Tràn dịch màng phổi có tự hết không? Có khả năng tự khỏi không?

Khi tìm hiểu về tràn dịch màng phổi, không ít người đặt ra câu hỏi: Tràn dịch màng phổi có tự hết không? Có khả năng tự khỏi không? Đây là vấn đề cần được làm rõ để mọi người có cái nhìn chính xác về bệnh cũng như đưa ra những quyết định đúng đắn trong thời gian điều trị.

Tràn dịch màng phổi có tự hết không?

Trong hầu hết các trường hợp, tràn dịch màng phổi không thể tự hết nếu không được can thiệp điều trị. Tràn dịch màng phổi không đơn thuần là phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể, đây là tình trạng phản ánh sự hiện diện của bệnh lý nền tiềm ẩn như nhiễm trùng, suy tim, lao phổi, ung thư hoặc bệnh tự miễn.

Khi xuất hiện hiện tượng tích tụ dịch, quá trình này sẽ tiếp tục diễn ra nếu bệnh lý nền không được kiểm soát. Cơ thể không có cơ chế tự loại bỏ lượng dịch dư thừa một cách hiệu quả, đặc biệt là tràn dịch do những bệnh lý nặng, có yếu tố ác tính hoặc do chấn thương trầm trọng.

Trên lâm sàng, nếu không can thiệp, lượng dịch có xu hướng tăng dần và chèn ép phổi, hạn chế hô hấp, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan quan trọng. Đây cũng là lý do vì sao tràn dịch màng phổi luôn cần được theo dõi và xử trí sớm, ngay cả khi triệu chứng ban đầu còn nhẹ.

Phương pháp điều trị tràn dịch màng phổi

​Việc hiểu rõ các phương pháp điều trị tràn dịch màng phổi không chỉ giúp người bệnh và gia đình yên tâm hơn mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình hợp tác với bác sĩ, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị và rút ngắn thời gian hồi phục. Dưới đây là tổng quan về các phương pháp điều trị phổ biến. (1)

1. Chọc hút dịch màng phổi

Chọc hút dịch màng phổi thường được chỉ định cho các trường hợp tràn dịch lần đầu hoặc chưa rõ nguyên nhân. Phương pháp này giúp giảm dịch trong màng phổi, cải thiện hô hấp cho bệnh nhân, đồng thời bác sĩ xét nghiệm dịch để xác định nguyên nhân. Đối với tràn dịch mạn tính hoặc tái phát nhiều lần, bác sĩ có thể kết hợp chọc hút và làm dính màng phổi bằng bột talc để ngừng tái phát.

2. Dẫn lưu màng phổi

Dẫn lưu màng phổi là phương pháp ít xâm lấn, thường dùng cho tràn mủ, tràn máu, tràn khí, tràn dịch ác tính hoặc dưỡng chấp. Phương pháp này sử dụng ống dẫn lưu silicon qua da kết nối với hệ thống hút áp lực âm để dẫn dịch ra ngoài. Ống có thể cần giữ lâu dài và bệnh nhân có thể chăm sóc tại nhà sau khi được hướng dẫn. Kỹ thuật giúp giảm nhanh triệu chứng và có tỷ lệ dính màng phổi tự phát 70%. Nếu không có dấu hiệu dính sau 6 tuần, có thể sử dụng bột talc để dính màng phổi.

3. Điều trị nội khoa

Tùy theo nguyên nhân, bác sĩ sẽ chọn phương pháp điều trị nội khoa phù hợp. Nếu tràn dịch do nhiễm khuẩn, bệnh nhân sẽ dùng kháng sinh. Với tràn dịch do lao, sẽ áp dụng phác đồ chống lao. Khi nguyên nhân là ung thư, điều trị ung thư kết hợp với các biện pháp gây dính màng phổi để ngăn ngừa dịch tái phát, giúp bệnh nhân tập trung vào điều trị ung thư.

4. Điều trị hỗ trợ

Điều trị hỗ trợ trong tràn dịch màng phổi giúp cải thiện triệu chứng và nâng cao thể trạng, gồm chọc hút dịch, thở oxy, giảm đau, hạ sốt, nghỉ ngơi, dinh dưỡng hợp lý, phục hồi chức năng phổi và dự phòng tái phát. Những biện pháp này thường kết hợp với điều trị chuyên sâu để đạt hiệu quả tối ưu.

5. Phẫu thuật

Các phương pháp phẫu thuật điều trị tràn dịch màng phổi bao gồm:

• Bóc tách màng phổi và ổ cặn: Phẫu thuật làm sạch khoang màng phổi, ngăn ngừa viêm nhiễm, áp dụng khi điều trị nội khoa không hiệu quả.
• Thắt ống ngực: Dành cho tràn dưỡng chấp do vỡ hoặc tắc ống ngực.
• Phẫu thuật nội soi VATS và nội soi hỗ trợ robot: Phương pháp ít xâm lấn, dùng camera và dụng cụ mổ để xử lý tổn thương, có thể kết hợp dính màng phổi bằng bột talc.

Tràn dịch màng phổi bao lâu thì khỏi?

Trong nhiều trường hợp, dịch màng phổi có thể hết dần khi nguyên nhân được điều trị hiệu quả. Những nguyên nhân như suy tim, viêm phổi – màng phổi, viêm tụy cấp, sau ghép các tạng (tim, phổi, gan), tắc mạch phổi, lupus ban đỏ hệ thống hoặc tăng ure huyết thường đáp ứng tốt với điều trị nội khoa, giúp lượng dịch giảm dần theo thời gian.

Ở các bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi sau phẫu thuật bắc cầu động mạch vành, chấn thương tim hoặc liên quan đến sarcoidosis (một dạng bệnh u hạt lành tính), tình trạng này có thể tự ổn định trong vòng vài tuần đến dưới 2 tháng. Tuy nhiên, cũng có trường hợp kéo dài đến 6 tháng trước khi dịch được hấp thu hoàn toàn.

Với các nguyên nhân mạn tính như lao phổi thời gian điều trị thường kéo dài đến 6 tháng. Tương tự, những trường hợp viêm màng phổi do thấp khớp hoặc bụi phổi cũng cần nhiều tháng theo dõi, và có thể mất từ nửa năm đến một năm để khỏi hẳn.

Ngược lại, tràn dịch màng phổi do ung thư thường khó kiểm soát. Mặc dù được dẫn lưu, lượng dịch vẫn có thể nhanh chóng tích tụ trở lại nếu khối u chưa được điều trị triệt để.

>>>Xem chi tiết vấn đề trên tại đây: Tràn dịch màng phổi điều trị bao lâu thì khỏi? Có lâu không?

Phòng ngừa tràn dịch màng phổi

Để giảm nguy cơ tràn dịch màng phổi, cần chủ động kiểm soát tốt các bệnh nền là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này.

• Điều trị dứt điểm các bệnh lý mạn tính như suy tim, lao, viêm phổi, viêm tụy, lupus ban đỏ…
• Tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine như phế cầu, cúm, lao.
• Không hút thuốc lá, tránh khói thuốc và môi trường ô nhiễm.
• Theo dõi sát sau phẫu thuật tim, phổi để kịp thời phát hiện biến chứng.
• Đi khám sớm khi có triệu chứng bất thường như khó thở, đau ngực, ho kéo dài.
• Điều trị tích cực đối với người tràn dịch màng phổi liên quan khối u ác tính.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Đối với người chưa từng thăm khám, nếu gặp các triệu chứng sau, hãy đến cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán kịp thời:

• Khó thở tăng dần, đặc biệt khi nằm hoặc vận động nhẹ.
• Đau ngực âm ỉ hoặc nhói, tăng lên khi hít sâu hoặc ho.
• Ho kéo dài, có thể kèm theo sốt, ớn lạnh hoặc ho ra máu.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi, chán ăn.
• Tiền sử bệnh lý như suy tim, lao, ung thư, viêm phổi,…

Mặt khác, đối với người sau điều trị lần một cần được theo dõi và tái khám định kỳ. Hãy liên hệ với bác sĩ nếu xuất hiện trở lại các dấu hiệu sau:

• Khó thở trở lại hoặc tăng dần sau giai đoạn ổn định.
• Đau ngực mới xuất hiện hoặc tăng lên.
• Sốt cao, ớn lạnh, hoặc các dấu hiệu nhiễm trùng khác.
• Vết mổ hoặc chỗ chọc hút dịch có dấu hiệu sưng, đỏ, đau hoặc chảy dịch.
• Ho ra máu hoặc ho kéo dài không dứt.
• Sụt cân nhanh chóng, mệt mỏi, chán ăn kéo dài.

Hiểu rõ về tràn dịch màng phổi có tự hết không và các phương pháp điều trị hiệu quả sẽ giúp bệnh nhân và gia đình phối hợp tốt hơn với bác sĩ. Điều này không chỉ thúc đẩy quá trình điều trị nhanh chóng mà còn giảm nguy cơ tái phát, từ đó cải thiện sức khỏe và giải quyết tình trạng bệnh sớm.