Cholesterol toàn phần cao kiêng ăn gì, nên ăn gì là vấn đề được nhiều người quan tâm. Cholesterol toàn phần cao hơn ngưỡng bình thường có thể gây ảnh hưởng sức khỏe. Vậy người có cholesterol toàn phần cao nên kiêng gì, ăn gì để cải thiện chỉ số cholesterol toàn phần ổn định, an toàn hơn?
Bài viết được tư vấn bởi Khoa Dinh dưỡng Tiết chế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Cholesterol là một chất béo dạng sáp được gan sản xuất và có trong máu, đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành, sửa chữa các mô, sản xuất hormone steroid, hỗ trợ tạo dịch mật và sản xuất vitamin D…
Mặc dù cholesterol cần thiết cho sức khỏe nhưng khi lượng chất béo này vượt ngưỡng cho phép có thể gây tắc nghẽn mạch máu, tăng nguy cơ bị tăng huyết áp, ảnh hưởng đến chức năng gan, tiềm ẩn nguy cơ mắc các bệnh tim mạch hoặc đột quỵ. Tình trạng tăng cholesterol có thể đến từ thói quen ăn uống và chế độ sinh hoạt chưa khoa học, bệnh nền, yếu tố di truyền…
Khi cholesterol trong máu cao, người bệnh cần được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán, lập phác đồ điều trị phù hợp. Bác sĩ cũng có thể khuyến nghị điều chỉnh thói quen ăn uống và vận động phù hợp nhằm kiểm soát cholesterol trong máu ở mức ổn định, an toàn.
Trong đó, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ duy trì mức cholesterol phù hợp, ổn định. Vậy cholesterol toàn phần cao kiêng ăn gì và nên ăn gì? Một số nguyên tắc khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người cholesterol cao có thể được bác sĩ khuyến nghị bao gồm:
Bên cạnh việc thăm khám, chẩn đoán, chữa trị theo phác đồ của bác sĩ, người bệnh có cholesterol toàn phần cao có thể cần kiêng dùng một số loại thực phẩm tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng tiêu cực đến chỉ số cholesterol, ví dụ như:
Cholesterol toàn phần cao nên kiêng ăn gì thì tốt? Thịt đỏ (thịt bò, thịt dê, thịt cừu) và nội tạng động vật (gan, lòng, tim) chứa lượng lớn chất béo bão hòa – yếu tố chính gây tăng LDL cholesterol trong máu (cholesterol xấu).
Mỗi người không nên tiêu thụ quá 6% lượng calo từ chất béo bão hòa trên tổng lượng calo cơ thể cần trong một ngày. Tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ và nội tạng động vật khiến gan sản xuất nhiều LDL cholesterol hơn, qua đó có thể dẫn đến những tác động tiêu cực đến sức khỏe.
Thực phẩm chế biến sẵn thường chứa lượng lớn chất béo chuyển hóa. Chất béo này có thể làm tăng mức LDL (cholesterol xấu) và giảm mức HDL (cholesterol tốt), qua đó khiến nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ gia tăng. Thực phẩm chế biến sẵn cũng thường chứa nhiều muối và đường, tiêu thụ nhiều làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tổng thể. Thực phẩm chế biến sẵn như thịt hộp, cá hộp, snack, pizza, xúc xích… là các món ăn bạn cần hạn chế dùng nếu chưa biết cholesterol toàn phần cao kiêng ăn gì.
Mặc dù sữa nguyên kem và các sản phẩm từ sữa cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng cho sức khỏe như canxi, kali, chất đạm, phốt pho, vitamin D… Nhưng chúng cũng chứa lượng lớn chất béo bão hòa và cholesterol. Nếu tiêu thụ quá nhiều nhóm thực phẩm này, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chỉ số LDL của người bệnh. Bơ động vật cũng thuộc nhóm thực phẩm giàu chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, có thể làm tăng LDL.
Cholesterol toàn phần cao kiêng ăn gì, thực phẩm chứa nhiều đường có tốt cho người bệnh không là vấn đề cần được quan tâm. Các loại bánh kẹo, đồ uống như trà sữa, kẹo, bánh ngọt, bánh quy, soda, nước tăng lực… thường chứa nhiều đường. Việc tiêu thụ quá nhiều đường có thể khiến cơ thể tích trữ năng lượng dư thừa dưới dạng mỡ, góp phần tăng cholesterol và triglyceride trong máu, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường cùng các vấn đề về sức khỏe khác. Để đảm bảo an toàn, người bệnh nên hạn chế dùng bánh kẹo và đồ uống chứa nhiều đường trong quá trình điều trị tình trạng cholesterol cao.
Rượu bia là tác nhân có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe, trong đó có tình trạng tăng cholesterol, đặc biệt là khi tiêu thụ với lượng lớn. Sau khi đi vào cơ thể, thức uống này sẽ bị gan phân hủy, chuyển hóa thành triglyceride và cholesterol, làm tăng mức triglyceride và cholesterol trong máu.
Khi mức triglyceride quá cao, chúng sẽ tích tụ trong gan, góp phần gây ra bệnh gan nhiễm mỡ ảnh hưởng đến chức năng loại bỏ cholesterol dư thừa của gan, làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Rượu cũng có thể gây tăng cân, tăng huyết áp, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư, bệnh gan, viêm tụy… Thế nên, mỗi người cần hạn chế dùng rượu bia và các loại đồ uống có cồn khác.
Nhu cầu dinh dưỡng ở mỗi người không giống nhau, đặc biệt là với những người có vấn đề về sức khỏe như cholesterol cao. Người bệnh nên thăm khám trực tiếp, tuân thủ phác đồ điều trị, điều chỉnh thói quen vận động, ăn uống khoa học theo hướng dẫn của bác sĩ. Đồng thời, có thể tham khảo các nhóm thực phẩm thường tốt cho người cholesterol cao như:
Chất xơ hòa tan có thể giúp làm giảm lượng cholesterol được hấp thụ từ ruột vào máu. Tiêu thụ chất xơ giúp no lâu, qua đó hỗ trợ kiểm soát cân nặng hiệu quả. Nếu chưa biết bị cholesterol toàn phần cao nên ăn gì, người bệnh có thể cân nhắc dùng một số thực phẩm giàu chất xơ hòa tan như đậu lăng, đậu nành, đậu gà, hạt lanh, hạt chia, lúa mạch, gạo lứt…
Ngũ cốc nguyên hạt không chứa cholesterol. Hơn nữa, nhóm thực phẩm này còn có hàm lượng chất xơ cao, có tác dụng ngăn cơ thể hấp thụ cholesterol và chất béo từ thực phẩm. Người có cholesterol cao có thể thêm gạo lứt, yến mạch, diêm mạch, bánh mì nguyên cám… vào thực đơn ăn uống.
Cholesterol toàn phần cao kiêng ăn gì, các loại đậu có gây hại cho sức khỏe của người có cholesterol cao không? Các loại đậu như đậu đen, đậu thận, đậu nành, đậu gà, đậu lăng, đậu phụ… là nguồn protein thực vật dồi dào, cung cấp nhiều dưỡng chất cho cơ thể mà không gây tăng cholesterol.
Axit béo omega-3 là một loại axit béo không bão hòa, có khả năng hỗ trợ tăng cholesterol tốt và giảm cholesterol xấu. Loại axit béo này còn hỗ trợ giảm tình trạng viêm trong cơ thể – một yếu tố có thể gây tổn thương mạch máu, dẫn đến bệnh tim và đột quỵ. Tiêu thụ các loại cá béo cũng có thể làm chậm quá trình tích tụ mảng bám trong động mạch, giảm nguy cơ tử vong đột ngột ở người từng gặp cơn đau tim. Một số cá béo tốt cho sức khỏe gồm: cá hồi, cá mòi, cá tuyết, cá trích…
Theo các chuyên gia, polyphenol trong dầu oliu có thể giúp cải thiện mức High Density Lipoprotein Cholesterol – HDL (cholesterol tốt) và tăng cường chức năng ngăn ngừa xơ vữa động mạch của HDL, qua đó góp phần làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ.
Các loại hạt thường rất giàu chất xơ, việc ăn nhẹ bằng các loại hạt giúp người bệnh có cảm giác no lâu, hạn chế tiêu thụ quá nhiều thức ăn, tránh tăng cân bất thường. Không những thế, chất xơ và sterol thực vật trong các loại hạt có thể giúp hạ mức cholesterol. Hạt còn là nguồn cung cấp L-arginine, có tác dụng giảm huyết áp, cải thiện cholesterol và tăng cường sức khỏe mạch máu. Nếu còn băn khoăn chưa biết cholesterol toàn phần cao ăn gì, người bệnh có thể thêm hạnh nhân, hạt điều, hạt phỉ, hạt óc chó… vào khẩu phần dinh dưỡng.
Hầu hết các loại rau xanh và trái cây tươi đều không chứa cholesterol, chất béo. Bên cạnh lượng chất xơ dồi dào, chúng còn giàu chất chống oxy hóa, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây hại và cải thiện sức khỏe tim mạch. Một số loại rau xanh và trái cây tươi người bệnh có thể dùng bao gồm: súp lơ xanh, cải xoăn, cải bó xôi, bắp cải, dâu tây, việt quất… Lưu ý, người bệnh nên ăn trái cây tươi nguyên quả thay vì uống nước ép trái cây, bởi loại thức uống này còn ít chất xơ, chứa nhiều đường.
Sô cô la đen có hàm lượng cacao từ 50 – 90% có thể giúp làm giảm Low Density Lipoprotein Cholesterol – LDL (cholesterol xấu) và tăng HDL (cholesterol tốt). Không chỉ tác động tích cực đến chỉ số cholesterol, sô cô la đen còn hỗ trợ ngăn ngừa hình thành cục máu đông, cải thiện trí nhớ, giảm nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và góp phần ngăn ngừa một số loại ung thư.
Để kiểm soát tốt chỉ số cholesterol, bên cạnh việc tìm hiểu cholesterol toàn phần cao kiêng ăn gì, nên ăn gì, thăm khám và điều trị theo phác đồ của bác sĩ, mỗi người cần lưu ý thêm một số vấn đề như:
Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hiểu rõ cholesterol toàn phần cao kiêng ăn gì là bước đầu quan trọng để kiểm soát mỡ máu và ngăn ngừa biến chứng tim mạch nguy hiểm. Bên cạnh điều chỉnh chế độ ăn, người bệnh cần thăm khám định kỳ và theo dõi lipid máu theo chỉ định của bác sĩ. Nếu bạn đang tìm kiếm địa chỉ uy tín để kiểm tra và điều trị rối loạn mỡ máu, hãy đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia tim mạch tư vấn, xây dựng phác đồ cá nhân hóa hiệu quả.
