Rau bám mép có nguy hiểm không? Nguyên nhân, dấu hiệu, phòng ngừa

Bánh rau bám mép có nguy hiểm không là thắc mắc của rất nhiều mẹ bầu khi được chẩn đoán tình trạng này. Bài viết dưới đây được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ Nguyễn Hữu Công, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội sẽ giải đáp chi tiết vấn đề này.

Rau thai (hay còn gọi là nhau thai) là cơ quan cung cấp oxy và chất dinh dưỡng nuôi thai nhi, đồng thời bảo vệ thai nhi khỏi những tác động bên ngoài. Do đó, bất cứ vấn đề gì xảy ra ở nhau thai sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe mẹ và bé. Thông thường, rau thai bám vào mặt trước hoặc mặt sau của đáy tử cung được xem là bình thường.

Tuy nhiên, nếu rau thai bám vào đoạn dưới cổ tử cung, che đi một phần hoặc toàn bộ cổ tử cung sẽ ảnh hưởng đến đường ra của thai nhi khi chuyển dạ. Hiện tượng này còn được gọi là rau tiền đạo. (1)

Bác sĩ Nguyễn Hữu Công, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, có 4 loại rau tiền đạo được chia theo vị trí bám của bánh rau, đó là:

• Rau bám thấp: Bánh rau bám ở phần dưới tử cung, chưa đến lỗ tử cung.
• Rau bám mép: Bánh rau bám ở vị trí gần lỗ cổ tử cung.
• Rau tiền đạo bán trung tâm: Bánh rau che kín một phần lỗ tử cung.
• Rau tiền đạo trung tâm: Bánh rau che hoàn toàn lỗ tử cung.

Rau bám mép là gì?

Rau bám mép hay nhau bám mép là tình trạng bờ của bánh rau nằm sát mép lỗ tử cung, khi chuyển dạ cổ tử cung mở có thể sờ thấy mép của bánh rau. Có thể thấy, rau tiền đạo bám mép là một dấu hiệu báo động khả năng rau tiền đạo bán trung tâm và trung tâm. Do đó, khi được chẩn đoán rau bám mép, mẹ bầu cần tuân thủ chặt chẽ lịch thăm khám và hướng dẫn nghỉ ngơi của bác sĩ để tránh biến chứng nguy hiểm. (2)

Nguyên nhân dẫn đến rau bám mép

Hiện tại, nguyên nhân dẫn đến rau tiền đạo bám mép nói riêng và rau tiền đạo nói chung vẫn chưa được xác định rõ ràng. Bác sĩ Hữu Công cho biết, rau thai có thể hình thành ở vị trí nào trong lòng tử cung theo vị trí mà phôi thai làm tổ. Điều đó có nghĩa là, nếu phôi thai làm tổ ở đoạn dưới của tử cung thì nhau thai sẽ phát triển ở ngay vị trí này và không xê dịch lên phía trên trong suốt thai kỳ. Kết quả là dẫn đến tình trạng rau tiền đạo.

Bên cạnh đó, một số yếu tố làm tăng nguy cơ bị rau tiền đạo gồm:

• Phụ nữ mang thai từ 35 tuổi trở lên;
• Phụ nữ trải qua sinh nở nhiều lần;
• Tiền sử từng sảy thai hoặc nạo phá thai nhiều lần;
• Tiền sử viêm nhiễm cổ tử cung;
• Tiền sử bị rau tiền đạo ở những lần mang thai trước;
• Mẹ bầu mang song thai hoặc đa thai, có bánh nhau lớn sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh;
• Hình dạng tử cung bất thường;
• Lối sống và sinh hoạt không lành mạnh, thường xuyên sử dụng các chất kích thích.

Triệu chứng của rau tiền đạo bám mép

Các triệu chứng của rau bám mép tùy thuộc vào mức độ nặng, nhẹ của bệnh. Chị em có thể sớm nhận biết thông qua một số triệu chứng rõ rệt như sau:

• Chảy máu âm đạo bất thường, có thể là máu tươi hoặc máu cục nhưng không hề gây đau đớn. Hiện tượng này thường xảy ra ở tam cá nguyệt thứ 3 (3 tháng cuối của thai kỳ).
• Xuất huyết âm đạo tự khỏi mà không cần can thiệp điều trị. Mẹ bầu có thể thấy hiện tượng này tái phát sau vài ngày hoặc vài tuần, cần lưu ý nếu hiện tượng xuất huyết ngày càng tăng.
• Một số trường hợp mẹ bầu có thể xuất hiện cơn đau bụng do tử cung co thắt.

Mẹ bầu bị rau bám mép có thể gặp triệu chứng đau bụng do tử cung co thắt

Rau bám mép có nguy hiểm không?

Bác sĩ Hữu Công cho biết, nhau bám mép là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây băng huyết trong thai kỳ, thậm chí đe dọa tính mạng của mẹ và bé nếu không được phát hiện sớm và can thiệp xử trí kịp thời. (3)

Đối với mẹ bầu

Nhiều mẹ bầu lầm tưởng nghĩ rằng nhau bám mép chỉ gây nguy hiểm cho thai nhi. Trên thực tế, khi bị rau bám mép mẹ bầu có nguy cơ bị chảy máu âm đạo thường xuyên, dẫn đến nguy cơ bị thiếu máu và nguy cơ cao bị sinh non.

Đối với thai nhi

Nếu mẹ bầu bị thiếu máu khi mang thai, nguy cơ thai nhi cũng sẽ bị thiếu máu và suy dinh dưỡng, suy thai ngay trong bụng mẹ. Trong trường hợp mẹ bị thiếu máu nghiêm trọng, bác sĩ Sản khoa buộc phải chỉ định mổ bắt lấy thai trong thời gian sớm nhất mặc dù thai đủ tháng hay thiếu tháng.

Nếu thiếu tháng, em bé sinh non rất dễ mắc chứng suy hô hấp. Trong trường hợp rau thai bám vào phần dưới tử cung sẽ gặp tình huống ngôi thai ngược do khó xoay đầu.

Phương pháp chẩn đoán nhau bám thấp

Bác sĩ Hữu Công cho biết, hầu hết các trường hợp rau tiền đạo bám mép có thể được phát hiện từ tuần thứ 20 của thai kỳ nhờ phương pháp siêu âm thai. Khi siêu âm, nhờ sự hỗ trợ của hệ thống máy móc hiện đại, bác sĩ Sản khoa có thể quan sát hình ảnh bánh rau bám vào vị trí nào ở tử cung. Chính vì thế, mẹ bầu cần tuân thủ chặt chẽ lịch khám và theo dõi thai theo hướng dẫn của bác sĩ để phát hiện sớm, điều trị kịp thời các vấn đề bất thường trong thai kỳ.

Hình ảnh siêu âm thai giúp phát hiện sớm rau bám mép cùng nhiều bất thường trong thai kỳ

Cách điều trị rau bám mép cổ tử cung

Nguyên tắc chung trong điều trị rau bám mép cổ tử cung là cầm máu ngay để đảm bảo an toàn tính mạng cho mẹ bầu. Tùy vào tuổi thai nhi và mức độ xuất huyết âm đạo mà bác sĩ Sản khoa sẽ có đánh giá và chỉ định phù hợp, có thể truyền bù máu để tiếp tục thai kỳ hoặc mổ lấy thai khẩn cấp.

Đối với trường hợp mẹ bầu chưa có dấu hiệu chuyển dạ, bác sĩ Hữu Công khuyến cáo mẹ cần hạn chế đi lại, nên nằm nghỉ ngơi nhiều, có chế độ ăn uống bổ sung dinh dưỡng hợp lý. Nếu thai nhi đủ tháng, tiến hành theo dõi chờ dấu hiệu sắp sinh. Nếu mẹ xuất huyết nhiều, chỉ định can thiệp mổ lấy thai ở bất kỳ tuổi thai nào nhằm cầm máu cứu mẹ.

Đối với trường hợp mẹ bầu khi chuyển dạ, nếu nhận thấy xuất huyết nhiều sẽ chỉ định mổ lấy thai. Nếu xuất huyết ít, thấy tử cung và ngôi thai thuận sẽ bấm ối và xé màng ối về phía không có bánh rau để cầm máu. Nếu sau khi xé màng ối mà vẫn chảy máu thì mổ lấy thai. Nếu không còn chảy máu sẽ tiếp tục theo dõi đường âm đạo.

Phòng ngừa nhau bám mép bằng cách nào?

Nhau bám mép là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây băng huyết trong thai kỳ, đe dọa tính mạng mẹ bầu và thai nhi. Chính vì thế, bác sĩ Hữu Công khuyến cáo, mẹ bầu cần lưu ý những điều sau để an tâm tận hưởng thai kỳ an toàn và khỏe mạnh. (4)

Cụ thể là:

• Tránh mang thai khi đã lớn tuổi, trong trường hợp mang thai khi trên 35 tuổi cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và lên kế hoạch theo dõi thai kỳ sát sao.
• Tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ sau mổ lấy thai nhằm tránh để lại biến chứng nguy hiểm ở vết mổ đẻ cũ.
• Thực hiện lối sống lành mạnh, không sử dụng các chất kích thích khi mang thai như hút thuốc lá.
• Thăm khám ngay ở cơ sở y tế có chuyên khoa Sản uy tín khi có bất cứ dấu hiệu bất thường khi mang thai để được thăm khám, chẩn đoán chính xác tình trạng và chăm sóc thai kỳ.
• Nhập viện ngay để được theo dõi chặt chẽ nếu chẩn đoán rau bám mép ở những tháng cuối thai kỳ.

Bị rau bám mép có sinh thường được không?

Bị rau bám mép nghĩa là bánh nhau ở vị trí gần cổ tử cung, điều này có thể gây cản trở trong quá trình chuyển dạ, khiến thai nhi khó di chuyển ra ngoài. Bên cạnh đó, khi chuyển dạ cổ tử cung của mẹ sẽ mở, có thể gây hiện tượng chảy máu ồ ạt trước khi thai nhi ra ngoài. Lúc này mẹ có thể bị choáng, ngất hoặc thậm chí là tử vong.

Bác sĩ Hữu Công cho biết, phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của mẹ bầu khi chuyển dạ mà bác sĩ Sản khoa sẽ có cân nhắc chỉ định nên sinh thường hay sinh mổ. Nhiều trường hợp vẫn có khả năng sinh thường nếu mẹ không xuất huyết nhiều hoặc không có vấn đề bất thường.

Thông trường, trước khi quyết định hình thức sinh thường hay sinh mổ, bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm để kiểm tra lại vị trí bánh rau. Nếu sinh thường tiềm ẩn nhiều nguy cơ, bác sĩ sẽ chỉ định sinh mổ để đảm bảo an toàn cho mẹ bầu và thai nhi.

Rau bám mép là một trong những tình trạng thai kỳ nguy hiểm, khuyến cáo mẹ bầu cần lựa chọn cơ sở y tế có chuyên khoa Sản uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và chăm sóc thai kỳ khỏe mạnh, đảm bảo sức khỏe và sự an toàn cho cả mẹ bầu lẫn thai nhi.

Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia Sản khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, trang bị hệ thống máy móc hiện đại, nhất là hệ thống máy siêu âm 2D, 3D, 4D, siêu âm màu Doppler, siêu âm thế hệ mới GE E10…, áp dụng phác đồ hiện đại trong can thiệp bất thường thai kỳ từ đơn giản đến phức tạp, đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh, sinh nở an toàn, mẹ tròn con vuông.

Để được tư vấn và đặt lịch hẹn với các chuyên gia Sản khoa tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, mẹ bầu và gia đình vui lòng liên hệ đến:

Trên đây là những thông tin tổng quan về rau bám mép, hy vọng mẹ bầu sẽ có thêm kiến thức chăm sóc bản thân và con yêu tốt hơn, an tâm tận hưởng thai kỳ hạnh phúc. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, mẹ bầu có thể liên hệ đến hotline Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia Sản khoa giỏi tư vấn và hỗ trợ!