Siêu âm chọc hút nang gan: Quy trình, rủi ro và biến chứng

Siêu âm chọc hút nang gan là một trong những phương pháp điều trị u nang gan. Vậy, siêu âm chọc hút nang gan thực hiện như thế nào? Phương pháp này có biến chứng hay rủi ro không?

Siêu âm chọc hút nang gan là gì?

Siêu âm chọc hút nang gan là phương pháp điều trị u nang gan bằng cách sử dụng kim chọc vào nang gan để hút dịch ra. Thông qua đầu dò siêu âm, bác sĩ sẽ đưa ống thông (Catheter) vào nang gan, dịch từ nang gan sẽ theo ống thông dẫn ra ngoài. Sau đó, có thể kết hợp tiêm chất gây xơ hoặc cồn vào để gây xơ hóa thành nang, rút ông thông, sau thành nang gan dính lại và u nang gan biến mất.

Nang gan là cấu trúc chứa thanh dịch. Đa số trường hợp, u nang gan đều lành tính và không có triệu chứng. Các nang gan to có thể chèn ép đường mật, chảy máu trong nang hoặc bội nhiễm trong nang, vỡ nang làm chảy máu ổ bụng và gây ra các triệu chứng lâm sàng, một số nang không điển hình có thể phát triển thành ung thư. U nang gan gặp ở 5-10% dân số trên thế giới, dao động ở độ tuổi 30-70 và tỷ lệ nữ giới mắc bệnh cao hơn nam giới.

Khi nào cần siêu âm chọc hút nang gan?

Các trường hợp bị u nang gan có kích thước lớn hơn 5cm, đã có các triệu chứng lâm sàng như đau bụng, chèn ép đường mật gây vàng da, hoặc các nang nằm sát bao gan cần được can thiệp điều trị sớm để tránh biến chứng…

Đối tượng cần chọc hút nang gan

Trước khi chọc hút nang gan, bệnh nhân cần lưu ý các chỉ định và chống chỉ định sau đây để đảm bảo an toàn.

1. Chỉ định

• Trường hợp có kích thước nang gan lớn hơn 5cm.
• Nang gan cần chẩn đoán xác định hoặc chẩn đoán phân biệt với bệnh lý khác.
• Nang gan lớn, gây đau và khó chịu.
• Nang gan có biến chứng chảy máu, nhiễm trùng trong nang.

Ngoài chọc hút điều trị nang gan, kỹ thuật chọc hút tiêm xơ còn áp dụng cho các trường hợp nang thận, nang buồng trứng… Siêu âm chọc hút nang gan ít gây đau, không phải gây mê, tỷ lệ thành công cao, thời gian hồi phục nhanh. (1)

2. Chống chỉ định

• Người bệnh mắc chứng rối loạn đông máu, tỷ lệ Prothrombine trong cơ thể thấp hơn 50%.
• Người có lượng tiểu cầu ít hơn 50 G/I.
• Người có cơ địa dị ứng với thuốc gây tê Xylocain.
• Người bị viêm nhiễm, nhiễm khuẩn ngoài da tại vị trí cần đặt ống siêu âm chọc hút.
• Bệnh nhân hoặc người nhà của bệnh nhân không đồng ý thực hiện siêu âm chọc hút nang gan.

Quy trình siêu âm chọc hút nang gan

Quy trình chọc hút nang gan phải được thực hiện chỉn chu từ khâu chuẩn bị cho đến các bước thực hiện. Cụ thể như sau.

1. Chuẩn bị gì?

Đội ngũ thực hiện cần có 1 bác sỹ có thể làm can thiệp dưới hướng dẫn siêu âm. Hỗ trợ bác sĩ sẽ có 1 hoặc 2 kỹ thuật viên/điều dưỡng. Về máy móc và dụng cụ hỗ trợ, bệnh viện sẽ chuẩn bị:

• 01 máy siêu âm
• 01 cáng nằm
• 01 kim chọc dò tủy sống, loại 21G/23G
• 01 bơm tiêm 5ml, 01 bơm tiêm 10ml
• 01 ống Xylocain 2% 2ml
• 01 xăng có lỗ
• 01 lọ cồn sát khuẩn
• 01 lọ cồn tuyệt đối hoặc cồn 90 độ
• 01 cuộn băng y tế
• 03 đôi găng tay vô khuẩn
• 10 miếng gạc vô khuẩn cỡ nhỏ
• Vừa đủ bông cồn

Trước khi tiến hành siêu âm chọc hút nang gan, bác sĩ phải tiếp nhận đầy đủ hồ sơ bệnh án, phim chụp cắt lớp vi tính và phim chụp cộng hưởng từ của bệnh nhân (nếu có). Mục đích là để xác định vị trí, kích thước nang gan, sức khỏe bệnh nhân trước khi chọc hút gây xơ dưới hướng dẫn của thiết bị siêu âm.

Về phía bệnh nhân, cần chuẩn bị tâm lý kỹ càng, đã tìm hiểu và hiểu về mục đích của kỹ thuật chọc hút nang gan. Bệnh nhân phải được thông tin về những biến chứng có thể xảy ra và ký giấy cam kết. Ngày thực hiện, bệnh nhân cần đi cùng với người thân.

2. Thực hiện

Các bước thực hiện siêu âm chọc hút nang gan bao gồm:

2.1 Kiểm tra hồ sơ

• Phiếu chỉ định, giấy cam kết của bệnh nhân.
• Kết quả xét nghiệm công thức máu, khả năng đông máu, HIV, chất dịch trong nang gan.
• Kiểm tra tình trạng dị ứng của bệnh nhân.
• Kiểm tra, phân tích kết quả siêu âm, chụp CT, MRI.

2.2 Kiểm tra bệnh nhân

• Chỉ số huyết áp, mạch đập và nhịp thở.

2.3 Tiến hành thực hiện

• Bác sĩ hướng dẫn bệnh nhân nằm trên cáng để siêu âm bụng.
• Bác sĩ xác định vị trí nang gan và đường vào, vị trí chọc hút, hướng đi của kim.
• Kỹ thuật viên/Điều dưỡng sát trùng vị trí sẽ đặt ống chọc hút.
• Bác sĩ đeo găng tay vô khuẩn, trải săng và tiêm tê vị trí cần chọc hút nang gan.
• Chọc kim qua da và hướng đến vị trí nang gan.
• Khi đầu kim hoặc sonde dẫn lưu vào trong nang gan, bác sĩ dùng bơm tiêm để hút dịch trong nang gan ra ngoài. Lượng dịch được hút ra có thể nhiều hoặc ít, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân.
• Trong trường hợp cần tiêm xơ hoặc tiêm cồn điều trị, cần dùng sonde dẫn lưu cố định trong nang, tiêm cồn với lượng vừa đủ, tối đa 50ml, lưu cồn 10 phút sau đó hút cồn ra ngoài.
• Bác sĩ hướng dẫn bệnh nhân nín thở và nhanh chóng rút hoặc sonde dẫn lưu kim ra khỏi cơ thể.

3. Sau khi siêu âm chọc hút nang gan

Sau khi hoàn tất, bác sĩ sẽ băng dính lại vị trí đã chọc hút nang gan, bệnh nhân được chuyển sang phòng chăm sóc để theo dõi mạch đập, huyết áp… trong vòng 6 giờ.

Bệnh nhân sẽ được dùng kháng sinh dự phòng 5 ngày sau can thiệp.

Bệnh nhân chú ý chế độ ăn uống và sinh hoạt để giữ hiệu quả điều trị u nang gan và rút ngắn thời gian bình phục. Trong trường hợp phát hiện dấu hiệu bất thường, bệnh nhân phải thông báo với bác sĩ ngay để được hỗ trợ. Nếu sức khỏe đã chuyển biến tốt, bệnh nhân sẽ xuất viện sau khoảng vài ngày. Lưu ý, bệnh nhân phải tuân thủ lịch tái khám theo lời dặn của bác sĩ.

4. Rủi ro và biến chứng

Siêu âm chọc hút nang gan là phương pháp điều trị an toàn, ít gây tổn thương hoặc biến chứng ngoài ý muốn. Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp rủi ro, gây ra các vấn đề sau:

• Chảy máu kéo dài: Bệnh nhân bị chảy máu sau khi chọc hút nang gan cần nằm viện vài ngày để theo dõi, không cần can thiệp. Tuy nhiên, nếu lượng máu chảy ra quá nhiều, cần chụp mạch để đánh giá tính chất nếu cần có thể can thiệp nút mạch hoặc phẫu thuật cầm máu.
• Sưng đau chỗ chọc hút nang gan: Đây là cảm giác bình thường sau khi thực hiện bất kỳ thủ thuật y khoa nào. Để giảm đau, bệnh nhân có thể uống thuốc theo lời dặn của bác sĩ.
• Thủng tạng rỗng: Biến chứng này rất hiếm gặp, nhưng vẫn có thể xảy ra ở số ít bệnh nhân. Khi phát hiện, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật để xử lý.

Thắc mắc hay gặp

1. Thời gian phục hồi sau khi chọc hút nang gan là bao lâu?

Chỉ vài giờ sau khi chọc hút nang gan, bệnh nhân đã có thể ăn uống bình thường. Lúc này, bệnh nhân không còn cảm giác bị chèn ép hay đau tức ở vùng hạ sườn.

2. Siêu âm chọc hút nang gan có an toàn không?

Chọc hút nang gan là phương pháp điều trị nang gan an toàn vì không tạo ra vết mổ lớn, không gây mất máu hoặc ảnh hưởng sức khỏe của bệnh nhân.

3. Siêu âm chọc hút nang gan có chính xác không?

Chọc hút và dẫn lưu dịch mủ ở nang gan được thực hiện thông qua hướng dẫn của siêu âm, vì vậy có tỷ lệ chính xác cao. Trước khi chọc hút, bác sĩ sẽ xác định vị trí và kích thước nang gan, phân tích kết quả siêu âm, chụp CT, MRI. Vì vậy, đa số các ca điều trị u nang gan đều thành công, ít gây biến chứng.

4. Chi phí siêu âm chọc hút nang gan là bao nhiêu?

Chi phí điều trị nang gan bằng phương pháp chọc hút và dẫn lưu phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như đơn vị thực hiện, thể trạng bệnh nhân, tình trạng u nang… Vì vậy, bệnh nhân cần liên hệ trực tiếp với bệnh viện để biết chính xác chi phí điều trị u nang gan cũng như giải đáp các câu hỏi liên quan.

5. Nên siêu âm chọc hút nang gan ở đâu uy tín?

Chọc hút nang gan có đòi hỏi cao về tay nghề bác sĩ và dụng cụ, thiết bị. Vì vậy, bệnh nhân cần tìm hiểu và chọn lọc đơn vị y tế uy tín nhằm đảm bảo an toàn cho bản thân.

Trung tâm Nội soi & Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là nơi cung cấp dịch vụ siêu âm chọc hút nang gan uy tín, chất lượng cao. Tất cả hệ thống máy móc và thiết bị tại đây được đầu tư xây dựng theo mô hình tiên tiến, đạt tiêu chuẩn quốc tế. Phòng nội soi và phẫu thuật đáp ứng tốt tiêu chí nghiêm ngặt về mặt vô khuẩn.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh ứng dụng hệ thống nội soi Fuji 7000, hệ thống phẫu thuật nội soi 3D/4K ICG Rubina Karl Storz, dụng cụ phẫu thuật nội soi Robot cầm tay cơ học,… Tất cả cho phép bác sĩ thực hiện kỹ thuật siêu âm chọc hút nang gan an toàn, khắc phục các điểm hạn chế của phương pháp truyền thống.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị, Quý khách vui lòng liên hệ:

Bài viết chia sẻ thông tin chia sẻ về phương pháp siêu âm chọc hút nang gan. Nếu phát hiện dấu hiệu của bệnh, bệnh nhân nên liên hệ với cơ sở y tế trong thời gian sớm nhất để thăm khám, điều trị.