Chạy thận nhân tạo là 1 trong các phương pháp điều trị bệnh suy thận cấp hoặc suy thận giai đoạn cuối. Phương pháp này loại bỏ chất thải và chất lỏng dư thừa, tránh để tích tụ trong cơ thể, duy trì mức độ khoáng chất an toàn trong máu và điều hòa huyết áp. Vậy chạy thận có phải phương pháp cuối cùng không? Ưu nhược điểm của phương pháp này là gì? Có cần lưu ý gì không? Bài viết sau của bác sĩ CKII Nguyễn Thị Huê, khoa Nội thận – Lọc máu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ giải đáp chi tiết vấn đề này.
Chạy thận không phải phương pháp cuối cùng. Đây là 1 trong những phương pháp điều trị chính cho người bệnh suy thận giai đoạn cuối, khi chức năng thận suy giảm nghiêm trọng và không thể duy trì các chức năng lọc máu tự nhiên của cơ thể. Một số lựa chọn điều trị khác như lọc màng bụng, ghép thận. Có nhiều yếu tố quyết định chạy thận có phải phương pháp cuối cùng không, bao gồm lối sống, tiền sử bệnh, tình trạng bệnh hiện tại, điều kiện kinh tế, mong muốn của người bệnh và gia đình.
Một số phương pháp điều trị khác ngoài chạy thận nhân tạo như: thay đổi lối sống bằng chế độ ăn uống, thể dục 30 phút/ngày hoặc 150 phút/tuần, thuốc uống, lọc màng bụng, ghép thận. (1)
Bác sĩ có thể khuyến nghị chế độ ăn đặc biệt để hỗ trợ thận và giảm tải khối lượng công việc của thận. Người bệnh có thể đến gặp chuyên gia dinh dưỡng để được phân tích chế độ ăn và gợi ý những thực đơn lành mạnh, dễ chịu hơn với thận.
Dựa trên tình trạng, chức năng thận và sức khỏe tổng thể của người bệnh, khuyến nghị về chế độ ăn uống bao gồm những lưu ý sau:
Dù chạy thận có phải phương pháp cuối cùng không, việc thay đổi lối sống và chế độ dinh dưỡng luôn cần thiết. Nhờ đó góp phần cải thiện sức khỏe và hỗ trợ quá trình điều trị.
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây suy thận, bác sĩ có thể kê đơn 1 hoặc nhiều loại thuốc sau: (2)
Thẩm phân phúc mạc là phương pháp dùng chính màng bụng của người bệnh để làm màng lọc thay thế cho thận đã suy yếu. Phương pháp điều trị này giúp lọc những chất chuyển hóa, nước điện giải khỏi cơ thể, cân bằng nội môi.
Thẩm phân phúc mạc là 1 trong các phương pháp lọc máu điều trị cho người bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối không thể áp dụng các phương thức lọc máu khác, không thể tạo đường vào mạch máu, tim mạch không ổn định, nguy cơ biến chứng cao.
Có thể thực hiện thẩm phân phúc mạc tại nhà, nơi làm việc hoặc khi đi du lịch. Tuy nhiên, đây không phải là phương pháp điều trị dành cho tất cả người bệnh suy thận. Người bệnh cần tự chăm sóc bản thân tại nhà hoặc cần một người chăm sóc trong quá trình này.
Ghép thận là phẫu thuật được thực hiện để thay thế 1 quả thận bị bệnh hoặc bị thương bằng 1 quả thận khỏe mạnh từ người hiến tặng. Thận có thể được lấy từ người hiến tạng còn sống hoặc đã chết não. Ghép thận thường là phương pháp điều trị cho người bệnh giai đoạn cuối, khác với việc phải chạy thận nhân tạo suốt đời.
Quá trình ghép thận mất nhiều thời gian, bao gồm tìm 1 người hiến tặng có quả thận phù hợp nhất. Sau đó, người bệnh được phẫu thuật để đặt quả thận mới vào bụng dưới đồng thời gắn các mạch máu với niệu quản, ống nối thận với bàng quang, cho phép quả thận mới hoạt động bình thường.
Người được ghép thận thường cần nằm viện vài ngày đến vài tuần sau phẫu thuật. Sau khi xuất viện, người bệnh nên kiểm tra sức khỏe thường xuyên để theo dõi tiến trình hồi phục. Một số loại thuốc được kê đơn để giúp hệ miễn dịch không đào thải quả thận mới và giảm nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật, ví dụ như nhiễm trùng. Sau khi ghép thận thành công, quả thận mới sẽ lọc máu và người bệnh không phải chạy thận nhân tạo nữa.
Chạy thận có phải phương pháp cuối cùng không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng sức khỏe, kinh tế, mong muốn và khả năng tiếp cận ghép thận của người bệnh.
Nếu chọn không ghép thận hoặc chạy thận nhân tạo, người bệnh có thể được chăm sóc giảm nhẹ hoặc hỗ trợ kiểm soát các triệu chứng. Người bệnh cũng có thể kết hợp chăm sóc giảm nhẹ với ghép thận hoặc chạy thận nhân tạo.
Nếu không chạy thận hoặc ghép thận, suy thận sẽ tiến triển và cuối cùng dẫn đến tử vong. Tử vong có thể xảy ra nhanh chóng hoặc mất nhiều tháng hoặc nhiều năm. Chăm sóc hỗ trợ có thể bao gồm việc quản lý các triệu chứng, các biện pháp giúp người bệnh thoải mái nhất.
Giải đáp nhanh: Nên chạy thận hay ghép thận? So sánh ưu và nhược điểm chi tiết
Quyết định bắt đầu chạy thận nhân tạo là bước quan trọng trong quá trình điều trị suy thận mạn giai đoạn cuối. Quyết định này phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, gồm yếu tố y tế, tâm lý, xã hội và kinh tế. Những yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định này như:
Khi chức năng thận giảm dưới mức 10%-15% so với bình thường, bệnh tiến triển đến giai đoạn cuối, phương pháp chạy thận nhân tạo thường được xem xét. Các triệu chứng lâm sàng gồm mệt mỏi, khó thở, phù nề, mất cân bằng điện giải… có thể thúc đẩy bác sĩ chỉ định người bệnh chạy thận nhân tạo.
Người lớn tuổi có thể đối mặt với rủi ro cao hơn khi bắt đầu chạy thận nhân tạo, do đó cần cân nhắc kỹ lưỡng.
Các bệnh như tiểu đường, cao huyết áp hoặc bệnh tim mạch có thể ảnh hưởng đến quyết định điều trị.
Nếu suy thận ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, chạy thận nhân tạo có thể cải thiện tình trạng này.
Chạy thận nhân tạo có thể tốn kém, bao gồm cả chi phí vật tư y tế và chi phí di chuyển đến cơ sở y tế. Sự hỗ trợ tài chính từ bảo hiểm y tế hoặc các chương trình hỗ trợ khác cũng ảnh hưởng đến quyết định chạy thận.
Sự hỗ trợ tinh thần và vật chất của gia đình và bạn bè có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người bệnh trong suốt quá trình điều trị.
Đừng ngần ngại đặt các câu hỏi với bác sĩ, chẳng hạn như “chạy thận có phải phương pháp cuối cùng không?” để hiểu rõ hơn về các lựa chọn điều trị.
Quyết định bắt đầu chạy thận nhân tạo là quyết định cá nhân và phức tạp, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của bản thân.
Tìm hiểu thêm bài viết liên quan
Để xác định chạy thận có phải phương pháp cuối cùng không, trước tiên cần hiểu rõ ưu và nhược điểm của phương pháp này, cụ thể:
Không cần biết chạy thận có phải phương pháp cuối cùng không nhưng lợi ích của phương pháp này vẫn lớn hơn nguy cơ. Các bác sĩ có thể kiểm soát và cải thiện các tác dụng phụ của liệu pháp này, giúp bệnh nhân duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.
Một số lời khuyên dành cho người bệnh chạy thận nhân tạo như:
Đảm bảo điều trị đầy đủ các buổi chạy thận theo lịch trình đã định. Sự nhất quán sẽ giúp duy trì chức năng thận và tránh các biến chứng không mong muốn.
Thường xuyên kiểm tra và chăm sóc vùng mạch máu để phát hiện sớm dấu hiệu nhiễm trùng.
Theo dõi liên tục: thực hiện các xét nghiệm và kiểm tra định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ để điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần.
Nếu không chạy thận hoặc ghép thận, suy thận sẽ gây tử vong. Nếu chạy thận nhân tạo, tuổi thọ trung bình từ 5-10 năm. Một số người có thể sống tới 30 năm khi chạy thận nhân tạo chu kỳ.
Giải đáp chi tiết: Chạy thận giai đoạn cuối sống được bao lâu?
Khoa Nội thận – Lọc máu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cung cấp các phác đồ điều trị toàn diện, chuyên sâu các bệnh về thận, bao gồm cả bệnh thận cấp tính và mạn tính, cụ thể:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bài viết đã giải đáp vấn đề “chạy thận có phải phương pháp cuối cùng không?”. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp với tình trạng sức khỏe, khả năng kinh tế và mong muốn của bản thân.
