên cạnh việc lập phác đồ điều trị, bác sĩ còn hướng dẫn người bệnh xây dựng khẩu phần dinh dưỡng phù hợp, khuyến nghị người bệnh cần tránh hoặc hạn chế dùng một số loại thực phẩm không có lợi cho sức khỏe và tình trạng bệnh, chẳng hạn như:
Đồ chiên rán sử dụng nhiều dầu mỡ chứa hàm lượng chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa cao. Tiêu thụ hai loại chất béo này làm thúc đẩy phản ứng viêm nhiễm diễn ra mạnh mẽ ở hệ tiêu hóa, gây áp lực cho dạ dày và ruột. Thế nên, người bệnh viêm dạ dày ruột kiêng ăn gì được chiên rán nhiều dầu mỡ như khoai tây chiên, gà rán, chả giò, chuối chiên…
Ăn món cay, nóng khiến niêm mạc hệ tiêu hóa bị kích thích, tạo điều kiện cho bệnh viêm dạ dày ruột tiến triển nhanh chóng. Thế nên, người bệnh cần tránh ăn các món cay, nóng như lẩu cay, mì cay, ớt xay, ớt sate, món ăn quá nhiều tiêu ớt…
Thực phẩm chua như giấm, chanh, xoài xanh, dưa cải chua… có nồng độ axit cao tiềm ẩn nguy cơ gây tổn thương dạ dày và ruột. Người bệnh viêm dạ dày ruột cần tránh tiêu thụ nhóm thực phẩm này trong chế độ ăn uống hàng ngày.
Người bệnh viêm dạ dày ruột cũng không nên dung nạp nước ngọt và đồ uống có gas. Bởi đồ uống có gas, nước ngọt là thức uống có tính axit cao và thường chứa nhiều đường, chất bảo quản không có lợi cho hệ tiêu hóa.
Người bị viêm dạ dày cần hạn chế sử dụng cà phê và trà đặc do chúng chứa hàm lượng caffeine, các hợp chất kích thích cao, có thể làm tăng lượng axit dịch vị, dẫn đến tổn thương niêm mạc dạ dày và ruột. Bên cạnh đó, dung nạp quá mức trà đặc, cà phê còn tiềm ẩn nguy cơ gây mất ngủ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh.
Thực phẩm chưa được nấu chín kỹ như sashimi, gỏi cá sống, rau sống, thịt tái… tiềm ẩn nguy cơ chứa nhiều tác nhân gây tổn thương hệ tiêu hóa như ký sinh trùng, vi khuẩn, virus… làm tăng áp lực cho dạ dày và ruột, thúc đẩy phản ứng viêm nhiễm tiến triển nhanh chóng.

Sữa tươi nguyên kem có thể gây hại cho người bị viêm dạ dày ruột do chứa lactose và chất béo bão hòa. Tiêu thụ nhiều có thể gây đầy bụng, khó tiêu hoặc tiêu chảy, đặc biệt nếu hệ tiêu hóa đang yếu do bệnh viêm dạ dày ruột. Ngoài ra, chất béo cao có thể kích thích dạ dày co bóp mạnh hơn, làm tăng cảm giác khó chịu.
Người bệnh cần lưu ý áp dụng khẩu phần ăn uống phù hợp với từng giai đoạn bệnh viêm dạ dày ruột, có thể bao gồm:
Ở giai đoạn đầu của bệnh viêm dạ dày ruột, hệ tiêu hóa rất nhạy cảm nên cần tạm thời giảm dung nạp thức ăn. Người bệnh nên bổ sung nước, ăn thức ăn lỏng và chia nhỏ khẩu phần. Đồng thời, người bệnh viêm dạ dày ruột cần tránh thức uống có ga, nước trái cây chua, sữa hoặc đồ ăn cứng.
Khi cơ thể đã ngừng nôn nhưng vẫn còn tiêu chảy, người bệnh viêm dạ dày ruột có thể dung nạp các món ăn mềm, dễ tiêu hóa như cháo trắng, cháo cà rốt, khoai nghiền hoặc súp. Đồng thời, tránh dùng đồ ăn nhiều chất xơ thô, dầu mỡ và sữa bò khi chưa chắc chắn về khả năng dung nạp của cơ thể.
Khi hệ tiêu hóa đã ổn định, người viêm dạ dày ruột nên ăn gì giàu chất dinh dưỡng để cải thiện sức khỏe. Lúc này, người bệnh có thể ăn cơm mềm, mì gạo, trứng luộc, rau xanh luộc như mồng tơi, cải bó xôi, bí đỏ và trái cây dễ tiêu hóa. Khi cơ thể tiếp nhận tốt, người bệnh có thể dùng thêm sữa hoặc sữa hạt để bổ sung năng lượng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Người bệnh viêm dạ dày ruột cần lưu ý một số vấn đề quan trọng dưới đây:
Bệnh viêm dạ dày ruột nếu không được thăm khám và điều trị đúng cách, kịp thời có thể tiềm ẩn nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Người bệnh cần sớm đến chuyên khoa tiêu hóa tại bệnh viện uy tín để được bác sĩ trực tiếp thăm khám và có biện pháp xử trí an toàn, phù hợp, đặc biệt là khi bệnh trở nặng.

Tự ý dùng thuốc điều trị khi chưa có chỉ định của bác sĩ tiềm ẩn nhiều rủi ro sức khỏe nghiêm trọng, đe dọa tính mạng. Người bệnh viêm dạ dày ruột cần sớm đến bệnh viện để thăm khám kịp thời và sử dụng thuốc dưới sự hướng dẫn của bác sĩ, tránh gặp rủi ro sức khỏe nguy hiểm.
Người bệnh viêm dạ dày ruột cần ăn uống đúng cách, hợp lý để cải thiện sức khỏe, ngăn chặn nguy cơ tái phát bệnh thông qua việc:
Người bị viêm dạ dày ruột nên uống nước từng ngụm nhỏ, tránh uống quá nhiều cùng lúc để không gây áp lực lên dạ dày. Người bệnh nên ưu tiên dùng nước ấm để làm dịu niêm mạc và hỗ trợ tiêu hóa. Hạn chế dùng nước có ga, nước ngọt và nước trái cây chua do chúng dễ gây kích ứng hệ tiêu hóa.
Để điều trị viêm dạ dày ruột, việc lựa chọn chế độ ăn uống phù hợp là rất quan trọng. Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc xây dựng thực đơn dinh dưỡng hợp lý, đừng ngần ngại đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được tư vấn chuyên sâu từ đội ngũ bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu. Với giải pháp dinh dưỡng cá nhân hóa, chúng tôi sẽ giúp bạn nhanh chóng hồi phục và nâng cao chất lượng sống. Đặt lịch khám ngay để nhận sự chăm sóc tận tâm và chuyên nghiệp.
Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Tóm lại, biết được viêm dạ dày ruột nên ăn gì và kiêng gì đóng vai trò quan trọng trong phác đồ điều trị bệnh. Người bệnh viêm dạ dày ruột cần điều trị, ăn uống đúng theo chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ để tối ưu hiệu quả chữa trị, thúc đẩy quá trình hồi phục sức khỏe.