2 phương pháp điều trị viêm tinh hoàn hiệu quả chuẩn y khoa

Viêm tinh hoàn có thể kéo dài trong vài tuần hoặc vài tháng, để lại các vết sưng, đau, mãi không biến mất. Bệnh có thể do vi khuẩn, nhiễm trùng hoặc các bệnh nhiễm khuẩn lây qua đường tình dục (STD) gây ra, cần được can thiệp điều trị càng sớm càng tốt. Tìm hiểu các phương pháp điều trị viêm tinh hoàn hiệu quả, chuẩn y khoa thông qua các chia sẻ của bác sĩ Đoàn Ngọc Thiện, khoa Nam học, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM trong bài viết bên dưới.

Bệnh viêm tinh hoàn có chữa được không?

Bệnh viêm tinh hoàn có thể chữa được nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Điều trị bệnh dựa trên điều trị nguyên nhân và khắc phục tình trạng viêm, đau, nhức. Hiện tại đã có sẵn 2 lựa chọn điều trị là điều trị nội khoa bằng thuốc và điều trị ngoại khoa bằng phẫu thuật. Ngoài ra, tinh hoàn bị viêm do virus quai bị gây ra có thể không cần điều trị, các triệu chứng của bệnh sẽ thuyên giảm sau 7 ngày.

Tùy thuộc vào mức độ viêm và nguyên nhân gây bệnh là gì, bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị phù hợp, cân nhắc giữa việc sử dụng kháng sinh, kháng viêm, giảm đau hay các loại thuốc đặc trị khác, tùy vào từng trường hợp cụ thể.

Đồng thời, trong quá trình điều trị, người bệnh cần lưu ý hạn chế hoặc tránh các hoạt động sau đây để hỗ trợ quá trình điều trị đạt kết quả tốt nhất:

• Hạn chế vận động mạnh, thay vào đó hãy nghỉ ngơi nhiều hơn.
• Không mặc quần rộng, nên mặc quần lót có chức năng cố định vùng bìu, để giảm đau và bảo vệ tinh hoàn.
• Chế độ ăn uống hợp lý.
• Vệ sinh vùng sinh dục đúng cách, giúp hạn chế nhiễm trùng lan rộng.

Khi nào người bệnh cần phải điều trị bệnh sớm?

Người bệnh cần phải điều trị bệnh sớm khi phát hiện các triệu chứng viêm tinh hoàn không tự thuyên giảm trong vài ngày phát bệnh, hoặc ngay sau khi được chẩn đoán do mắc các bệnh lây qua đường tình dục. Viêm tinh hoàn có thể ảnh hưởng đến 1 hoặc 2 tinh hoàn cùng lúc. (1)

Các vết sưng ở bìu kèm cơn đau xuất hiện và biết mất đột ngột là dấu hiệu đầu tiên của bệnh. Một số tình trạng có thể gây đau tinh hoàn và một số tình trạng cần được điều trị ngay lập tức, như xoắn thừng tinh (xoắn tinh hoàn), có thể gây đau, dễ bị nhầm lẫn với cơn đau do viêm tinh hoàn. Bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây ra cơn đau là do tinh hoàn bị viêm hay do các tình trạng khác.

Mặc dù trong một số trường hợp, viêm ở tinh hoàn có thể tự khỏi, các triệu chứng tự giảm bớt sau vài ngày, các vết sưng có thể mất vài tháng mới biến mất hoàn toàn. Tuy nhiên, không được chủ quan với tình trạng này. Vì người bệnh nếu không được điều trị sớm dễ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, như:

• Teo tinh hoàn do viêm tinh hoàn làm mô, cơ bị ảnh hưởng và teo lại.
• Áp xe bìu do các mô bị nhiễm trùng chứa đầy mủ.
• Đôi khi, viêm tinh hoàn gây vô sinh hoặc sản giảm xuất testosterone gây suy sinh dục.

Yếu tố nào ảnh hưởng đến kết quả điều trị?

Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị viêm tinh hoàn bao gồm:

1. Nguyên nhân gây bệnh

• Nếu viêm ở tinh hoàn do virus quai bị gây ra có thể tự khỏi, nhưng nếu do một loại virus khác, gây tình trạng nghiêm trọng hơn có thể cần can thiệp điều trị bằng kháng sinh kê đơn.
• Trong trường hợp nguyên nhân gây ra tình trạng này là bệnh lây qua đường tình dục, bao gồm nhiễm trùng và nhiễm khuẩn, kết quả điều trị có thể bị ảnh hưởng, vì ngoài điều trị nguyên nhân (bệnh tình dục – STD/STI), bác cần cân nhắc điều trị triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng, kéo dài thời gian điều trị.

2. Phương pháp điều trị

Điều trị nội khoa (dùng thuốc) hay điều trị ngoại khoa (phẫu thuật) cũng ảnh hưởng đến kết quả điều trị, nhưng điều này phụ thuộc vào tình trạng viêm và chỉ định của bác sĩ.

3. Thời gian điều trị

• Chẩn đoán và điều trị sớm khi phát hiện các triệu chứng đầu tiên của bệnh, khi bệnh còn nhẹ vừa giúp điều trị dễ dàng hơn, giảm nguy cơ biến chứng.
• Điều trị chậm trễ gây khó khăn cho điều trị vì bệnh có thể trở nặng, ảnh hưởng lớn đến tinh hoàn và thậm chí tiềm ẩn nguy cơ biến chứng.

4. Mức độ viêm

• Viêm ở mức độ nhẹ có thể tự khỏi hoặc được điều trị đơn giản bằng kháng sinh đường uống để giảm đau, nghỉ ngơi, chăm sóc tinh hoàn.
• Viêm ở giai đoạn nặng nặng phải được điều trị bằng phác đồ phức tạp, điều trị kết hợp kháng sinh đường uống và tiêm tĩnh mạch. Trong trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ cần can thiệp ngoại khoa bằng phẫu thuật dẫn lưu nếu tinh hoàn bị áp xe.

5. Sức khỏe tổng thể của người bệnh

• Người bệnh sức khỏe tổng thể tốt, không mắc các bệnh nền, bệnh gây suy giảm miễn dịch có khả năng chống lại nhiễm trùng tốt, đáp ứng điều trị tốt hơn.
• Người không bị dị ứng hoặc tương tác với bất kỳ loại thuốc nào không bị hạn chế trong lựa chọn điều trị, nhanh phục hồi hơn.
• Ngược lại, người bệnh tiểu đường, miễn dịch suy yếu do HIV hoặc các tình trạng khác, dị ứng thuốc gây khó khăn hơn trong quá trình điều trị viêm tinh hoàn.
• Tuân thủ các chỉ định của bác sĩ về liều dùng thuốc, nghỉ ngơi, dinh dưỡng giúp nâng cao sức khỏe tổng thể, dễ đạt được kết quả điều trị như kỳ vọng.

2 phương pháp điều trị viêm tinh hoàn chuẩn y khoa hiện nay

Hiện tại, có 2 phương pháp điều trị chuẩn y khoa hiện nay, là điều trị nội khoa cho các trường hợp nhẹ và can thiệp ngoại khoa cho các tình trạng nghiêm trọng hơn.

1. Nội khoa

Điều trị nội khoa được dùng cho các trường hợp viêm tinh hoàn cấp tính, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc điều trị và theo dõi quá trình bình phục của người bệnh. Trong trường hợp bác sĩ xác định nguyên nhân gây viêm do chấn thương, giãn tĩnh mạch hoặc vi khuẩn,… người bệnh có thể phải dùng thêm thuốc kháng viêm, giảm đau để hỗ trợ điều trị các triệu chứng hiện tại và khắc phục nguyên nhân.

Thuốc kháng sinh là cần thiết để điều trị viêm do vi khuẩn và viêm mào tinh hoàn. Nếu nguyên nhân gây nhiễm trùng do vi khuẩn lây qua đường tình dục, bạn tình của người bệnh cũng cần được điều trị. Dùng toàn bộ kháng sinh do bác sĩ kê toa, ngay cả khi các triệu chứng đã thuyên giảm sớm hơn, để đảm bảo nhiễm trùng đã biến mất. Có thể mất vài tuần để các triệu chứng giảm dần và biến mất. Nghỉ ngơi, đỡ bìu bằng dây đeo thể thao, chườm đá và dùng thuốc giảm đau có thể giúp giảm bớt sự khó chịu.

Nếu tinh hoàn viêm do virus, nhiễm trùng, bác sĩ cần điều trị nhiễm trùng song song với điều trị tình trạng viêm. Một số loại thuốc ức chế phản ứng miễn dịch cơ thể, thuốc đặc trị nhiễm trùng lây qua đường tình dục được sử dụng. Loại thuốc cụ thể và liệu lượng như thế nào, cần căn cứ vào tình trạng hiện tại của người bệnh, bác sĩ sẽ có chỉ định cụ thể.

2. Ngoại khoa

Can thiệp ngoại khoa là phương pháp điều trị viêm tinh hoàn thường chỉ được sử dụng để điều trị các biến chứng như: teo tinh hoàn, áp xe, tràn dịch màng tinh,… Tùy vào biến chứng, bác sĩ sẽ tiến hành các thủ thuật ngoại khoa phù hợp. Ví dụ, khi bệnh gây biến chứng áp xe, bác sĩ cần chích hoặc rạch ổ áp xe để dẫn lưu dịch và điều trị nhiễm trùng. Đối với tràn dịch màng tinh, bác sĩ có thể tiến hành thủ thuật chọc hút dịch màng tinh.

Đa phần các thủ điều trị ngoại khoa đối đều là tiểu phẫu, không nguy hiểm, ít xâm lấn, người bệnh có thể ra về nhà sau khi hoàn thành thủ thuật mà không cần điều trị nội trú.

Điều trị viêm tinh hoàn cần lưu ý điều gì?

Khi điều trị cần lưu ý một số điều sau đây để đạt được hiệu quả chữa trị tốt nhất:

• Uống đủ nước để tăng cường quá trình trao đổi chất, loại bỏ nhiễm trùng.
• Bổ sung các thực phẩm giàu protein, vitamin, để nâng cao đề kháng.
• Không sử dụng rượu bia, thuốc lá, chất kích thích trong suốt quá trình điều trị để không làm tình trạng viêm trở nên nặng hơn.
• Nghỉ ngơi nhiều hơn.
• Tránh các hoạt động mạnh, không làm việc nặng.
• Không quan hệ tình dục cho đến khi hoàn thành điều trị và bác sĩ cho phép trở lại sinh hoạt tình dục như bình thường.
•  Sử dụng các loại quần lót chuyên dụng như quần vận động viên để bảo vệ tinh hoàn, hạn chế các tác động bên ngoài đến bộ phận này.
• Chườm đá sẽ giúp giảm viêm, giảm sưng, đau.
• Tuân thủ các chỉ định của bác sĩ về việc dùng thuốc trong suốt quá trình điều trị.
• Đến gặp bác sĩ ngay nếu xuất hiện các triệu chứng như: đau dữ dội, chảy dịch,… khi đang điều trị.

Xem thêm: Viêm tinh hoàn bao lâu thì khỏi?

Biện pháp phòng ngừa viêm tinh hoàn sau điều trị

Biện pháp phòng ngừa sau điều trị rất đơn giản, người bệnh tốt nhất nên: (2)

• Tiêm chủng ngừa bệnh quai bị, nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm do vi rút.
• Thực hành tình dục an toàn giúp bảo vệ khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể khiến tinh hoàn bị viêm.
• Điều trị bệnh phì đại tuyến tiền liệt (BPH) hoặc hẹp niệu đạo có thể giúp ngăn ngừa tình trạng này.

Quá trình điều trị kéo dài bao lâu?

Điều trị viêm tinh hoàn trong 1 – 2 tuần bằng thuốc kháng sinh có thể khắc phục hoàn toàn tình trạng viêm. Các triệu chứng như sưng, phát ban có thể mất khoảng 1 – 2 tháng mới biến mất sau khi điều trị bằng thuốc kết thúc. Các thủ thuật can thiệp ngoại khoa cần thời gian điều trị lâu hơn.

Phác đồ điều trị tại khoa Nam học, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM và Đơn vị Nam học, Trung tâm khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 được cá thể hóa, dựa trên tình trạng viêm và sức khỏe hiện tại của người bệnh, điều này giúp lựa chọn điều trị phù hợp với từng cá nhân, đạt được kết quả điều trị tốt nhất.

Hy vọng với những thông tin mà bài viết vừa chia sẻ đã giúp giải đáp thắc mắc của bạn về các phương pháp điều trị viêm tinh hoàn hiệu quả, chuẩn y khoa hiện nay. Bệnh cần được chẩn đoán và điều trị tại cơ sở y tế uy tín, trong điều kiện an toàn để giảm thiểu rủi ro, biến chứng.