Ông Bình (57 tuổi, Hà Nội) nội soi phát hiện tổn thương lan tỏa từ họng, thực quản đến dạ dày, nhiều vết loét dài, có dấu hiệu hoại tử.

Trước đó, ông Bình có uống rượu trái cây ngâm và bắt đầu thấy rát họng nhẹ. Sau đó, ông xuất hiện ngạt mũi kéo dài nên đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội. Khi khám họng, bác sĩ nhận thấy niêm mạc phù nề, sung huyết rõ rệt – dấu hiệu không phù hợp với tình trạng viêm mũi đơn thuần nên chỉ định nội soi tiêu hóa trên để tìm nguyên nhân.

Theo TS.BS Vũ Trường Khanh, trưởng khoa Tiêu hóa – Gan mật – Tụy, kết quả nội soi cho thấy tổn thương kéo dài nghiêm trọng từ phần mềm phía sau miệng (khẩu cái mềm) xuống dạ dày. Niêm mạc ở vùng họng và dạ dày (đặc biệt ở phần gần tâm vị và thân vị) phù nề, đỏ rực, mềm và dễ chảy máu, xuất hiện nhiều vết loét nông phủ lớp màng trắng. Thực quản cũng phù nề, bong tróc, với những vết loét dài chiếm khoảng 1/3 chu vi, đáy loét phủ màng trắng và có dấu hiệu hoại tử. Hành tá tràng đỏ, phù nhẹ.

Hình ảnh nội soi của ông Bình khác biệt hẳn so với các vết loét do viêm mạn, trào ngược dạ dày thực quản hay nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (H.pylori). Thay vào đó, các tổn thương này có đặc điểm ăn mòn do hóa chất, với niêm mạc phù nề, đỏ rực, mềm nát, phủ giả mạc và hoại tử. Người bệnh trước đó có uống rượu hoa quả ngâm, do vậy nhiều khả năng đây là nguyên nhân chính gây viêm loét nặng.

Theo bác sĩ Khanh, một số loại rượu tự ngâm, rượu kém chất lượng hoặc rượu công nghiệp không rõ nguồn gốc có thể gây tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa trên (bao gồm họng, thực quản và dạ dày). Cồn và các chất hóa học trong rượu có thể ăn mòn lớp niêm mạc bảo vệ, làm mất hàng rào bảo vệ tự nhiên, dẫn đến viêm, loét, chảy máu. Tác hại này xảy ra nhanh hơn nếu rượu có nồng độ cao, pha tạp chất độc hại, hoặc người uống có bệnh nền như viêm dạ dày mạn, trào ngược…

Nếu không xử trí kịp thời, tổn thương ăn mòn do hóa chất có thể tiến triển nhanh, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng, chảy máu, thủng thực quản; trường hợp kéo dài có thể gây hẹp thực quản, ảnh hưởng lâu dài đến khả năng nuốt và hấp thu dinh dưỡng.

Ông Bình được theo dõi chặt chẽ và điều trị tích cực. Bệnh nhân tạm thời hạn chế ăn uống qua đường miệng để giảm nguy cơ tổn thương thêm, đồng thời sử dụng thuốc bảo vệ niêm mạc, thuốc ức chế tiết acid dạ dày. Các bệnh nền như bệnh gan, gút và thiếu máu dinh dưỡng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu và ảnh hưởng đến quá trình hồi phục, vì vậy bác sĩ theo dõi chức năng gan, men gan và các chỉ số sinh hóa máu trong suốt quá trình điều trị, đồng thời đánh giá tiến triển tổn thương niêm mạc, đảm bảo quá trình hồi phục an toàn và giảm thiểu biến chứng lâu dài.

Sau 1 tháng điều trị, kết quả nội soi kiểm tra lại cho thấy niêm mạc họng và thực quản bắt đầu lành, vết loét giảm đỏ, lớp giả mạc mỏng đi và không xuất hiện chảy máu mới. Dạ dày và hành tá tràng cũng cải thiện rõ rệt. Người bệnh tiếp tục duy trì chế độ chăm sóc, hạn chế thực phẩm kích thích và theo dõi định kỳ, khả năng hồi phục hoàn toàn của được đánh giá là rất khả quan.

Ông Bình cần tiếp tục hạn chế ăn uống qua đường miệng để giảm áp lực lên niêm mạc thực quản, họng và dạ dày. Ưu tiên các món mềm, dễ nuốt như cháo, súp, rau củ nấu nhừ hoặc trái cây xay nhuyễn, chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Tránh tiêu thụ các loại đồ uống và thực phẩm có cồn, gia vị cay, đồ quá nóng hoặc quá lạnh. Đồng thời theo dõi triệu chứng khi ăn để kịp thời điều chỉnh.

Bác sĩ Khanh cũng khuyến cáo người dân hạn chế sử dụng các loại rượu tự ngâm, tuyệt đối không mua từ nguồn không rõ xuất xứ hoặc không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Nếu sau khi uống rượu xuất hiện cảm giác rát họng, khó nuốt, đau ngực, nôn ra máu hoặc đau bụng, cần đến ngay cơ sở y tế để được đánh giá tình trạng đường tiêu hóa trên.

*Tên người bệnh đã được thay đổi.