Trong 1 đêm đi tiểu 3 lần khiến giấc ngủ bị gián đoạn, gây nhiều ảnh hưởng cho sức khỏe tổng thể và làm giảm chất lượng cuộc sống. Vậy 1 đêm đi tiểu 3 lần có sao không? Tình trạng này kéo dài có nguy hiểm không? Giải đáp thắc mắc qua những chia sẻ của bác sĩ CKI Lý Minh Hoàng, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM trong bài viết sau đây.
1 đêm đi tiểu 3 lần là triệu chứng rõ ràng của hội chứng tiểu đêm và là dấu hiệu cảnh báo một số tình trạng sức khỏe nhất định. Trên thực tế, chỉ cần thức dậy đi tiểu 2 lần mỗi đêm, người bệnh đã được kết luận mắc hội chứng tiểu đêm. Trung bình, giấc ngủ của người bình thường sẽ kéo dài trong 6 – 8 tiếng liên tục, không bị gián đoạn bởi cơn buồn tiểu. Nếu phải thức dậy để đi vệ sinh mỗi đêm nhiều lần sẽ khiến giấc ngủ bị gián đoạn, ảnh hưởng đến cả thể chất lẫn tinh thần của người bệnh.
Các bác sĩ Tiết niệu thường xem hội chứng tiểu đêm là 1 triệu chứng cảnh báo các vấn đề sức khỏe, chứ không phải 1 bệnh đơn lẻ. Cho nên, việc 1 đêm đi tiểu 3 lần có thể cần được kiểm tra sức khỏe tiết niệu để tìm ra các bất thường của cơ thể. Tuy nhiên, không phải lúc nào đi tiểu 1 đêm 3 lần cũng là có vấn đề, vì vẫn có một số trường hợp đi tiểu 3 lần mỗi đêm được xem là bình thường. (1)
Để kết luận tiểu đêm 3 lần 1 đêm là dấu hiệu bình thường hay bất thường còn phải xem xét người mắc bệnh là ai.
Đối với người già từ 60 – 70 tuổi tiểu đêm 3 lần có thể không bình thường nhưng không nguy hiểm. Mặc dù, ở độ tuổi này, các cơ quan đã bước vào giai đoạn lão hóa tự nhiên, tần suất đi tiểu trung bình mỗi đêm khoảng 2 lần, vẫn có trường hợp nhiều hơn 2 lần, điều này được xem là dấu hiệu cảnh báo về việc hệ tiết niệu đã bị lão hóa, bàng quang dần suy giảm chức năng và giảm dần sức chứa.
Với những người già trên 80 tuổi, 1 đêm đi tiểu 3 lần là điều bình thường. Vì khi này, các cơ quan bên trong hệ tiết niệu gần như đã lão hóa hoàn toàn, bàng quang giảm sức chứa nghiêm trọng và họ cần thức dậy đi tiểu nhiều lần mỗi đêm để giải phóng nước tiểu trong bàng quang.
Nhưng nhìn chung, tiểu 1 đêm 3 lần ở người già là điều bình thường, không nguy hiểm cho sức khỏe. Dù vậy, việc 1 đêm phải thức dậy đi tiểu nhiều lần cũng khiến người già đối mặt với một số nguy cơ như té ngã, làm ảnh hưởng đến sức khỏe, đe dọa tính mạng nếu không may gặp tai nạn té ngã trong khi đi vệ sinh vào buổi tối.
Đi tiểu 1 đêm 3 lần ở người trẻ là dấu hiệu bất thường. Khác với người già, những người trẻ tuổi các cơ bàng quang vẫn đàn hồi tốt, sức chứa bàng quang bình thường, nên việc phải đi tiểu nhiều lần về đêm có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe như: nhiễm trùng bàng quang, nhiễm trùng tiết niệu, bàng quang tăng hoạt, đái tháo nhạt, hội chứng cushing, ngưng thở khi ngủ, phình đại tuyến tiền liệt,… Cần đến gặp bác sĩ Tiết niệu để được chẩn đoán tìm ra nguyên nhân và khắc phục hội chứng này. (2)
Việc 1 đêm đi tiểu 3 lần kéo dài có thể gây nguy hiểm hoặc không, bác sĩ Tiết niệu cần xem xét đến nguyên nhân gây ra tình trạng này, đánh giá mức độ nguy hiểm của nguyên nhân và triệu chứng, nhóm người mắc bệnh, sau đó mới đi đến kết luận chính xác cho từng trường hợp. Trên thực tế, nhiều nguyên nhân gây đi tiểu đêm thường xuyên không nguy hiểm. Ngược lại, một số nguyên nhân gây đi tiểu 1 đêm 3 lần có thể nguy hiểm như đái tháo nhạt, ngưng thở khi ngủ,…
Tiểu đêm là nguyên nhân gây gián đoạn giấc ngủ. Mặc dù thường được coi là vấn đề ở người lớn tuổi nhưng hội chứng này có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi. Việc đi vệ sinh thường xuyên khiến giấc ngủ bị gián đoạn, buồn ngủ ban ngày quá mức và tăng nguy cơ té ngã nguy hiểm.
Việc đầu tiên là cần chẩn đoán toàn diện để tìm ra nguyên nhân và đánh giá mức độ ảnh hưởng của tiểu đêm đến sức khỏe người bệnh. Sau đó mới có thể kết luận việc 1 đêm đi tiểu 3 lần có sao không? Hay tình trạng này kéo dài bao lâu thì nguy hiểm?
Nguyên nhân sinh lý gây tiểu đêm 3 lần được xác định do lão hóa. Đây là nguyên nhân sinh lý hàng đầu gây đi tiểu 1 đêm 3 lần hoặc nhiều hơn. Khi già đi, cơ thể sản xuất ít hormone chống bài niệu giúp giữ nước hơn, điều này dẫn đến tăng sản xuất nước tiểu, đặc biệt là vào ban đêm. Các cơ trong bàng quang cũng có thể yếu đi theo thời gian, khiến việc giữ nước tiểu trở nên khó khăn hơn, khiến người lớn tuổi có nhu cầu đi tiểu nhiều hơn.
Nhưng lão hóa không phải là nguyên nhân sinh lý duy nhất gây ra tình trạng đi tiểu nhiều lần vào ban đêm. Các nguyên nhân sinh lý phổ biến khác bao gồm: uống quá nhiều chất lỏng (đặc biệt là chất chứa caffeine và rượu) trước khi đi ngủ, thuốc kích thích đi tiểu (thuốc lợi tiểu). Phụ nữ có thể bị đi tiểu thường xuyên do mang thai và sinh con, những trường hợp này có thể làm suy yếu bàng quang và cơ sàn chậu.
Các bệnh tiềm ẩn khi 1 đêm đi tiểu 3 lần kéo dài bao gồm: viêm đường tiết niệu mạn tính, suy thận mạn tính, suy tim sung huyết, tiểu đường và phì đại tuyến tiền liệt. Trong một số trường hợp, đi tiểu 1 đêm 3 lần có thể là triệu chứng của rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, mất ngủ hoặc hội chứng chân không yên.
Hậu quả của việc đi tiểu 3 lần mỗi đêm là gián đoạn giấc ngủ, tác động tiêu cực đến tâm lý, sức khỏe và làm tăng nguy cơ té ngã ở người cao tuổi.
Hầu hết các trường hợp thức giấc khi ngủ do áp lực đi tiểu lại là kết quả của rối loạn giấc ngủ, đặc biệt là chứng ngưng thở khi ngủ. Ở những người mắc chứng tiểu đêm vì, rối loạn giấc ngủ vẫn được coi là nguyên nhân và hậu quả của hầu hết các trường hợp. Vì thức dậy đi tiểu 3 lần mỗi đêm khiến người bệnh khó ngủ lại sau khi đi vệ sinh, gây rối loạn giấc ngủ. Ngược lại, rối loạn giấc ngủ khiến bàng quang hoạt động nhiều hơn hoặc khi mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ, gây ra tình trạng tiểu đêm ngày càng nặng.
Đi tiểu nhiều lần mỗi đêm gây gián đoạn và rối loạn giấc ngủ, người bệnh thiếu ngủ kéo dài, điều này ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm lý. Thiếu ngủ có thể làm giảm khả năng tập trung, học hỏi, ghi nhớ và xử lý thông tin, khiến người bệnh khó giải quyết vấn đề, đưa ra quyết định và quản lý cảm xúc hơn. Thiếu ngủ làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần như lo lắng, trầm cảm và khó chịu hoặc làm cho các triệu chứng tâm thần trở nên tệ hơn.
Trong nghiên cứu của trường Đại học Alabama (Mỹ) trên nhóm người cao tuổi sống trong cộng đồng, tiểu ít nhất 3 lần 1 đêm có liên quan đến nguy cơ té ngã tăng khoảng 28%. Một đánh giá có hệ thống và phân tích tổng hợp cho thấy những người mắc chứng tiểu đêm có nguy cơ bị té ngã cao gấp 1,2 lần so với những người không mắc chứng tiểu đêm, làm tăng nguy cơ gãy xương khoảng 1,3 lần so với bình thường. Điều này đối với người cao tuổi rất nguy hiểm.
Bác sĩ sẽ chẩn đoán tình trạng đi tiểu 1 đêm 3 lần bằng cách đánh giá các triệu chứng và tiến hành khám lâm sàng. Bác sĩ có thể hỏi một số câu hỏi nhất định để xác định nguyên nhân tiềm ẩn của tình trạng này. Các câu hỏi có thể bao gồm:
Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm để xác định nguyên nhân đi tiểu thường xuyên. Phân tích nước tiểu xem xét các hợp chất hóa học có trong nước tiểu, nồng độ nước tiểu để xác định xem thận có bài tiết nước và chất thải đúng cách hay không. Các xét nghiệm khác bao gồm cấy nước tiểu và đo lượng nước tiểu còn sót lại sau khi đi tiểu.
Chẩn đoán hình ảnh bằng siêu âm vùng xương chậu để xem lượng nước tiểu còn lại trong bàng quang sau khi đi tiểu. Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm thêm nếu nghi ngờ người bệnh có bệnh tiềm ẩn.
Trong trường hợp cần chẩn đoán các nguyên nhân gây bệnh phức tạp, loại trừ các tình trạng sức khỏe, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm huyết thanh để: đo lượng đường trong máu, nitơ urê máu, độ thẩm thấu của máu, độ thanh thải creatinin và điện giải trong huyết thanh. Các chỉ số xét nghiệm này giúp bác sĩ xác định chức năng thận có đang hoạt động tốt hay không.
Nếu cần thiết, bác sĩ có thể yêu cầu đo nồng độ của một số hợp chất hóa học trong máu, giúp xác định xem việc đi tiểu vào ban đêm có phải là tác dụng phụ của bệnh thận, mất nước hay tiểu đường hay không.
Điều trị hội chứng tiểu đêm thường phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Các lựa chọn điều trị tiểu 3 lần mỗi đêm thường là dùng thuốc điều trị. Vì hầu hết các trường hợp gặp tình trạng 1 đêm đi tiểu 3 lần thường là người già, không phù hợp để lựa chọn các phương án như phẫu thuật hay tập luyện cơ sàn chậu.
Các loại thuốc giúp giảm đi tiểu vào ban đêm có thể làm giảm triệu chứng nhưng không thể chữa khỏi chứng tiểu đêm. Khi ngừng dùng thuốc, các triệu chứng tiểu đêm sẽ quay trở lại. Thuốc kháng cholinergic có thể làm giãn các cơn co thắt cơ trong bàng quang, giảm nhu cầu đi tiểu thường xuyên, sẽ được bác sĩ Tiết niệu kê đơn dựa trên tình trạng cụ thể. Tuy nhiên, những loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ như khô miệng, chóng mặt và mờ mắt.
Một số bác sĩ khuyên nên dùng thuốc lợi tiểu để khuyến khích đi tiểu sớm hơn trong ngày. Điều này có thể làm giảm lượng nước tiểu trong bàng quang vào ban đêm. Hoặc 1 dạng hormone chống bài niệu tổng hợp cũng có thể giúp giảm đi tiểu vào ban đêm, tuy nhiên cần xem xét cân nhắc nhiều yếu tố trước khi quyết định điều trị bằng các phương án này.
1 đêm đi tiểu 3 lần cần gặp bác sĩ khi phải thường xuyên thức dậy để đi tiểu nhiều hơn vào ban đêm mà không uống thêm nước gần giờ đi ngủ. Tiểu đêm ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của người bệnh.
Như vậy, tiểu 1 đêm 3 lần là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời, nhất là khi tình trạng này xuất hiện ở người lớn tuổi. Chẩn đoán và điều trị tiểu đêm ở khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM và Đơn vị Tiết niệu, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 với đội ngũ bác sĩ là những chuyên gia hàng đầu trong chẩn đoán và điều trị các nguyên nhân gây tiểu đêm, khắc phục nhanh chóng, hiệu quả tình trạng đi tiểu nhiều lần trong 1 đêm, ảnh hưởng đến giấc ngủ, sức khỏe và tâm lý người bệnh.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Như vậy, bài viết đã giúp giải đáp thắc mắc về việc 1 đêm đi tiểu 3 lần có sao không? Kéo dài bao lâu thì nguy hiểm? Tiểu 1 đêm 3 lần có thể bình thường ở người già nhưng sẽ là vấn đề sức khỏe đáng lo ngại ở người trẻ, nên người bệnh không nên chủ quan.
