Hệ thống BVĐK Tâm Anh chính thức mở đăng ký tiêm kháng thể đơn dòng ngừa Covid-19 cho người suy giảm miễn dịch, bệnh nhân ung thư, ghép tạng, người không thể tiêm hoặc tiêm đủ liều vaccine nhưng không tạo kháng thể… ngay từ hôm nay.

Mỹ, Úc, Việt Nam… và cuộc đua đặt mua Evusheld

Cuối tháng 12/2021, FDA (Mỹ) cấp phép sử dụng khẩn cấp Evusheld nhằm bảo vệ khẩn cấp nhóm người dễ bị tổn thương trước Covid-19. Ngay sau đó, hàng loạt quốc gia trên thế giới đã cấp phép đưa kháng thể đơn dòng ngừa Covid-19 này về nước mình để phục người dân. Chính phủ Mỹ đã tiên phong đặt mua 1,7 triệu liều. Kế tiếp đó hàng loạt quốc gia như Israel, Úc, Việt Nam… cũng nỗ lực đặt mua với mục tiêu sớm có giải pháp bảo vệ nhóm người yếu thế, dễ bị tổn thương bởi dịch bệnh, mà không thể bảo vệ được bằng vaccine Covid-19 thông thường.

Kháng thể đơn dòng Evusheld của AstraZeneca giúp tạo đủ lượng kháng thể cần thiết cho cơ thể với hiệu quả bảo vệ trước Covid-19 lên đến 83% chỉ sau vài giờ tiêm.

Thế nhưng, việc các chính phủ đặt mua Evusheld tiêm cho người dân hiện nay không dễ dàng, đặc biệt nhiều quốc gia gặp khó khăn về tài chính. Ngân sách quốc gia để thực hiện mua Evusheld tiêm ngừa cho người dân đang gặp khó.

Cách đây vài ngày, chính phủ Mỹ cũng đăng tải thông tin nguy cơ không còn ngân quỹ để hỗ trợ mua Evusheld tiêm ngừa Covid-19. Hiện có tới 7 triệu người Mỹ bị suy giảm miễn dịch ở mức độ trung bình hoặc nghiêm trọng và hàng triệu người khác là người cao tuổi với các bệnh lý tiềm ẩn. Quốc hội Mỹ cần phải chi 22,5 tỷ đô la để mua Evusheld nhưng chính phủ liên bang không còn được nhận tài trợ để mua kháng thể đơn dòng, buộc phải cắt giảm hơn 30% lượng phân bổ ngân sách dự trù trước đó từ Quốc hội. Do đó, thời gian tới chính phủ Mỹ chỉ có thể mua đủ số lượng điều trị cho 850.000 người.

Trước đó, Mỹ đặt mua thành công 1,7 triệu liều Evusheld, trong đó, 1,2 triệu liều sẽ được phân bổ trong 6 tháng đầu năm, 500.000 liều được phân bổ trong 6 tháng cuối năm. Không có nguồn tài trợ mới của liên bang nên Hoa Kỳ có thể cạn kiệt Evusheld vào cuối năm nay.

Nhiều chuyên gia đã lên tiếng nếu kế hoạch mua Evusheld bị dừng lại thì nguy cơ đại dịch Covid-19 tiếp tục lây lan trong đợt mới, và đừng lặp lại sai lầm trong kế hoạch tác chiến với SARS-CoV-2. Ngừa bệnh vẫn hơn chữa bệnh và bởi Mỹ đã bỏ ra gần 6.000 tỷ đô la để cứu trợ đại dịch và chắc chắn sẽ phải trả giá nhiều lần nếu không được đầu tư mua Evusheld.

Điều này hẳn nhiên có căn cứ, quay trở lại tháng tháng 12/2019, virus SARS-CoV-2 xuất hiện và gây ra đại dịch Covid-19 trên toàn cầu. Tính đến ngày 22/3/2022, thế giới có khoảng 470 triệu người bị nhiễm bệnh, hơn 6 triệu người tử vong (trung bình gần 7 nghìn người chết mỗi ngày). Tại Việt Nam, số ca nhiễm cũng lên tới hơn 8 triệu, gần 42 nghìn người tử vong.

Tiên phong đưa Evusheld về Việt Nam, bảo vệ nhóm người yếu thế

Với 2 bệnh viện đa khoa lớn hàng đầu tại Hà Nội và TP.HCM, Hệ thống BVĐK Tâm Anh có số lượng bệnh nhân khám, điều trị các bệnh mãn tính, cấp tính khá đông. Nhiều trường hợp chưa được tiêm vaccine Covid-19 do phác đồ điều trị dày đặc, sử dụng nhiều thuốc ức chế miễn dịch… như các bệnh nhân ung thư, ghép tạng, bệnh hệ thống, viêm khớp, thoái hóa khớp… Đây chính là nhóm người bệnh dù có thể đã được tiêm vaccine Covid-19 nhưng nguy cơ không đáp ứng miễn dịch đủ để chống lại Covid-19 là khá cao, đồng thời cũng là nhóm nguy cơ nếu mắc Covid-19 sẽ dễ chuyển nặng, tử vong.

Cụ bà 82 tuổi mất thị lực, gãy chân (đang nằm trên cáng) đã vượt 150 km từ Đồng Nai đến BVĐK Tâm Anh TP.HCM để tìm cơ hội tiêm vaccine phòng Covid-19. Ảnh: Tuệ Diễm

“Việt Nam hiện có gần 230.000 người nhiễm HIV, 6.100 người ghép tạng (ghép gan và thận…), 182.563 bệnh nhân ung thư mắc mới… Nhóm người yếu thế này đang rất cần thêm một lá chắn để bảo vệ sức khỏe trước các biến thể SARS-CoV-2 đang lan rộng”, PGS.TS.BS Trần Quang Bính – Giám đốc chuyên môn BVĐK Tâm Anh TP.HCM, cho biết.

Thông tin sau chiến dịch tiêm vaccine cho người cao tuổi, người có bệnh nền tại TP.HCM được ghi nhận tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM cũng cho thấy, còn một số người có tiền sử dị ứng nặng với các dị nguyên người có bệnh nền, bệnh mạn tính; người có tiền sử giảm tiểu cầu và/hoặc rối loạn đông máu, đang mắc bệnh cấp tính; người có tiền sử sốc phản vệ với vaccine phòng Covid-19 hoặc chưa tiêm vaccine Covid-19 vì lo ngại những nguy cơ phản ứng phản vệ nặng… Những nhóm người này rất cần được bảo vệ trong bối cảnh số ca nhiễm tăng nhanh trong thời gian vừa qua.

Đầu tháng 3/2022, trước tính cấp thiết cần bảo vệ của nhóm người bệnh dễ tổn thương do Covid-19, Bộ Y tế đã cấp phép cho AstraZeneca và Hệ thống BVĐK Tâm Anh nhập khẩu và sử dụng kháng thể đơn dòng Evusheld thông qua sự phân phối của Công ty Vacxin Việt Nam (VNVC), kịp thời thực hiện chủ trương bảo vệ nhân dân tiến tới mở cửa toàn diện xã hội của Chính phủ.

Ngày 22/3/2022, Hệ thống BVĐK Tâm Anh chính thức mở kênh đăng ký tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld. “Ngay trong ngày đầu tiên, đã có hàng ngàn người đăng ký tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld, hầu hết là người lớn tuổi, người đang điều trị bệnh ung thư, bệnh cơ xương khớp nặng, người đã ghép tạng, người không thể tiêm vaccine do dị ứng với thành phần của thuốc…”, PGS.TS.BS Trần Quang Bính cho biết thêm.

Kháng thể đơn dòng Evusheld được cấp phép tại Việt Nam vào thời điểm này mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc khi có rất nhiều người dân mong đợi, bày tỏ nguyện vọng được tiêm Evusheld cho bản thân và người thân.

Sau khi đăng ký thành công kháng thể đơn dòng Evusheld cho mẹ, chị Lê Xuân Thảo chia sẻ: “Mẹ tôi năm nay đã 78 tuổi, có tiền sử bị đột quỵ nhồi máu não, hiện bị bệnh tiểu đường và có bệnh tim mạch, không thể tiêm vaccine phòng Covid-19. Gia đình lo lắng, bất an từng ngày. Rất may có loại thuốc Evusheld dự phòng Covid-19 nên gia đình tôi quyết tâm cho bà đi tiêm. Bảo vệ người thân sống khỏe ngày nào an tâm ngày đó”.

Chị Trần Phương Linh (TP.HCM) đăng ký tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld sau khi đã tiêm mũi 1 bị sốc phản vệ nặng, và hiện tại đang điều trị bệnh cường giáp. Chị Vũ Hương Lan (Hà Nội) cũng đăng ký cho mẹ bị bệnh tim mạch, huyết áp cao, tuyến giáp, sức khỏe yếu, ở địa phương không cho tiêm vacxin thông thường. “Tôi mong từng ngày cho bà được tiêm kháng thể đơn dòng này”, chị tâm sự.

Người bệnh được đo nhiệt độ, huyết áp… trước khi vào khám sàng lọc tiêm ngừa Covid-19 tại Hệ thống BVĐK Tâm Anh. Ảnh: Thúy Nguyễn

Theo PGS Trần Quang Bính, kháng thể đơn dòng Evusheld không thay thế vaccine phòng Covid-19 cho cộng động mà hướng tới nhóm đối tượng người không thể tiêm vaccine Covid-19 hoặc không thể có đáp ứng sinh miễn dịch thỏa đáng sau khi tiêm, người suy giảm miễn dịch, người bệnh ung thư, ghép tạng, dùng thuốc ức chế miễn dịch… Người được chỉ định sử dụng Evusheld phải đảm bảo từ 12 tuổi trở lên, có cân nặng từ 40 ký, tại thời điểm tiêm không đang nhiễm SARS-CoV-2, không có tiếp xúc với người nhiễm SARS-CoV-2 được xác định (F0).

Kháng thể đơn dòng Evusheld đã được thử nghiệm lâm sàng trên hơn 7.000 người, qua 3 thử nghiệm pha 3 và cho kết quả an toàn. Kháng thể đơn dòng Evusheld có thể giúp tạo đủ lượng kháng thể cần thiết cho cơ thể với hiệu quả bảo vệ lên đến 83% – kể cả biến chủng Omicron – chỉ sau vài giờ tiêm. Các nghiên cứu được AstraZeneca công bố cho thấy, không có trường hợp bệnh nặng hay tử vong trong suốt 6 tháng theo dõi.

Hiệu quả này được quan sát ở những người bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý hoặc đang sử dụng các thuốc, phác đồ điều trị ức chế miễn dịch và có thể không tạo được đáp ứng miễn dịch với vaccine phòng Covid-19 như người cấy ghép tạng (ghép gan, ghép thận, ghép tim…), ung thư, HIV…