3 cách trị ho gà cho trẻ em hiệu quả, an toàn cha mẹ nên biết

Ho gà là bệnh lý phổ biến ở trẻ nhỏ, gây ra những cơn ho dữ dội, kéo dài, ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày. Việc tìm ra cách trị ho gà cho trẻ em hiệu quả không chỉ giúp bé nhanh chóng hồi phục mà còn ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Vậy cha mẹ cần làm gì để giúp con nhanh chóng khỏi bệnh, an toàn và hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu những phương pháp điều trị ho gà cho trẻ em khoa học, được chuyên gia khuyến nghị trong bài viết dưới đây!

Trẻ bị ho gà có chữa được không?

Ho gà ở trẻ có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, khả năng phục hồi hoàn toàn phụ thuộc vào thời điểm chẩn đoán, phác đồ điều trị và thể trạng miễn dịch của trẻ.

• Phát hiện sớm – tiên lượng tốt: Nếu bệnh được chẩn đoán trong 1–2 tuần đầu và dùng đúng kháng sinh (nhóm macrolid như azithromycin, erythromycin), vi khuẩn Bordetella pertussis có thể bị loại bỏ, giúp ngăn lây lan và hạn chế tổn thương hô hấp. (1)
• Tổn thương đường hô hấp không hồi phục ngay: Dù vi khuẩn đã bị tiêu diệt, độc tố do chúng tiết ra vẫn có thể gây tổn thương niêm mạc đường hô hấp. Vì vậy, trẻ có thể tiếp tục ho kéo dài nhiều tuần sau điều trị.
• Điều trị hỗ trợ quan trọng: Bên cạnh kháng sinh, cần chăm sóc hỗ trợ như giữ môi trường sạch thoáng, cho trẻ nghỉ ngơi, uống đủ nước, dinh dưỡng đầy đủ, tránh khói bụi và không khí lạnh. Trẻ nặng có thể cần thở oxy, truyền dịch, theo dõi sát tại bệnh viện.
• Vai trò của miễn dịch: Trẻ có sức đề kháng tốt thường phục hồi nhanh, ít biến chứng. Trẻ dưới 6 tháng tuổi – do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện – dễ trở nặng, cần nhập viện theo dõi sớm.

Hướng dẫn cách trị ho gà cho trẻ em chi tiết

Ho gà là bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra, thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ho kéo dài và dẫn đến biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách trị ho gà cho trẻ em, gồm thuốc điều trị, hỗ trợ hô hấp và chăm sóc tại nhà.

1. Thuốc điều trị ho gà cho trẻ em

Ho gà là bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra, vì vậy điều trị ho gà cho trẻ em chủ yếu bằng kháng sinh đặc hiệu, kết hợp với thuốc hỗ trợ triệu chứng. Chi tiết các loại thuốc điều trị ho gà ở trẻ em sau đây:

1.1. Kháng sinh điều trị ho gà cho trẻ

Kháng sinh có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn và giảm mức độ lây lan, hiệu quả nhất khi dùng trong vòng 2 tuần đầu kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Các loại thuốc thường dùng gồm: (2)

• Azithromycin, dùng 5 ngày (10 mg/kg ngày đầu, sau đó 5 mg/kg/ngày trong 4 ngày tiếp theo).
• Erythromycin, dùng 14 ngày (40-50 mg/kg/ngày, chia 4 lần).
• Clarithromycin, dùng 7 ngày (15 mg/kg/ngày, chia 2 lần).
  Việc dùng thuốc cần có chỉ định của bác sĩ, không tự ý mua hoặc dùng kháng sinh cho trẻ.

1.2. Thuốc giảm ho, long đờm

Ho kéo dài trong ho gà nhưng thuốc ức chế ho không được khuyến cáo vì làm giảm khả năng tống xuất dịch nhầy. Thuốc long đờm có thể được dùng theo chỉ định để làm loãng đờm, giúp trẻ khạc nhổ dễ hơn.

1.3. Thuốc hạ sốt, giảm đau

Khi trẻ sốt trên 38,5°C, có thể dùng paracetamol với liều 10-15 mg/kg mỗi 4-6 giờ, tối đa 4 lần/ngày. Ibuprofen chỉ dùng cho trẻ trên 6 tháng tuổi với liều 5-10 mg/kg mỗi 6-8 giờ.

2. Hỗ trợ hô hấp

Trẻ bị ho gà có thể khó thở do cơn ho kéo dài và dịch nhầy nhiều. Cần cung cấp oxy nếu trẻ có dấu hiệu thiếu oxy như da tái xanh, khó thở; thở máy nếu suy hô hấp nặng. Trẻ nhỏ chưa tự khạc đờm được có thể được hút đờm để thông thoáng đường thở. Phụ huynh có thể dùng dụng cụ hút mũi giúp loại bỏ dịch nhầy tại nhà. Đồng thời, giữ môi trường sạch sẽ, tránh khói thuốc, bụi bẩn, mùi hóa chất gây kích thích, duy trì độ ẩm phù hợp bằng máy tạo độ ẩm hoặc đặt chậu nước trong phòng.

3. Chăm sóc trẻ bị ho gà tại nhà

• Uống nhiều nước ấm giúp làm loãng dịch nhầy và giảm kích thích ho. Trẻ trên 1 tuổi có thể dùng mật ong pha nước ấm (1 thìa cà phê) để làm dịu cổ họng.
• Nhỏ mũi, súc miệng bằng nước muối sinh lý giúp làm sạch đường hô hấp. (3)
• Trẻ sơ sinh nên bú mẹ nhiều để tăng cường miễn dịch; trẻ lớn nên ăn cháo loãng, súp, rau xanh và trái cây giàu vitamin C như cam, chanh, bưởi để tăng sức đề kháng. Chia nhỏ bữa ăn để tránh nôn do ho nhiều.
• Hạn chế vận động mạnh, cho trẻ nghỉ ngơi trong môi trường yên tĩnh, đảm bảo ngủ đủ giấc để cơ thể hồi phục nhanh.
• Cách ly trẻ ít nhất 3 tuần từ khi có triệu chứng để tránh lây lan, thường xuyên rửa tay và vệ sinh đồ chơi, vật dụng cá nhân.

Ho gà ở trẻ có tự khỏi được không?

Ho gà không nên để tự khỏi, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Đây là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra, thường gặp ở trẻ dưới 6 tháng tuổi, dễ lây lan và kéo dài nhiều tuần với những cơn ho dữ dội, nguy hiểm. Lý do không nên để ho gà tự khỏi gồm:

• Ho gà do vi khuẩn, nếu không can thiệp y tế, vi khuẩn tiếp tục phát triển, gây tổn thương đường hô hấp và biến chứng nguy hiểm.
• Cơn ho có thể kéo dài hàng tuần đến tháng, ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe trẻ.
• Trẻ sơ sinh và dưới 1 tuổi có nguy cơ biến chứng nặng như suy hô hấp, viêm phổi, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Do đó, ho gà không thể tự khỏi an toàn mà cần được can thiệp y tế kịp thời để rút ngắn thời gian bệnh và ngăn ngừa biến chứng.

Ho gà ở trẻ kéo dài bao lâu?

Ho gà do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra, tiến triển qua 3 giai đoạn và thường kéo dài từ 6 đến 10 tuần, thậm chí lên đến 3 tháng nếu không điều trị kịp thời.

• Giai đoạn ủ bệnh: Kéo dài 1-2 tuần, trẻ thường không có triệu chứng rõ, chỉ mệt mỏi nhẹ.
• Giai đoạn khởi phát: Xuất hiện triệu chứng giống cảm lạnh như sổ mũi, hắt hơi, ho nhẹ, sốt nhẹ, chán ăn. Đây là giai đoạn hiệu quả khi điều trị kháng sinh.
• Giai đoạn ho kịch phát: Kéo dài 2-6 tuần hoặc hơn, với các cơn ho dữ dội kéo dài nhiều tiếng, gây khó thở, mặt đỏ hoặc tím tái, có thể nôn trớ sau ho. Ho nặng hơn vào ban đêm, gây mất ngủ, mệt mỏi. Nếu không điều trị, giai đoạn này có thể kéo dài lâu hơn, đặc biệt ở trẻ nhỏ và sơ sinh.
• Giai đoạn hồi phục: Diễn ra vài tuần đến 3 tháng, cơn ho giảm dần nhưng có thể kéo dài thêm, sức khỏe phục hồi từ từ, có thể tái phát nếu nhiễm khuẩn khác.

Bệnh ho gà ở trẻ em kéo dài bao lâu sẽ phụ thuộc vào hai yếu tố sau:

• Nếu điều trị sớm, bệnh kiểm soát trong 4-6 tuần.
• Nếu không điều trị, ho có thể kéo dài 10-12 tuần hoặc hơn.

Biện pháp phòng ngừa trẻ bị ho gà

Ho gà là bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp rất dễ lây, đặc biệt nguy hiểm với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Để bảo vệ trẻ, cần áp dụng các biện pháp sau:

• Tiêm vắc-xin đầy đủ và đúng lịch là biện pháp quan trọng nhất. Vắc-xin ho gà thường kết hợp trong các loại 5 trong 1, 6 trong 1 hoặc DPT. Trẻ cần tiêm ba mũi lúc 2, 3 và 4 tháng tuổi, nhắc lại ở 18 tháng. Người lớn và trẻ lớn cũng nên tiêm nhắc để duy trì miễn dịch, bảo vệ trẻ chưa đủ tuổi tiêm.
• Hạn chế tiếp xúc với người bệnh: Tránh để trẻ gần người có dấu hiệu ho, sốt, sổ mũi. Nếu trong gia đình có người mắc ho gà, cần cách ly ít nhất 3 tuần. Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ, rửa tay trước khi chăm sóc, vệ sinh đồ chơi, dụng cụ ăn uống và giữ nhà cửa thoáng mát, tránh khói bụi, thuốc lá.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp tăng sức đề kháng. Cho trẻ bú mẹ đầy đủ trong 6 tháng đầu, bổ sung rau xanh, trái cây giàu vitamin C, uống đủ nước và vận động thường xuyên để nâng cao hệ miễn dịch, giảm nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp.
• Kịp thời khám và điều trị khi trẻ có dấu hiệu ho gà như ho kéo dài, ho từng cơn dữ dội, khó thở. Bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh và hướng dẫn chăm sóc, đồng thời yêu cầu cách ly trẻ ít nhất 3 tuần để hạn chế lây lan.
• Phụ nữ mang thai nên tiêm vắc xin Tdap từ tuần 27 đến 36 thai kỳ để truyền kháng thể cho bé, bảo vệ trẻ trong những tháng đầu đời trước khi tiêm chủng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ ho gà, đặc biệt trong giai đoạn sớm để chẩn đoán và điều trị kịp thời. Những trường hợp cần lưu ý gồm:

• Ho kéo dài hơn 2 tuần, đặc biệt ho từng cơn dữ dội kèm tiếng rít khi hít vào, báo hiệu bệnh tiến triển nặng.
• Khó thở, tím tái sau cơn ho, biểu hiện suy hô hấp nghiêm trọng như thở gấp, lồng ngực rút lõm, mặt đỏ hoặc tím quanh môi.
• Nôn nhiều sau cơn ho, có nguy cơ mất nước và suy dinh dưỡng cần được kiểm tra và điều trị.
• Sốt cao liên tục trên 38,5°C kèm ho, nghi ngờ bội nhiễm vi khuẩn như viêm phổi, cần can thiệp y tế nhanh.
• Co giật, ngủ lịm hoặc lơ mơ, dấu hiệu biến chứng thần kinh hoặc thiếu oxy não, phải nhập viện cấp cứu ngay.

Đặc biệt, trẻ dưới 3 tháng tuổi có hệ miễn dịch yếu, khi có bất kỳ dấu hiệu ho hoặc nghi ngờ tiếp xúc ho gà, cần khám sớm dù triệu chứng chưa rõ ràng, nhằm giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Cách trị ho gà cho trẻ em hiệu quả cần bắt đầu từ việc nhận biết sớm triệu chứng và tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ. Phụ huynh nên cho trẻ tiêm chủng đầy đủ, duy trì vệ sinh môi trường sống và theo dõi sát các dấu hiệu bất thường. Khi trẻ xuất hiện ho kéo dài, khó thở hoặc mệt mỏi, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín như Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được chẩn đoán chính xác và tư vấn điều trị đúng cách, giúp giảm biến chứng và hỗ trợ phục hồi nhanh chóng.