6 cách phòng ngừa bệnh trĩ hiệu quả, hướng dẫn chi tiết

Phòng ngừa bệnh trĩ là một vấn đề quan trọng nhưng ít được chú ý. Nhiều người vẫn chưa biết làm thế nào để phòng ngừa bệnh trĩ hiệu quả. Thực tế, việc duy trì lối sống lành mạnh và thay đổi thói quen sinh hoạt có thể giúp ngăn ngừa bệnh lý này.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh trĩ

Rặn khi đại tiện có thể gây áp lực lên các tĩnh mạch vùng hậu môn trực tràng, gây ra bệnh trĩ. Bất kỳ hình thức rặn nào làm tăng áp lực lên bụng hoặc chi dưới đều có thể khiến các tĩnh mạch vùng hậu môn trực tràng bị sưng, viêm.

Bệnh trĩ có thể phát triển từ nhiều nguyên nhân, bao gồm:

• Rặn mạnh khi đi đại tiện
• Ngồi trong thời gian dài, đặc biệt là khi đi đại tiện
• Bị tiêu chảy hoặc táo bón mãn tính
• Bị béo phì, áp lực lên vùng chậu do tăng cân
• Mang thai
• Quan hệ tình dục qua đường hậu môn
• Chế độ ăn thiếu chất xơ
• Thường xuyên nâng vật nặng

Hướng dẫn cách phòng ngừa bệnh trĩ chi tiết

Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh trĩ​ là giữ cho phân mềm, giúp việc đại tiện dễ dàng hơn. Để phòng ngừa trĩ và giảm các triệu chứng khi bệnh, có thể tham khảo các hướng dẫn sau:

1. Chế độ ăn uống hợp lý

Bổ sung chất xơ trong chế độ ăn uống giúp làm mềm phân, từ đó khiến việc đi đại tiện trở nên dễ dàng hơn. Một số thực phẩm giàu chất xơ bao gồm: (1)

• Ngũ cốc nguyên hạt
• Trái cây và rau củ quả
• Bánh mì nguyên cám
• Gạo lứt
• Các loại đậu: đậu Hà Lan, đậu lăng, đậu nành,…
• Các loại hạt

Nên tăng dần lượng chất xơ trong chế độ ăn uống để tránh tình trạng viêm đau dạ dày và đầy hơi. Nếu cần thêm lời khuyên cụ thể về chế độ ăn, có thể tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng.

2. Thói quen sinh hoạt lành mạnh

Duy trì một thói quen sinh hoạt lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc phòng tránh bệnh trĩ và cải thiện sức khỏe tổng thể. Một số thói quen cần chú ý bao gồm: (2)

• Không ngồi lâu trên bồn cầu: Tránh ngồi trên bồn cầu quá lâu. Nếu ngồi lâu mà chưa thể đi đại tiện thì nên dừng việc ngồi đến khi cơ thể có nhu cầu trở lại.
• Ngồi đúng tư thế khi đi đại tiện: Khi đi vệ sinh, hãy ngồi hướng về phía trước và hơi nâng hai chân lên. Dùng cơ bụng để tạo áp lực đẩy phân ra ngoài.
• Đi đại tiện ngay khi có nhu cầu: Không nên trì hoãn việc đi đại tiện vì bận rộn. Hãy đi vệ sinh ngay khi cảm thấy mắc đại tiện.

3. Giữ vệ sinh vùng hậu môn

Giữ vệ sinh vùng hậu môn là một trong những cách phòng ngừa bệnh trĩ và các bệnh lý khác vùng hậu môn. Để tránh viêm nhiễm, nên sử dụng các loại khăn giấy mềm, tránh cọ xát mạnh gây tổn thương niêm mạc và vùng da quanh hậu môn, tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập và phát triển. Có thể rửa sạch vùng hậu môn bằng nước muối ấm để giảm nguy cơ viêm nhiễm sau khi đi đại tiện.

4. Uống nhiều nước

Chất xơ có thể làm cho phân mềm hơn nhờ khả năng hấp thụ nước. Do đó, hãy cố gắng uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày. Việc duy trì đủ lượng nước sẽ hỗ trợ quá trình tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ.

5. Phụ nữ mang thai cần làm gì để phòng tránh bệnh trĩ?

• Tránh táo bón: Đừng trì hoãn việc đi vệ sinh và tránh ngồi lâu trên bồn cầu để giảm áp lực lên vùng hậu môn trực tràng. Nếu bị táo bón, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về các thực phẩm bổ sung chất xơ hoặc thuốc làm mềm phân.
• Tập thể dục nhẹ nhàng và an toàn (theo sự chỉ dẫn của bác sĩ): Có thể thực hiện bài tập Kegel để cải thiện lưu thông máu và tăng cường cơ vùng hậu môn, đặc biệt hữu ích sau sinh. Tránh ngồi hoặc đứng lâu trong thời gian dài, nếu phải ngồi lâu, nên đứng dậy và di chuyển mỗi giờ.
• Duy trì thói quen tốt: Uống đủ nước, nằm nghiêng khi ngủ hoặc nghỉ ngơi để giảm áp lực lên tĩnh mạch vùng hậu môn trực tràng. Hạn chế tăng cân quá mức, vì tăng cân có thể làm gia tăng áp lực lên vùng hậu môn trực tràng.

6. Phòng bệnh trĩ cho người làm việc văn phòng

• Tránh ngồi lâu: Cứ mỗi giờ làm việc, hãy đứng dậy và đi lại, điều này giúp các mạch máu vùng hậu môn có thời gian phục hồi do áp lực khi ngồi lâu.
• Sử dụng gối hình bánh donut: Có thể sử dụng gối hình bánh donut để giảm áp lực lên hậu môn khi ngồi lâu. Những chiếc gối này được thiết kế đặc biệt, giúp giảm tác động lên các mạch máu và tạo sự thoải mái khi ngồi, từ đó phòng ngừa bệnh trĩ​ và các vấn đề liên quan.
• Chế độ ăn giàu chất xơ: Như đã nói, bổ sung chất xơ giúp cải thiện tiêu hóa, giảm nguy cơ táo bón và phòng ngừa trĩ hiệu quả.

Thắc mắc thường gặp

Phòng ngừa bệnh trĩ là vấn đề quan trọng để tránh những bất tiện và biến chứng do bệnh gây ra. Dưới đây là một số thắc mắc thường gặp về cách ngăn ngừa bệnh trĩ:

1. Thói quen đại tiện nào có thể giúp ngăn ngừa bệnh trĩ?

Tư thế ngồi khi đại tiện ảnh hưởng khá lớn đến quá trình đi đại tiện. Dưới đây là một số tư thế có thể hỗ trợ việc đại tiện dễ dàng hơn và giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ:

• Ngồi xổm: Tư thế ngồi xổm thúc đẩy nhu động ruột hiệu quả hơn, thư giãn và giảm căng thẳng cơ. Điều này giúp ruột được làm rỗng hoàn toàn, giảm nguy cơ táo bón, nguyên nhân phổ biến gây bệnh trĩ.
• Đầu gối nâng cao: Tương tự như tư thế ngồi xổm, việc nâng cao đầu gối giúp làm thẳng ruột già và thúc đẩy nhu động ruột. Có thể sử dụng một chiếc ghế đẩu nhỏ để nâng chân lên sao cho đầu gối cao hơn hông một chút. Tư thế này giúp giảm áp lực lên tĩnh mạch vùng hậu môn trực tràng.

2. Có bài tập nào giúp hỗ trợ phòng tránh bệnh trĩ không?

Một số bài tập có thể giúp phòng ngừa bệnh trĩ​ qua cơ chế kích thích chức năng ruột và làm săn chắc cơ vùng trực tràng. Các bài tập này hỗ trợ tăng lưu lượng máu đến vùng trực tràng, cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho các mô, giúp giảm viêm và ngăn ngừa bệnh.

• Đi bộ: Đi bộ nhanh 20 phút mỗi ngày giúp kích thích chức năng ruột, cải thiện lưu lượng máu và tăng trương lực cơ, từ đó hỗ trợ tiêu hóa và giảm nguy cơ táo bón.
• Bài tập Kegel: Hay còn gọi là bài tập cơ sàn chậu có thể giúp phụ nữ tăng sức khỏe cơ sàn chậu cùng các cơ vùng hậu môn trực tràng, hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón. Để thực hiện bài tập, hãy thắt chặt các cơ vùng chậu (giống như khi ngừng tiểu giữa chừng), giữ vài giây rồi thả ra, lặp lại nhiều lần.
• Các bài tập liên quan đến tim mạch: Chạy bộ, bơi lội hoặc thể dục nhịp điệu cũng có lợi cho sức khỏe tim mạch và cải thiện lưu thông máu, đồng thời giúp giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ.

3. Có cần dùng thuốc hay sản phẩm hỗ trợ để phòng ngừa bệnh trĩ không?

Không cần thiết phải sử dụng thuốc hay sản phẩm hỗ trợ để phòng ngừa bệnh trĩ nếu tuân thủ chế độ sinh hoạt và ăn uống lành mạnh như trên. Việc duy trì thói quen ăn uống giàu chất xơ, uống đủ nước, tập thể dục đều đặn và thực hiện các thói quen vệ sinh hợp lý giúp giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ.

Tuy nhiên, nếu thấy xuất hiện những triệu chứng bất thường, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hay sản phẩm hỗ trợ nào. Bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên phù hợp với tình trạng sức khỏe.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Thực hiện những cách phòng ngừa bệnh trĩ là điều quan trọng để duy trì sức khỏe đường tiêu hóa và giảm nguy cơ mắc các vấn đề liên quan đến hậu môn. Bên cạnh đó, duy trì thăm khám sức khỏe định kỳ để được tư vấn cụ thể và phát hiện sớm nếu có dấu hiệu bất thường.