Điều trị sa sinh dục bằng robot: Ưu điểm, quy trình và chỉ định

Điều trị sinh dục bằng robot là bước tiến lớn, có ý nghĩa quan trọng trong việc giải quyết tình trạng sa sinh dục ảnh hưởng đến phụ nữ. Sa sinh dục xảy ra khi các cơ quan vùng chậu như tử cung, bàng quang hoặc trực tràng “rơi” xuống khỏi vị trí bình thường, dẫn đến các triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này, tiến sĩ, bác sĩ Lê Phúc Liên, Trưởng Đơn vị Niệu nữ, Khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM sẽ tư vấn về các thông tin cần biết về điều trị sa sinh dục bằng robot.

Điều trị sa sinh dục bằng robot là gì?

Điều trị sa sinh dục bằng robot là phương pháp phẫu thuật xâm lấn tối thiểu, sử dụng công nghệ robot để sửa chữa các cấu trúc sàn chậu yếu và khôi phục giải phẫu bình thường của cơ quan vùng chậu. Phương pháp này mang đến nhiều ưu điểm vượt trội hơn so với mổ mở truyền thống và cả phương pháp phẫu thuật nội soi cổ điển như: vết mổ nhỏ hơn, giảm đau, giảm mất máu, thời gian nằm viện ngắn hơn và thời gian phục hồi nhanh hơn.

Điều trị sa sinh dục bằng robot thường đề cập đến phẫu thuật treo tử cung mỏm nhô bằng robot (robotic sacrocolpopexy), là 1 quy trình phẫu thuật xâm lấn tối thiểu sử dụng cánh tay robot và camera nhỏ để tái định vị các cơ quan vùng chậu bị sa, giúp phục hồi chính xác giải phẫu vùng chậu và có khả năng ít gây đau hơn so với phẫu thuật mở truyền thống. (1,2)

Điều trị sa sinh dục bằng robot được chỉ định khi nào?

Điều trị sa sinh dục bằng robot được chỉ định khi phụ nữ gặp phải các triệu chứng khó chịu liên quan đến tình trạng sa sút cơ quan vùng chậu, bao gồm: tử cung, âm đạo, bàng quang và trực tràng mức độ nghiêm trọng, không đáp ứng với tập luyện cơ sàn chậu (Kegel) hay điều trị bằng thuốc.

Dưới đây là một số ví dụ về trường hợp cụ thể có thể được chỉ định điều trị sa sinh dục bằng robot:

• Sa sinh dục từ trung bình đến nặng: mức độ nghiêm trọng của sa sinh dục thường được phân loại thành 4 cấp độ. Phẫu thuật robot thường được xem xét cho phụ nữ bị sa sinh dục độ 2, 3, 4, trong đó các cơ quan đã bị sa xuống nhiều.
• Khi các lựa chọn điều trị không phẫu thuật như bài tập sàn chậu hoặc vòng nâng âm đạo không đáp ứng hoặc đáp ứng điều trị không đầy đủ.
• Sa sinh dục tái phát sau phẫu thuật.

Ưu điểm của phương pháp điều trị sa sinh dục bằng robot

Ưu điểm của phương pháp điều trị sa sinh dục bằng robot gồm:

• Tối thiểu xâm lấn: vết mổ nhỏ hơn nên sẽ giúp người bệnh giảm đau, giảm mất máu, nguy cơ nhiễm trùng thấp hơn và thời gian phục hồi nhanh hơn. Người bệnh phẫu thuật sa sinh dục bằng robot thường có thời gian nằm viện ngắn hơn và có thể trở lại các hoạt động bình thường sớm hơn.
• Tăng cường trực quan hóa và độ chính xác cao: hệ thống robot cung cấp cho các bác sĩ phẫu thuật hình ảnh 3D độ phân giải cao, giúp xác định giải phẫu vùng chậu dễ dàng. Kết hợp với độ chính xác và ổn định của cánh tay robot, sẽ giúp xử lý mô, vị trí khâu và cố định ghép lưới nâng chính xác hơn, từ đó mang đến kết quả điều trị tốt hơn cho người bệnh.
• Cải thiện kết quả sau phẫu thuật: các nghiên cứu cho thấy rằng sacrocolpopexy bằng robot có tỷ lệ thành công giải phẫu cao hơn và có khả năng xói mòn lưới thấp hơn so với phương pháp nội soi thông thường.
• Giảm sẹo: các vết mổ nhỏ hơn dẫn đến sẹo ít nhìn thấy hơn, là 1 ưu điểm về mặt thẩm mỹ.
• Nguy cơ biến chứng thấp hơn: nguy cơ biến chứng như nhiễm trùng vết thương thấp hơn so với phẫu thuật mở.
• Thời gian nằm viện ngắn hơn.

Giới thiệu Robot Da Vinci Xi tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Hiện, BVĐK Tâm Anh TP.HCM sử dụng Robot Da Vinci XI thế hệ thứ 4 – thế hệ mới nhất trong điều trị hơn 200 mặt bệnh bằng nội soi, ít xâm lấn, giải phẫu toàn bộ cơ thể. Robot Da Vinci XI được ứng dụng trong điều trị ngoại khoa cho các cơ quan có giải phẫu phức tạp như đường tiết niệu, tim, não,… Với sự hỗ trợ của Robot Da Vinci XI trong điều trị các bệnh đường tiết niệu nói riêng, trong đó có điều trị sa sinh dục, đã mang đến nhiều lợi ích thiết thực, tăng cường độ chính xác, ổn định trong các thao tác, giúp bảo tồn cấu trúc cơ, mạch máu trong giải phẫu phức tạp đường tiết niệu và cơ quan sinh sản nữ, can thiệp vào các khu vực có giải phẫu hẹp, thao tác chính xác, giúp hạn chế được nhiều biến chứng hậu phẫu, thời gian phục hồi nhanh chóng hơn.

Robot Da Vinci XI được trang bị 4 cánh tay có khả năng xoay linh hoạt, chuyển động trong không gian hẹp. Camera 3D cho độ phân giải sắc nét và độ phóng đại cực lớn, giúp bác sĩ quan sát tốt hơn các mạch máu, chi tiết tại khu vực phải phẫu.

Chuyển động cánh tay robot được lọc rung tốt, chuyển động ổn định, giúp bảo tồn các mạch máu, cấu tạo của vùng giải phẫu, giúp cơ thể người bệnh phục hồi nhanh hơn. Đồng thời, giảm các rủi ro liên quan đến phẫu thuật xâm lấn vùng tử cung, như phản ứng với thuốc gây mê và nôn, nhiễm trùng, chảy máu trong, tích tụ máu bên dưới vết khâu (tụ máu) hoặc trong bụng, mô sẹo bên trong, cục máu đông,…

Chống chỉ định điều trị sa sinh dục bằng robot

Chống chỉ định tuyệt đối điều trị sa sinh dục bằng robot gồm:

• Không có khả năng chịu được gây mê toàn thân: như với bất kỳ phẫu thuật lớn nào, người bệnh phải có khả năng gây mê toàn thân 1 cách an toàn.
• Rối loạn chảy máu nghiêm trọng, không thể can thiệp điều trị.

Chống chỉ định tương đối điều trị sa sinh dục bằng robot gồm:

• Bệnh tim phổi: các tình trạng tim hoặc phổi nghiêm trọng có thể làm tăng nguy cơ liên quan đến phẫu thuật, đặc biệt là tràn khí phúc mạc (bụng phồng lên do khí).
• Béo phì do bệnh: mặc dù không phải là chống chỉ định tuyệt đối, nhưng béo phì do bệnh có thể khiến ca phẫu thuật trở nên khó khăn hơn về mặt kỹ thuật và làm tăng nguy cơ biến chứng.
• Tiền sử phẫu thuật vùng chậu trước đó: các ca phẫu thuật trước đó có thể tạo ra mô sẹo khiến việc tiếp cận và mổ các cấu trúc vùng chậu trở nên khó khăn hơn.
• Một số tình trạng y tế nhất định: tăng áp lực nội sọ, bệnh tăng nhãn áp nghiêm trọng,… có thể khiến phẫu thuật bằng robot trở nên không phù hợp.
• Nhiễm trùng vùng chậu đang hoạt động.
• Tắc ruột: tình trạng này thường cần được giải quyết trước khi phẫu thuật sa tử cung.
• Người bệnh không muốn hoặc không có khả năng tuân thủ các hướng dẫn sau phẫu thuật.

Quy trình điều trị sa sinh dục bằng robot được thực hiện như thế nào?

Quy trình điều trị sa sinh dục bằng robot được thực hiện như sau:

1. Trước khi phẫu thuật

Bác sĩ điều trị trực tiếp tư vấn kỹ lưỡng về quy trình, lợi ích và các rủi ro khi thực hiện phương pháp điều trị sa sinh dục bằng robot. Người bệnh đồng ý thực hiện thủ thuật và hoàn thành các thủ tục hành chính cần thiết, bác sĩ sẽ tiến hành làm sạch ruột và bàng quang, sau đó gây mê toàn thân cho người bệnh.

2. Trong khi phẫu thuật

• Bác sĩ phẫu thuật thực hiện một số vết mổ nhỏ (thường khoảng 1- 2cm) ở bụng để tạo cổng vào cho robot.
• Khí carbon dioxide (CO2) được bơm vào bụng để tạo không gian cho các dụng cụ phẫu thuật và cung cấp hình ảnh giải phẫu cho bác sĩ.
• Bác sĩ sử dụng các cánh tay robot được điều khiển từ bảng điều khiển của bác sĩ phẫu thuật, xác định cẩn thận các cơ quan vùng chậu (tử cung, âm đạo, bàng quang, trực tràng). Bác sĩ có thể tách bàng quang với âm đạo và trực tràng từ âm đạo.
• Bác sĩ tiến hành khâu lưới nâng âm đạo được làm từ vật liệu tổng hợp vào mỏm nhô, thao tác khôi phục giải phẫu vùng chậu và khắc phục các vấn đề giải phẫu liên quan (nếu có).
• Sau khi hoàn thành quá trình sửa chữa và khôi phục giải phẫu các cơ quan vùng chậu, bác sĩ tiến hành khâu vết thương. Người bệnh được thoát mê và đưa về phòng hồi sức để theo dõi sau phẫu thuật.

3. Sau khi phẫu thuật

Sau khi phẫu thuật điều trị sa sinh dục bằng robot, người bệnh sẽ được theo dõi tại phòng điều trị nội trú trong 2 – 3 ngày để theo dõi quá trình hồi phục. Trong một số trường hợp cần đặt ống thông tiểu sau phẫu thuật, có thể cần nằm viện lâu hơn.

Triển vọng phục hồi sau điều trị sa sinh dục bằng robot

Triển vọng phục hồi sau khi điều trị sa sinh dục bằng robot nói chung là tích cực. Sau phẫu thuật sửa chữa sa sinh dục, nhiều người bệnh có sự cải thiện đáng kể về triệu chứng và chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, ở mỗi trường hợp khác nhau, thời gian phục hồi sẽ khác nhau và các triển vọng điều trị cũng có sự thay đổi.

Trung bình, sau phẫu thuật điều trị sa sinh dục bằng robot, hầu hết người bệnh cần nằm viện từ 2 – 3 ngày để theo dõi. Giai đoạn phục hồi ban đầu từ 2 – 6 tuần, người bệnh vẫn cần dùng thuốc và nghỉ ngơi nhiều hơn để cơ thể hồi phục. Người bệnh có thể tăng dần các hoạt động thể chất theo thời gian, nhưng cần tránh nâng vật nặng trên 5kg để tránh ảnh hưởng đến vùng phẫu thuật. Nhiều người bệnh sẽ cảm thấy khỏe hơn trong 2 tuần sau phẫu thuật, nhưng để cơ thể phục hồi hoàn toàn cần nhiều thời gian hơn.

Sau phẫu thuật, người bệnh cần kiêng quan hệ tình dục khoảng 3 tháng để cơ thể hồi phục hoàn toàn, vì điều trị sa sinh dục bằng robot thường có liên quan đến vết mổ và đặt lưới nâng đường âm đạo. Thời gian phục hồi hoàn toàn có thể mất từ 2 – 3 tháng, tùy thuộc về cơ địa, sức khỏe và khả năng phục hồi của người bệnh, hầu hết người bệnh có thể trở lại cuộc sống bình thường trong khoảng thời gian này.

Phẫu thuật treo mỏm cắt âm đạo vào mỏm nhô xương cùng (sacrocolpopexy) bằng robot có tỷ lệ thành công cao, với các nghiên cứu báo cáo thành công về giải phẫu (hiệu chỉnh sa sinh dục) ở 84% – 100% người bệnh và tỷ lệ giảm triệu chứng khoảng 92% – 95%.

Chi phí điều trị sa sinh dục bằng robot bao nhiêu tiền?

Chi phí điều trị sa sinh dục bằng robot dao động khoảng trên dưới 120.000.000 đồng/ca. Mức chi phí này được cập nhật vào tháng 4/2025 và chỉ mang tính chất tham khảo, vì còn nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chi phí như mức độ phức tạp của phẫu thuật, bệnh nền, các điều kiện y tế đi kèm, thời gian nằm viện, vật tư y tế tiêu hao và các dịch vụ chăm sóc sau phẫu thuật,… Người bệnh có thể hỏi bác sĩ điều trị để biết về chi phí cụ thể cho trường hợp của mình, từ đó có sự chuẩn bị tốt hơn về ngân sách.

Ứng dụng điều trị sa sinh dục bằng robot tại BVĐK Tâm Anh

Hiện, Đơn vị Niệu nữ, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM đã ứng dụng điều trị sa sinh dục bằng robot thành công cải thiện triệu chứng và chất lượng cuộc sống cho nhiều người bệnh. Trong đó, sacrocolpopexy bằng robot đã hỗ trợ cải thiện tình trạng sa sinh dục với mức độ thành công lên đến 90%. Đây cũng được xem làm phương pháp điều trị sa sinh dục mang đến hiệu quả điều trị cao, tỷ lệ tái phát thấp, ít xâm lấn, phù hợp để lựa chọn cho điều trị sa cơ quan vùng chậu.

Điều trị sa sinh dục bằng robot đã mang đến lựa chọn điều trị ít xâm lấn, tỷ lệ thành công cao, triển vọng phục hồi sau khi điều trị tốt và khả năng tái phát thấp. Với những ưu điểm vượt trội này, phẫu thuật sa sinh dục bằng robot đã trở thành lựa chọn điều trị lý tưởng để khắc phục các triệu chứng sa sinh dục và cải thiện chất lượng cuộc sống cho nhiều phụ nữ.

Hy vọng với những thông tin bài viết vừa chia sẻ đã giúp bạn hiểu thêm về điều trị sa sinh dục bằng robot cũng như ưu điểm, quy trình, chỉ định, chống chỉ định và triển vọng phục hồi của người bệnh sau phẫu thuật.