Nhiều phụ nữ không ham muốn hoặc đau đớn khi quan hệ tình dục nhưng ngại đi khám vì xấu hổ, lo sợ người khác phán xét.
Hơn 10 năm nay, kể từ sau khi sinh bé thứ 3, chị M.D.L. (43 tuổi, ngụ TP.HCM) gần như không còn ham muốn tình dục. Để giữ và chiều chồng, chị tự mua thuốc nội tiết tố nữ uống để cố gắng “trả bài” nhưng vẫn không tăng hứng thú. Mỗi lần quan hệ, chị đau rát vùng kín, rơi vào vô cảm.
Khoảng 6 tháng nay, chị xuất hiện dấu hiệu mãn kinh như kinh nguyệt không đều, bốc hỏa, tiểu gấp… nên chị từ chối “gần gũi” chồng. Mối quan hệ vợ chồng chị dần căng thẳng, thậm chí đứng trên bờ vực đổ vỡ. Sau nhiều ngày suy nghĩ, chị không muốn gia đình tan vỡ nên đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM khám.
Kết quả xét nghiệm cho thấy nồng độ nội tiết tố nữ – estrogen trong máu người bệnh dưới 10 pg/mL, thấp hơn nhiều so với mức trung bình ở phụ nữ trưởng thành, tiền mãn kinh (15-350 pg/mL). Khi bác sĩ khai thác thêm bệnh sử, chị L. chia sẻ bản thân thường xuyên stress vì đông con, các bé hay bệnh lặt vặt, công việc không thuận lợi, chồng nóng tính, khó chia sẻ cùng nhau.
Tiến sĩ bác sĩ Lê Phúc Liên, Trưởng Đơn vị Niệu nữ, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, chẩn đoán người bệnh bị rối loạn tình dục, teo âm đạo, sa bàng quang độ 1. Đây chính là lý do khiến người bệnh lãnh cảm với chuyện sinh hoạt vợ chồng nhiều năm qua.
Với trường hợp này, bác sĩ Liên tư vấn người bệnh sử dụng liệu pháp thay thế hormone estrogen tại chỗ, bằng cách bôi kem chứa estrogen, sử dụng chất bôi trơn khi quan hệ. Ngoài ra, người bệnh còn được điều trị vùng chậu bằng laser và hướng dẫn các bài tập sàn chậu.
Bác sĩ Liên khuyến khích chị L. chia sẻ với chồng về tình trạng sức khỏe hiện tại, cùng nhau tháo gỡ vướng mắc trong đời sống gia đình. Dù vậy, chị L. sắp bước vào giai đoạn mãn kinh, tình trạng rối loạn tình dục xảy ra nhiều năm, do đó người bệnh cần kiên trì điều trị.
Tiến sĩ Lê Phúc Liên chia sẻ rối loạn tình dục là sự không thỏa mãn về mặt tình dục, phổ biến ở phụ nữ trong tuổi sinh sản, mãn kinh. Tuy nhiên, khi bị rối loạn chức năng tình dục, nữ giới không thể trải qua hoàn chỉnh cả 4 giai đoạn cơ bản, gồm kích thích, hưng phấn, đáp ứng ham muốn và đạt cực khoái.
Các rối loạn trên có thể xảy ra cùng lúc, đan xen lẫn nhau hoặc xuất hiện đơn lẻ ở mỗi người bệnh. Thống kê ghi nhận, trong 4 nhóm của rối loạn chức năng tình dục thì nhóm giảm ham muốn (chiếm khoảng 39%), rối loạn hưng phấn (khoảng 26%), không đạt tới cực khoái (khoảng 21%) và đau khi giao hợp (khoảng 14%).
Thế nhưng, nhiều phụ nữ xấu hổ, tự ti khi chia sẻ chuyện thầm kín, nghĩ rối loạn tình dục không thể điều trị, ngại gặp bác sĩ nam thăm khám… nên âm thầm chịu đựng, khiến tình trạng nặng hơn. Khi bị rối loạn, người bệnh gặp khó khăn trong việc quan hệ, không đủ cảm giác hưng phấn, thỏa mãn, thậm chí hiếm muộn, chậm có con.
Bệnh kéo dài, người bệnh rơi vào chán nản, khó tập trung, mất tự tin, thiếu hứng thú trong sinh hoạt và công việc. Một số phụ nữ trở nên lãnh cảm, thấy tội lỗi vì không đáp ứng được cho bạn đời.
Việt Nam là nước Á đông, chịu ảnh hưởng tư tưởng phong kiến, chủ đề tình dục luôn nhạy cảm, tế nhị cũng là một trong những lý do khiến người bệnh ngại gặp bác sĩ. Ngay tại Đơn vị Niệu nữ, BVĐK Tâm Anh TP.HCM, là một trong các cơ sở y tế lớn tại TP.HCM có đơn vị chuyên điều trị về niệu nữ nhưng hiện mỗi tháng cũng có vài chục bệnh nhân đến khám. Đây là con số rất thấp so với hàng trăm lượt khám mỗi tuần tại phòng khám nam khoa.
Trang Uptodate (cung cấp các thông tin chuyên môn y tế, dành cho các chuyên gia y tế) thống kê, khoảng 40% phụ nữ trên toàn thế giới bị rối loạn tình dục. Người dân các nước Đông Nam Á có tỷ lệ mắc cao nhất, trong khi khu vực Bắc Âu có tỷ lệ mắc thấp nhất.
Rối loạn tình dục ở phụ nữ do nhiều nguyên nhân khác nhau, có thể do tâm lý (trầm cảm, stress…) hoặc bệnh thực thể (rối loạn nội tiết tố, tác dụng phụ của thuốc, các bệnh như lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, sa tạng chậu, tiểu đường…) hoặc do tuổi tác, thiếu kiến thức về tình dục, mối quan hệ bất hòa, bị lạm dụng thể chất hoặc tình dục trước đó. Riêng phụ nữ mãn kinh, tỷ lệ đau khi giao hợp tăng khoảng 40% do tình trạng khô âm đạo.
Tùy theo nguyên nhân ở mỗi người bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Các phương pháp không dùng thuốc như thay đổi lối sống, trao đổi cởi mở về tình dục với bạn tình; thay đổi thói quen tình dục; nếu rối loạn do tâm lý sẽ điều trị tâm lý. Trường hợp mắc bệnh thực thể sẽ chữa bệnh gốc trước, như rối loạn do giảm nội tiết thì điều trị bằng hormone thay thế…
Tình dục là một nhu cầu bình thường của con người, nằm trong “tứ khoái” dân gian thường nhắc, gồm ăn, ngủ, đại tiện và tình dục. Rối loạn chức năng tình dục có thể dẫn đến những tác hại nghiêm trọng với sức khỏe, tâm lý người bệnh và hạnh phúc gia đình người bệnh, theo bác sĩ Liên.
“Phát hiện và điều trị rối loạn tình dục càng sớm, hiệu quả càng cao. Khi có các dấu hiệu bất thường như khô âm đạo, giảm ham muốn, khó kích thích, đau khi giao hợp… chị em nên đến gặp bác sĩ chuyên về niệu nữ”, bác sĩ Lê Phúc Liên nói.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
