Nội soi đại tràng gây mê: Quy trình, biến chứng có thể gặp

Nội soi đại tràng gây mê đang là lựa chọn phổ biến trong kiểm tra và tầm soát tình trạng sức khỏe đại tràng nhờ ưu điểm không gây khó chịu hay đau đớn cho người bệnh. Vậy quy trình nội soi đại tràng gây mê diễn ra như thế nào? Nội soi đại tràng có gây mê tiềm ẩn rủi ro nào hay không?

Nội soi đại tràng gây mê là gì?

Nội soi đại tràng gây mê là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại, sử dụng ống nội soi mềm để quan sát bên trong đường ruột, bao gồm trực tràng, đại tràng và đoạn cuối của ruột non. Trong quá trình này, người bệnh được ngủ sâu hoặc rơi vào trạng thái gần như vô thức, thường kéo dài từ 30 đến 45 phút. Điều này giúp người bệnh không cảm thấy đau đớn, khó chịu hay lo lắng trong suốt quá trình thực hiện nội soi.

Khác với nội soi đại tràng thông thường, nội soi đại tràng có gây mê mang lại trải nghiệm thoải mái hơn, đặc biệt với những người có ngưỡng chịu đau thấp hoặc từng gặp khó khăn trong các lần nội soi trước. Phương pháp này không chỉ giúp bác sĩ quan sát rõ ràng bên trong đại tràng mà còn hỗ trợ phát hiện và xử lý các tổn thương như viêm loét, polyp, khối u hay chảy máu… một cách dễ dàng và thuận lợi hơn.

Trong quy trình nội soi đại tràng gây mê, bác sĩ cũng có thể tiến hành sinh thiết – lấy mẫu mô nhỏ để phân tích, từ đó đánh giá nguy cơ ung thư hoặc các bệnh lý khác. Đây là phương pháp quan trọng trong tầm soát và theo dõi ung thư đại tràng, giúp phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư và kiểm soát bệnh hiệu quả theo thời gian.

Khi nào cần nội soi đại tràng gây mê?

Nên thực hiện nội soi đại tràng trong những trường hợp sau:

• Có triệu chứng bất thường như: Đau bụng kéo dài, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy hoặc táo bón mạn tính, đi ngoài ra máu, phân đen.
• Tầm soát ung thư đại trực tràng: Đặc biệt là người trên 45 tuổi (hoặc sớm hơn nếu có yếu tố nguy cơ như gia đình có người bị ung thư đại trực tràng).
• Tiền sử polyp đại tràng hoặc bệnh lý ruột như: Polyp, viêm loét đại tràng, bệnh Crohn.
• Theo dõi sau điều trị: Kiểm tra lại sau khi đã điều trị polyp, ung thư hoặc các bệnh lý đại tràng khác.
• Thiếu máu không rõ nguyên nhân: Đặc biệt thiếu máu thiếu sắt nghi ngờ chảy máu tiêu hóa kín đáo.
• Trong trường hợp chụp X-quang hoặc CT thấy có dấu hiệu bất thường, bác sĩ có thể chỉ định nội soi để kiểm tra chính xác hơn.
• Sàng lọc cho nhóm nguy cơ cao như: Người có tiền sử gia đình bị polyp, ung thư đại trực tràng, người bị viêm đại tràng lâu năm.

Ngoài ra, một số bác sĩ cũng chỉ định nội soi đại tràng khi cần sinh thiết (lấy mẫu mô) hoặc thực hiện các thủ thuật điều trị như cắt polyp, lấy dị vật, đặt stent…

Nên chọn nội soi đại tràng gây mê trong các trường hợp sau:

• Tâm lý lo lắng, sợ đau
  • Người rất lo lắng, căng thẳng, sợ đau hoặc có ám ảnh tâm lý về thủ thuật.
  • Người từng trải qua nội soi không gây mê và bị đau nhiều.
• Dự kiến thực hiện thủ thuật phức tạp
  • Cần cắt polyp lớn, sinh thiết nhiều vị trí hoặc xử lý tổn thương trong đại tràng.
  • Dự kiến nội soi kéo dài lâu (vì các thao tác phức tạp hơn bình thường).
• Đại tràng khó đi
  • Đại tràng có nhiều đoạn gấp khúc, xoắn vặn hoặc dính sau phẫu thuật.
  • Các trường hợp đại tràng dài bất thường khiến thủ thuật khó khăn.
• Yêu cầu chất lượng hình ảnh cao
  • Người bệnh nằm yên giúp bác sĩ nội soi kỹ lưỡng hơn, quan sát chi tiết hơn.
  • Rất hữu ích trong tầm soát ung thư đại trực tràng hoặc theo dõi bệnh lý tiền ung thư.
• Trẻ em hoặc bệnh nhân đặc biệt
  • Trẻ nhỏ, người lớn tuổi yếu sức, người thiểu năng trí tuệ không hợp tác trong quá trình nội soi.

Ưu điểm và nhược điểm của nội soi đại tràng gây mê

Dưới đây là một số ưu điểm và nhược điểm của phương pháp nội soi đại tràng có gây mê:

Ưu điểm của nội soi đại tràng gây mê:

• Người bệnh không đau, không khó chịu.
• Giúp bác sĩ dễ dàng thực hiện thủ thuật chính xác hơn vì người bệnh không cử động, không gồng bụng.
• Rất phù hợp cho những người sợ đau, tâm lý căng thẳng hoặc cần thực hiện các thủ thuật phức tạp như cắt polyp lớn.

Hạn chế:

• Cần chuẩn bị kỹ hơn (xét nghiệm máu, điện tim, siêu âm tim nếu cần).
• Có nguy cơ nhỏ về tác dụng phụ thuốc mê (tụt huyết áp, ức chế hô hấp…).
• Chi phí cao hơn so với nội soi không gây mê.
• Cần có thời gian hồi tỉnh và người thân đi cùng sau thủ thuật.

Quy trình nội soi đại tràng gây mê

Quy trình nội soi đại tràng gây mê có thể bao gồm các bước như sau:

1. Chuẩn bị trước khi nội soi đại tràng gây mê

• Kiểm tra sức khỏe tổng quát: Trước khi tiến hành nội soi đại tràng gây mê, bác sĩ sẽ thăm khám và đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quát để đảm bảo người bệnh đủ điều kiện thực hiện thủ thuật. Đối với những người có tiền sử bệnh tim, phổi, cao huyết áp hoặc đang mang thai, cần thông báo cho bác sĩ để được chỉ định các xét nghiệm bổ sung và có phương án xử lý phù hợp.
• Xét nghiệm cần thiết: Người bệnh có thể được yêu cầu làm các xét nghiệm cơ bản như kiểm tra chức năng gan, thận, máu, chất điện giải, công thức máu, đông máu, điện tim, siêu âm tím… trước khi thực hiện thủ thuật.
• Làm sạch đại tràng: Uống thuốc nhuận trường theo hướng dẫn để làm sạch phân trong ruột. Đảm bảo đại tràng được làm sạch hoàn toàn trước khi soi.
• Nhịn ăn: Thường nhịn ăn ít nhất 6-8 tiếng trước khi soi.
• Giải thích thủ thuật: Bác sĩ sẽ tư vấn rõ về quá trình và cảm giác có thể gặp để người bệnh yên tâm.

2. Thực hiện nội soi đại tràng gây mê

• Đặt người bệnh ở tư thế phù hợp: Người bệnh sẽ được hướng dẫn nằm nghiêng một bên với chân co lại nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc đưa ống nội soi vào. Tư thế này giúp bác sĩ dễ dàng thao tác chính xác trong quá trình thực hiện thủ thuật.
• Gây mê cho người bệnh: Sau khi người bệnh ổn định tư thế, bác sĩ sẽ tiêm hoặc truyền thuốc gây mê qua đường tĩnh mạch. Thuốc gây mê giúp người bệnh chìm vào giấc ngủ và không cảm nhận được quá trình nội soi.
• Tiến hành nội soi đại tràng: Bác sĩ sẽ dùng ống nội soi mềm đưa qua đường hậu môn vào trong đại tràng. Camera ở đầu ống nội soi sẽ truyền hình ảnh vào màn hình máy tính để bác sĩ quan sát bên trong đại tràng.
• Chẩn đoán và thực hiện thủ thuật bổ sung: Trong quá trình nội soi, bác sĩ có thể phát hiện các bất thường như polyp hoặc tổn thương. Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ cắt polyp hoặc lấy mô sinh thiết để xét nghiệm thêm.
• Kết thúc nội soi: Sau khi hoàn tất quá trình kiểm tra, bác sĩ sẽ rút ống nội soi ra ngoài. Thời gian thực hiện thủ thuật thường kéo dài từ 30-60 phút, tùy vào tình trạng của người bệnh.

Lưu ý sau khi nội soi đại tràng gây mê

Sau khi nội soi đại tràng gây mê, người bệnh sẽ được nghỉ ngơi và theo dõi trong khoảng 1-2 tiếng tại bệnh viện để đảm bảo tình trạng sức khỏe ổn định. Quá trình tỉnh lại từ thuốc mê diễn ra khá nhanh chóng, nhưng người bệnh vẫn nên ở lại phòng bệnh khoảng 20-30 phút để thư giãn và phục hồi hoàn toàn. Khi đã tỉnh táo và không còn cảm giác mệt mỏi, người bệnh có thể xuất viện. (1)

Biến chứng có thể gặp khi nội soi đại tràng gây mê

Mặc dù nội soi đại tràng gây mê được đánh giá là phương pháp khá an toàn, nhưng vẫn tồn tại một số biến chứng có thể xảy ra trong quá trình thực hiện. Khi xuất hiện dấu hiệu bất thường sau nội soi, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

1. Biến chứng liên quan đến nội soi

• Thủng đại tràng: Hiếm gặp (tỷ lệ < 0,1%), thường do ống soi làm rách thành ruột, đặc biệt nếu ruột yếu hoặc khi cắt polyp lớn.
• Chảy máu: Có thể xảy ra nếu sinh thiết mô, cắt polyp; đa số tự cầm máu hoặc xử lý ngay trong lúc nội soi.
• Viêm nhiễm: Hiếm, có thể xảy ra sau khi làm thủ thuật lấy mô, cắt polyp.
• Đau bụng, đầy hơi: Do bơm hơi vào ruột để làm căng đại tràng, thường tự hết sau vài giờ.

2. Biến chứng liên quan đến gây mê

• Tụt huyết áp: Do thuốc an thần làm giãn mạch.
• Khó thở, ức chế hô hấp: Nhất là ở người có bệnh nền hô hấp (hen, COPD…).
• Dị ứng thuốc gây mê: Hiếm gặp nhưng cần xử lý kịp thời.
• Buồn nôn, nôn ói: Sau khi tỉnh dậy, một số người có thể cảm thấy buồn nôn nhẹ.
• Mệt mỏi, chóng mặt: Do tác dụng phụ của thuốc mê, thường chỉ kéo dài trong vài giờ.

3. Các biến chứng rất hiếm nhưng nghiêm trọng

• Ngưng thở, rối loạn nhịp tim: Xảy ra chủ yếu ở người bệnh có sẵn bệnh lý tim mạch/hô hấp nặng.
• Sốc phản vệ: Phản ứng dị ứng cực kỳ nặng với thuốc, rất hiếm.

Tuy nhiên, các biến chứng này rất hiếm khi xảy ra, đặc biệt khi nội soi được thực hiện tại cơ sở y tế uy tín, với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại.

Thắc mắc thường gặp

1. Nội soi đại tràng gây mê có đau không?

Nội soi đại tràng gây mê hoàn toàn không gây đau đớn hay khó chịu vì người bệnh được gây mê trong suốt quá trình thực hiện. Sau thủ thuật, người bệnh có thể phục hồi nhanh chóng, không cảm thấy mệt mỏi hay đuối sức, giúp quá trình khám chữa bệnh trở nên dễ chịu và hiệu quả. (2)

2. Nội soi đại tràng gây mê có nguy hiểm không?

Mặc dù nội soi đại tràng gây mê được đánh giá là phương pháp khá an toàn, nhưng vẫn tồn tại một số biến chứng có thể xảy ra trong quá trình thực hiện. Khi xuất hiện dấu hiệu bất thường sau nội soi, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, các biến chứng này rất hiếm khi xảy ra, đặc biệt khi nội soi được thực hiện tại cơ sở y tế uy tín, với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại.

3. Nội soi gây mê khác gì so với nội soi thường?

Khi thực hiện nội soi đại tràng gây mê, người bệnh sẽ được gây mê trong suốt quá trình nội soi, vì vậy không cảm thấy đau đớn, khó chịu hay buồn nôn như khi thực hiện nội soi thông thường.

4. Nên nội soi đại tràng gây mê ở đâu?

Việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín để thực hiện nội soi đại tràng gây mê là rất quan trọng, vì nó ảnh hưởng đến kết quả chẩn đoán và sự an toàn của người bệnh. Hiện nay, nhiều bệnh viện và cơ sở y tế triển khai dịch vụ này, nhưng không phải cơ sở nào cũng đảm bảo chất lượng và quy chuẩn vệ sinh, đặc biệt là khi sử dụng dụng cụ nội soi.

Một trong những lựa chọn hàng đầu là Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, nơi có Trung tâm Nội soi & Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa với đội ngũ bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm. Bệnh viện sử dụng hệ thống nội soi hiện đại như Olympus EVIS X1 CV-1500 và Fuji 7000 của Nhật Bản, kết hợp với hệ thống rửa và khử khuẩn tự động Choyang đến từ Hàn Quốc. Điều này giúp đảm bảo ống soi luôn được vệ sinh và vô khuẩn tuyệt đối, giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng.

Ngoài ra, các thiết bị nội soi tại Tâm Anh tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ 4K và hệ thống nhuộm màu đặc biệt, giúp phát hiện sớm và chính xác các tổn thương, viêm loét, polyp hay khối u trong đường tiêu hóa. Việc phát hiện sớm không chỉ giúp điều trị hiệu quả mà còn giảm chi phí và rút ngắn thời gian phục hồi.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Nội soi đại tràng gây mê là phương pháp hiệu quả và an toàn, giúp chẩn đoán và theo dõi các vấn đề liên quan đến đại tràng. Bài viết đã cung cấp thông tin về quy trình nội soi đại tràng gây mê và những lợi ích của việc thực hiện nội soi đại tràng có gây mê. Nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường, đừng ngần ngại đi khám để phát hiện bệnh sớm và phòng ngừa các bệnh lý nghiêm trọng có liên quan.