Sốt phát ban ở bà bầu có thể xảy ra do nhiễm vi khuẩn, virus, phản ứng với thực phẩm hay thuốc hoặc chịu tác động từ yếu tố môi trường. Sốt phát ban ở người mang thai là tình trạng cần được chẩn đoán và điều trị sớm.
Sốt kèm phát ban trong thai kỳ là tình trạng đáng lo ngại, có thể cảnh báo một số bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ gây ảnh hưởng để cả mẹ và thai nhi. Mức độ ảnh hưởng phụ thuộc vào tác nhân gây bệnh và tuổi thai tại thời điểm nhiễm bệnh.
Sốt phát ban bà bầu nghiêm trọng không, ảnh hưởng đến thai nhi như thế nào? Tình trạng sốt phát ban ở bà bầu có thể ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi, chẳng hạn như:
Dưới đây là phân loại ảnh hưởng của tình trạng phụ nữ mang thai bị sốt phát ban theo tác nhân gây bệnh, cơ bản gồm có:
Nhiễm virus Rubella khi mang thai là tình trạng đặc biệt nguy hiểm. Nếu mắc bệnh trong 4 tháng đầu thai kỳ, nguy cơ thai nhi bị dị tật bẩm sinh và sảy thai ở mức cao. Hội chứng Rubella bẩm sinh có thể khiến trẻ bị điếc, dị tật tim và chậm phát triển trí tuệ.
Mẹ bầu bị nhiễm HSV, đặc biệt là nhiễm lần đầu trong thai kỳ, có thể truyền virus sang con khi sinh, gây ra bệnh herpes sơ sinh. Bệnh lý này có thể làm tổn thương da, suy giảm chức năng thần kinh, thậm chí đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Nếu mẹ bầu mắc thủy đậu trong 20 tuần đầu thai kỳ, thai nhi có thể bị hội chứng thủy đậu bẩm sinh với các dị tật về hệ thần kinh, mắt, tay chân kém phát triển và sẹo trên da. Mặc dù tỷ lệ mắc phải dưới 2%, nhưng nếu mẹ nhiễm bệnh gần ngày sinh, trẻ sơ sinh có nguy cơ bị thủy đậu sơ sinh nghiêm trọng.
Parvovirus B19 có thể gây thiếu máu, phù thai (hydrops fetalis), viêm cơ tim hoặc thai chết lưu nếu mẹ nhiễm bệnh trong nửa đầu thai kỳ.
Mặc dù ít gặp, bệnh sởi trong thai kỳ vẫn có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, sinh non và khiến trẻ nhẹ cân khi sinh ra. Mẹ bầu nhiễm sởi cũng có thể gặp các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi hoặc viêm não.
Dưới đây là phân loại mức độ ảnh hưởng của tình trạng sốt phát ban ở bà bầu theo tuổi thai, cơ bản gồm có:
Sốt phát ban ở bà bầu có thể xảy ra do nhiều tác nhân bệnh lý, yếu tố nguy cơ khác nhau, chẳng hạn như:
Nhiễm virus là một trong những tác nhân phổ biến gây sốt phát ban ở mẹ bầu. Các loại virus như Rubella, Herpes Simplex (HSV), Varicella-Zoster (thủy đậu), Parvovirus B19 và sởi đều có thể gây ra tình trạng sốt phát ban ở bà bầu. Mỗi loại virus có mức độ ảnh hưởng khác nhau đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Ví dụ, nếu mẹ bầu nhiễm Rubella trong ba tháng đầu thai kỳ, thai nhi có nguy cơ cao bị dị tật bẩm sinh. Nếu mắc thủy đậu trước tuần thứ 20 của thai kỳ, thai nhi có thể bị hội chứng thủy đậu bẩm sinh.
Một số bệnh nhiễm khuẩn cũng có thể gây sốt phát ban khi mang thai. Nhiễm liên cầu khuẩn nhóm A, các bệnh do vi khuẩn Rickettsia hoặc giang mai đều có thể khiến mẹ bầu bị nổi ban kèm theo sốt. Nếu không được điều trị kịp thời, những bệnh lý này có thể gây nhiễm trùng nặng, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
Mẹ bầu có thể bị sốt phát ban do phản ứng dị ứng với một số thực phẩm hoặc thuốc. Các loại thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, đậu phộng hoặc một số loại thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch mạnh mẽ, gây nổi mẩn đỏ và sốt. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, phản ứng dị ứng có thể dẫn đến sốc phản vệ, ảnh hưởng đến cả mẹ và bé.
Các yếu tố môi trường bên ngoài như tiếp xúc với hóa chất độc hại, bị côn trùng cắn hoặc thay đổi thời tiết đột ngột cũng có thể gây sốt phát ban ở bà bầu. Căng thẳng kéo dài và hệ miễn dịch suy giảm trong thai kỳ cũng tiềm ẩn nguy cơ khiến mẹ bầu mắc phải tình trạng này.
Sốt phát ban ở mẹ bầu thường diễn tiến qua 2 giai đoạn chính: giai đoạn khởi phát và giai đoạn phát ban. Mỗi giai đoạn có thể biểu hiện các triệu chứng điển hình riêng:
Ở giai đoạn đầu, mẹ bầu có thể bị sốt nhẹ hoặc sốt cao đột ngột, kèm theo đau đầu, mệt mỏi, chán ăn và viêm họng. Một số trường hợp có thể gặp các triệu chứng như sổ mũi, ho hoặc đau nhức cơ thể. Thế nên, nhiều mẹ bầu có thể nhầm lẫn với bệnh cảm cúm thông thường.
Khi bệnh tiến triển, các nốt ban đỏ bắt đầu xuất hiện, thường khởi phát từ vùng mặt rồi lan xuống cổ, lưng và các bộ phận khác trên cơ thể. Đặc điểm của ban tùy thuộc vào tác nhân gây bệnh. Ví dụ, ban do Rubella thường có màu hồng nhạt và ít gây ngứa, trong khi ban do thủy đậu lại là các mụn nước nhỏ gây ngứa hoặc đau rát. Thời gian tồn tại của ban cũng khác nhau, có thể kéo dài từ vài ngày đến hơn một tuần.
Ngoài sốt phát ban, mẹ bầu có thể gặp thêm các triệu chứng khác như sưng hạch bạch huyết, viêm kết mạc (mắt đỏ, chảy nước mắt) và đau nhức khớp. Nếu mẹ bầu thấy sốt cao kéo dài, phát ban lan rộng hoặc khó thở, cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Khi bị sốt phát ban, mẹ bầu cần theo dõi sát sao các triệu chứng để kịp thời đi khám bác sĩ trong trường hợp cần thiết. Nếu sốt nhẹ và ban xuất hiện mà không kèm theo triệu chứng nghiêm trọng, mẹ có thể nghỉ ngơi tại nhà và theo dõi tình trạng sức khỏe theo hướng dẫn của bác sĩ. Tuy nhiên, nếu gặp các dấu hiệu dưới đây, mẹ bầu nên đi khám ngay:
Thăm khám kịp thời giúp bác sĩ xác định nguyên nhân chính xác, qua đó có hướng điều trị phù hợp, góp phần làm giảm nguy cơ gây hại cho sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.
Bên cạnh việc điều trị với các trường hợp sốt nặng theo chỉ định của bác sĩ, mẹ bầu bị sốt phát ban có thể tham vấn bác sĩ, áp dụng thêm các biện pháp chăm sóc tại nhà như:
Khi bị sốt phát ban, cơ thể mẹ bầu mất nước nhanh hơn bình thường. Lúc này, mẹ cần uống nhiều nước lọc, nước trái cây hoặc nước điện giải để tránh mất nước. Mẹ bầu cũng cần nghỉ ngơi đầy đủ để góp phần giúp cơ thể hồi phục nhanh chóng và giảm nguy cơ gặp biến chứng.
Mẹ bầu có thể sử dụng khăn ấm để lau người, đặc biệt là vùng trán, nách và bẹn để giúp hạ sốt tự nhiên. Nếu sốt trên 38,5 độ C, người bệnh có thể dùng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý dùng aspirin hoặc ibuprofen do có thể ảnh hưởng đến thai nhi.
Để giảm ngứa, mẹ bầu có thể tắm nước ấm với yến mạch hoặc dùng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ. Lưu ý, mẹ bầu cần tránh gãi mạnh vào vùng da bị ngứa do việc làm này có thể gây nhiễm trùng; mẹ bầu cũng nên mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát để giúp da dễ chịu hơn.
Xem thêm: Cách giảm ngứa khi bị sốt phát ban.
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cơ thể chống lại virus. Mẹ bầu nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin C (trong cam, ổi, dâu tây…), vitamin A (trong cà rốt, bí đỏ…) và kẽm (trong hạt óc chó…) để tăng cường miễn dịch.
Lưu ý quan trọng khi xảy ra tình trạng sốt phát ban ở bà bầu:
Đọc thêm thông tin: Sốt phát ban kiêng gì?
Sốt phát ban ở phụ nữ mang thai ảnh hưởng đồng thời đến sức khỏe của mẹ và bé. Thế nên, việc chủ động phòng ngừa ngay từ ban đầu có vai trò quan trọng:
Trước khi có kế hoạch mang thai, phụ nữ nên tiêm các loại vắc-xin phòng bệnh như sởi – quai bị – rubella (MMR), thủy đậu và viêm gan B. Những vắc-xin này giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm trong thai kỳ, góp phần bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé.
Mẹ bầu cần khám thai định kỳ với bác sĩ chuyên khoa để kịp thời phát hiện, đánh giá các bất thường nếu có, trong đó có phát ban khi mang thai.
Áp dụng một chế độ ăn uống khoa học, tập thể dục nhẹ nhàng và duy trì tinh thần thoải mái giúp mẹ bầu có hệ miễn dịch tốt hơn. Ngủ đủ giấc và uống đủ nước cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe suốt thai kỳ.
Mẹ bầu nên tránh tiếp xúc với người đang bị sốt phát ban, đặc biệt là trẻ em mắc thủy đậu, sởi hoặc rubella. Khi đến bệnh viện hoặc nơi đông người, lưu ý nên đeo khẩu trang và rửa tay thường xuyên để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Có thể bạn quan tâm: Sốt phát ban có lây không?
Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, tắm rửa sạch sẽ mỗi ngày và vệ sinh không gian sống giúp ngăn ngừa vi khuẩn, virus gây bệnh. Mẹ bầu nên tránh dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, ly uống nước với người khác.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Sốt phát ban ở bà bầu là tình trạng nguy hiểm, tiềm ẩn nguy cơ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ và bé. Việc phát hiện và điều trị sớm đóng vai trò rất quan trọng trong việc phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm. Nếu xuất hiện triệu chứng bất thường, mẹ bầu nên đến bệnh viện đa khoa Tâm Anh để được đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm thăm khám và tư vấn điều trị kịp thời, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
