U bã đậu ở tai: Nguyên nhân, hình ảnh, chẩn đoán, cách điều trị

U bã đậu hay u nang biểu bì (ep-ih-DUR-moid) là những vết sưng nhỏ vô hại bên dưới da. Chúng phổ biến nhất trên mặt, cổ và thân. Chính vì vậy, khi u bã đậu xuất hiện ở tai, khiến nhiều người không khỏi lo lắng. Vậy u bã đậu ở tai là gì? Nguyên nhân, hình ảnh, chẩn đoán và điều trị ra sao? Cùng tìm hiểu qua tư vấn của bác sĩ CKI. Lê Ngọc Vinh, Đơn vị Đầu Mặt Cổ, BVĐK Tâm Anh TP.HCM trong bài viết bên dưới.

U bã đậu ở tai là gì?

U bã đậu ở tai là một loại u nang biểu bì, xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào quanh tai. U bã đậu với hình dạng là những vết sưng nhỏ vô hại như hạt đậu, bên dưới da. Chúng có cấu trúc là một khối u tròn, như hạt đậu, có lớp vỏ bọc bên ngoài và bên trong chứa đầy bã mềm. Các khối u thường có màu vàng đục hoặc vàng nhạt.

U bã đậu ở tai cũng tương tự với các tình trạng u bã đậu hay u nang biểu bì khác, các khối u thường phát triển chậm và không gây đau, nên hiếm khi gây ra vấn đề về sức khỏe hoặc cần điều trị. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể chọn cắt bỏ u nang nếu nó làm phiền đến cuộc sống, sinh hoạt hoặc vẻ ngoài. Hiếm khi các u bã đậu ở tai vỡ ra hoặc gây đau đớn hoặc nhiễm trùng.

Các vị trí thường xuất hiện u bã đậu ở tai bao gồm khu vực vành tai, sau tai, dái tai (trái tai). U bã đậu ở tai không gây bất kỳ triệu chứng khó chịu bào. Tuy nhiên, chúng có thể ảnh hưởng đến vẻ ngoài của một người khi phát triển với kích thước lớn, gây mất thẩm mỹ, tự ti. (1)

U bã đậu ở tai nguyên nhân do đâu?

U bã đậu ở tai có nguyên nhân do các bất thường xuất phát từ hoạt động của các nang tuyến bã nhờn dưới lỗ chân lông. Trong trường hợp tăng tiết tuyến bã nhờn dưới da ở tai hoặc vệ sinh vùng da quanh tai không kỹ, không loại bỏ hết bã nhờn, lâu ngày chúng tích tụ lại, gây bít tắc lỗ chân lông, ứ đọng bã nhờn lâu ngày hình thành khối u nhỏ bên dưới da khu vực này.

Không chỉ riêng vùng da quanh tai, u bã đậu có thể xuất hiện ở các vùng da tiết nhiều mồ hôi, nhiều dầu như ngực, vai, mặt, mông, lưng, dưới cánh tay,… U bã đậu ở tai thường lành tính, không gây ung thư, không gây đau hay khó chịu. Nhưng một số trường hợp, khối u phát triển quá lớn, gây đau nhức, nặng nề ở tai.

Các vị trí u bã đậu ở tai thường gặp kèm hình ảnh thực tế

1. Vành tai

Vành tai là khu vực khó vệ sinh, dễ bám bụi bẩn nên dễ hình thành u bã đậu. Tương tự các vị trí khác, u bã đậu vành tai là dạng u lành tính, phổ biến và có kích thước nhỏ. Chúng cũng không gây ra các triệu chứng bất thường nào, không có xu hướng tiến triển thành khối u ác tính.

2. Dái tai

U bã đậu cũng có thể phát triển ở dái tai dễ nhận biết với kích thước nhỏ như hạt đậu hoặc hạt gạo, thường xuất hiện ở phía trước dái tai. Chúng thường có hình tròn hoặc bầu dục, sờ vào có cảm giác mềm và dễ di chuyển.

3. Sau tai

Sau tai cũng là vị trí u bã đậu thường gặp. Xét về hình dáng, màu sắc, kết cấu hay vẻ ngoài, u bã đậu sau tai giống với các khối u bã đậu các vị trí khác.

4. Mang tai

Mang tai cũng là khu vực có nhiều tuyến bã nhờn hoạt động, tạo điều kiện thuận lợi để các u bã đậu ở tai phát triển.

Dấu hiệu nhận dạng u bã đậu ở tai

Dấu hiệu nhận dạng u bã đậu ở tai chính là sự xuất hiện của các khối u nhỏ, bất thường tại các vị trí như dái tai, mang tai, vành tai,… với các đặc điểm: (2)

• Khối u có hình tròn hoặc hình bầu dục.
• Kích thước như hạt đậu hoặc hạt gạo. Rất hiếm trường hợp u bã đậu ở tai phát triển với kích thước lớn.
• Một mụn đầu đen nhỏ cắm vào lỗ trung tâm của u nang.
• Các khối u mềm, chứa đầy bã nhờn bên trong.
• Dễ di chuyển khi chạm vào.
• Có màu trắng, vàng hoặc vàng nhạt.
• Một vết sưng tấy hoặc nhiễm trùng.

U bã đậu ở tai có nguy hiểm không?

U bã đậu ở tai bình thường không nguy hiểm, bác sĩ đánh giá đây là dạng u nang lành tính, hiếm khi gây nguy hiểm cho người bệnh. Nhưng trong một số trường hợp hiếm gặp, u bã đậu có thể gây một số vấn đề như phát triển quá lớn về kích thước, chèn ép các dây thần kinh, mạch máu xung quanh, gây đau nhức khó chịu. Hiếm gặp hơn, bệnh có thể gây nhiễm trùng nếu khối u bị vỡ.

U bã đậu ở tai có tự hết không?

U bã đậu ở tai có thể tự hết mà không cần điều trị, tuy nhiên chúng có thể quay trở lại theo thời gian. Mặc dù vậy, trong một vài trường hợp, u bã đậu cần được can thiệp điều trị. Đặc biệt khi chúng phát triển với kích thước lớn, gây đau nhức, khó chịu hoặc có bất kỳ dấu hiệu nào của nhiễm trùng.

Tình trạng nào cần phải gặp bác sĩ?

Hầu hết các u bã đậu ở tai không gây ra vấn đề hoặc cần điều trị. Đến gặp bác sĩ ngay nếu nhận thấy u nang có một trong những đặc điểm sau:

• Phát triển hoặc nhân lên nhanh chóng.
• U nang bị vỡ.
• Đau đớn hoặc bị nhiễm trùng.
• U bã đậu xuất hiện ở chỗ liên tục bị trầy xước hoặc va đập.
• U bã đậu ở tai ảnh hưởng đến vẻ ngoài.

Bài viết liên quan: U bả đậu ở cổ nguyên nhân do đâu?

Chẩn đoán u bã đậu ở tai như thế nào?

Bác sĩ chẩn đoán u bã đậu ở tai bằng cách kiểm tra vùng da bị ảnh hưởng. Một mẫu da tại vùng da có u bã đậu có thể được cạo ra để nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, phương pháp này giúp bác sĩ loại bỏ các tình trạng tương tự của u bã đậu như u nang bã nhờn hoặc u nang. Từ đó chẩn đoán chính xác tình trạng và có hướng dẫn chăm sóc hoặc điều trị nếu cần thiết.

Phương pháp điều trị u bã đậu ở tai hiệu quả

Nếu không gây đau đớn hay bất kỳ tình trạng nào ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh, bác sĩ có thể không cần điều trị, để yên và theo dõi sự phát triển của khối u. Tuy nhiên, nếu cần thiết, bác sĩ có thể lựa chọn điều trị u bã đậu bằng các phương pháp sau:

• Tiêm steroid vào u nang có thể làm giảm sưng và viêm.
• Phẫu thuật dẫn lưu bã nhờn bằng một vết cắt nhỏ trên u nang và nhẹ nhàng ép chất nhờn bên trong ra ngoài. Đây là một phương pháp nhanh chóng và dễ dàng giúp giảm bớt các triệu chứng. Nhưng u bã đậu ở tai có thể tái phát sau phương pháp điều trị này.
• Tiểu phẫu loại bỏ toàn bộ khối u. Sau tiểu phẫu, bác sĩ có thể sử dụng các mũi khâu với chỉ tự tiêu. Thủ thuật này an toàn và hiệu quả, có thể ngăn ngừa u nang tái phát. Nhưng nó có thể để lại sẹo.

Có thể bạn chưa biết: Mẹo dân gian chữa u bã đậu tại nhà có hiệu quả không?

Một số lưu ý cần biết khi điều trị mụn u bã đậu ở tai

Trong quá trình điều trị u bã đậu ở tai, người bệnh cần lưu ý một số điểm sau:

• Không tự ý rạch và nặn u bã đậu tại nhà, điều này tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng và tăng nguy cơ tái phát khối u cao.
• Vệ sinh tai sạch sẽ, thường xuyên, giữ cho lỗ chân lông luôn khô thoáng giúp giảm kích thước khối u nhanh chóng.
• Không dùng tay bóp mạnh hoặc chạm vào khối u thường xuyên, nhất là khi khối u có dấu hiệu nhiễm trùng.
• Tiểu phẫu là phương pháp điều trị triệt để u bã đậu ở tai, gần như chỉ hiệu quả với các khối u nhỏ, chưa có dấu hiệu nhiễm trùng.
• Tránh các thực phẩm dễ gây kích ứng, thực phẩm chế biến sẵn, đồ cay nóng, hải sản,… trước và sau khi điều trị u bã đậu bằng phẫu thuật. Điều này giúp vết thương nhanh lành.

Biện pháp phòng ngừa u bã đậu ở tai

Không có biện pháp nào có thể phòng ngừa hoàn toàn u bã đậu ở tai, nhưng áp dụng các biện pháp phòng ngừa bên dưới sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc u bã đậu ở tai và các vị trí khác trên cơ thể:

• Vệ sinh da đúng cách, làm sạch thường xuyên và giữ cho da luôn trong trạng thái khô thoáng.
• Những người có da dầu cần thực hiện vệ sinh thường xuyên hơn, đảm bảo loại bỏ hoàn toàn dầu nhờn trên da sau mỗi lần vệ sinh.
• Tắm nước ấm thường xuyên giúp lỗ chân lông thông thoáng, từ đó hạn chế tình trạng ứ đọng bã nhờn, tạo điều kiện cho u bã đậu phát triển.
• Ưu tiên chọn các sản phẩm tắm gội có tác dụng làm sạch bã nhờn tốt, giúp da khô thoáng.

Mặc dù u bã đậu ở tai là tình trạng lành tính, có thể không cần điều trị, nhưng vẫn cần chăm sóc tốt và theo dõi sự phát triển của các khối u. Nếu có bất kỳ bất thường nào với u bã đậu ở tai, người bệnh cần được can thiệp điều trị kịp thời, tránh gây các biến chứng nguy hiểm.

Điều trị u bã đậu ở tai và các vấn đề về da khác tại đơn vị Đầu Mặt Cổ, khoa Ngoại – Vú, BVĐK Tâm Anh TP.HCM với đội ngũ bác sĩ giỏi, cơ sở vật chất khang trang, thiết bị khám chữa bệnh hiện đại, giúp chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả các trường hợp u bã đậu gây nguy hiểm hoặc làm phiền đến sinh hoạt, cuộc sống người bệnh.

Hy vọng với những thông tin vừa chia sẻ đã giúp bạn hiểu hơn về u bã đậu ở tai, nhận biết dấu hiệu, nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa tình trạng này một cách hiệu quả.