Tràn dịch màng phổi ở thai nhi không chỉ là tình trạng nguy hiểm tức thời mà còn để lại hậu quả vĩnh viễn đối với sự phát triển của trẻ, thậm chí là thai lưu. Mặc dù vậy, khi nhận được chẩn đoán thai nhi không may bị dịch tràn vào màng phổi, cha mẹ không nên hoang mang mà cần chủ động tìm hiểu kỹ về tình trạng này.
Tràn dịch màng phổi thai nhi là hiện tượng tụ dịch trong khoang màng phổi của thai nhi đang phát triển. Lượng dịch tăng có thể chèn ép phổi và tim của thai nhi gây ra các vấn đề nghiêm trọng ở các cơ quan tương ứng. Tình trạng này có thể dẫn đến thiểu sản phổi, suy tim thai, đa ối, tăng nguy cơ sinh non và thai lưu. (1)
Trong trường hợp nặng, tràn dịch có thể là dấu hiệu của phù thai, một tình trạng nghiêm trọng đe dọa tính mạng thai nhi. Nếu đi kèm với đa ối, mẹ có thể bị khó thở, tăng nguy cơ tiền sản giật.
Bệnh có nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó có thể xuất phát từ các bất thường bẩm sinh hoặc là hệ quả của một số bệnh lý khác. Tuy nhiên, để cha mẹ dễ nắm bắt thông tin về bệnh, các nguyên nhân này có thể chia thành hai nhóm chính là nguyên nhân nguyên phát và nguyên nhân thứ phát. Cụ thể như sau:
Đây là tình trạng tràn dịch màng phổi ở thai nhi xảy ra tự nhiên không do hậu quả bệnh lý khác. Tình trạng này hiếm gặp, dịch thường bao gồm dịch bạch huyết tích tụ do các vấn đề bất thường về hệ bạch huyết.
Nguyên nhân thứ phát là các nguyên nhân xuất phát từ những bệnh lý tiềm ẩn của thai nhi như nhiễm trùng, rối loạn di truyền hoặc các vấn đề về tim mạch, phổi, cụ thể như: (2)
Hầu hết, các vấn đề nêu trên có đều có khả năng di truyền trong gen của cha hoặc mẹ; do vậy, cha mẹ cần tiến hành thăm khám sàng lọc trước khi mang thai nếu trong gia đình có người gặp một trong số các bất thường kể trên. Từ đó, các bác sĩ sẽ đưa ra phương án mang thai an toàn nhất cho cả mẹ và bé.
>>>Có thể bạn chưa biết: Nên chữa tràn dịch màng phổi ở trẻ sơ sinh thế nào?
Trong phần lớn các trường hợp, thai phụ không cảm nhận được dấu hiệu bất thường của cơ thể khi thai bị tràn dịch và khoang màng phổi. Tình trạng này chủ yếu được phát hiện thông qua siêu âm thai. Tuy nhiên, một số thay đổi có thể xảy ra ở thai phụ và thai nhi như: thai nhi ít cử động, bụng thai phụ to bất thường do dư thừa nước ối hoặc phù thai.
Bên cạnh đó, cũng có trường hợp bệnh không được phát hiện từ trước. Sau khi chào đời, trẻ có thể trông hoàn toàn bình thường nhưng theo thời gian, các triệu chứng như khó thở, thở nhanh, bú kém, sốt, ho,… dần xuất hiện cảnh báo cha mẹ phải cho con thăm khám gấp.
Tràn dịch màng phổi thai nhi thường xuất hiện trước tuần thứ 32 của thai kỳ và được chẩn đoán chủ yếu bằng siêu âm. Các thai phụ sẽ được chỉ định thực hiện một quy trình đánh giá toàn diện bao gồm các xét nghiệm sau: (3)
Sau khi hoàn tất quá trình đánh giá, nhóm chuyên gia đa chuyên khoa sẽ gặp gỡ gia đình để xem xét kết quả xét nghiệm, thảo luận về chẩn đoán, giải thích các phương án điều trị, tiên lượng và giải đáp mọi thắc mắc của cha mẹ.
Bệnh có chữa được nhưng hiệu quả phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và thời điểm phát hiện bệnh. Một số trường hợp nhẹ có thể tự khỏi nhưng nếu do phù thai, suy tim thai hoặc nhiễm trùng bẩm sinh, cần theo dõi và can thiệp y tế.
Lưu ý: Các bác sĩ tại viện sẽ thăm khám và giải thích chi tiết về tình trạng của thai nhi cũng như sức khỏe của mẹ bầu. Dựa trên kết quả đánh giá, bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị cho từng trường hợp cụ thể. Những thông tin dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo, giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng này.
Trong suốt thai kỳ, mẹ bầu và thai nhi sẽ được theo dõi chặt chẽ bằng siêu âm định kỳ để đánh giá lượng dịch tích tụ và tác động của nó đến sự phát triển thai nhi. Nếu dịch tiếp tục tăng, ảnh hưởng đến tim hoặc gây ra biến chứng cho thai nhi, can thiệp y tế sẽ được xem xét. Bác sĩ có thể tiến hành chọc hút dịch qua kim nhỏ nhờ hướng dẫn siêu âm hoặc đặt ống dẫn lưu vào khoang màng phổi thông qua túi ối.
Trường hợp tràn dịch vào màng phổi được phát hiện sau khi trẻ chào đời, bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp tương tự như điều trị thông thường. Một trong những biện pháp thường được sử dụng là chọc hút dịch màng phổi, giúp cải thiện khả năng hô hấp của bé đồng thời cung cấp mẫu dịch để phân tích, xác định nguyên nhân gây bệnh.
Đây là một bệnh nguy hiểm và tiềm ẩn nhiều rủi ro cho trẻ. Nếu bệnh không được kiểm soát tốt, nhiều biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra, ảnh hưởng đến sự phát triển và sự sống của bé. Thai nhi có nguy cơ biến chứng suy phổi hoặc suy tim.
Trong nhiều trường hợp, dịch màng phổi có thể chiếm một nửa khoang ngực, gây chèn ép nghiêm trọng; lượng dịch tăng nhanh khiến tim và các cơ quan khác có thể bị đẩy lệch sang một bên. Bên cạnh đó, tình trạng dư thừa nước ối sẽ làm tăng nguy cơ chuyển dạ sớm, dẫn đến sinh non.
Bệnh cũng có khả năng tái phát sau sinh nếu nguyên nhân gây bệnh liên quan đến bất thường bẩm sinh, bệnh lý tim mạch, nhiễm trùng hoặc rối loạn chuyển hóa. Do vậy, sau khi bé được sinh ra, cha mẹ cần tiếp tục phối hợp với bác sĩ đa chuyên khoa để theo dõi và kiểm soát tối đa rủi ro tái phát bệnh ở trẻ, không nên để tái phát nhiều lần sẽ dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm và khó điều trị.
Sàng lọc trước khi sinh là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Quá trình sàng lọc được thực hiện trong thai kỳ, giúp bác sĩ kịp thời đưa ra hướng điều trị phù hợp để duy trì tốc độ phát triển khỏe mạnh của bé. Quy trình sàng lọc sẽ bao gồm các xét nghiệm và chẩn đoán theo từng giai đoạn thai kỳ, đảm bảo độ chính xác cao trong việc xác định nguy cơ tiềm ẩn.
Nhìn chung, đây là tình trạng nguy hiểm có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng của thai nhi, nếu không thăm khám định kỳ, phát hiện sớm bệnh, gia đình có thể bỏ lỡ cơ hội can thiệp tối ưu.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bài viết đã cung cấp những thông tin cần thiết về bệnh tràn dịch màng phổi thai nhi để giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về bệnh lý này. Nếu cha mẹ còn bất kỳ thắc mắc nào hoặc muốn tìm hiểu cụ thể hơn về tình trạng của bé, hãy chủ động trao đổi với bác sĩ chuyên khoa. Việc thăm khám trực tiếp tại các bệnh viện uy tín sẽ giúp cha mẹ nhận được thông tin chính xác, đánh giá đúng tình trạng sức khỏe của thai nhi và có hướng chăm sóc phù hợp nhất.
