Nhiễm trùng đường tiết niệu bao lâu thì khỏi? Có bị tái phát không?

Nhiễm trùng đường tiết niệu là bệnh về nhiễm trùng đường tiểu, do vi khuẩn gây ra và có thể được điều trị dễ dàng. Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) không biến chứng thường dễ điều trị, đặc biệt là khi được chẩn đoán và điều trị sớm bằng kháng sinh. Vậy nhiễm trùng đường tiết niệu bao lâu thì khỏi? Khỏi rồi có bị tái phát không? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc.

Nhiễm trùng đường tiết niệu bao lâu thì khỏi?

Nhiễm trùng đường tiết niệu thường khỏi sau khoảng 7 ngày kể từ khi bắt đầu điều trị. Các triệu chứng của UTI thường biến mất trong vòng 3 – 5 ngày. Tuy nhiên, thời gian cần có nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) được điều trị khỏi hẳn còn phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm cả việc điều trị bằng kháng sinh, mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng và hiện nhiễm trùng có lây lan đến thận hay không.⁽¹⁾

1. Khi không điều trị

Một số UTI nhẹ ở những người khỏe mạnh, không mang thai có thể tự khỏi mà không cần điều trị trong vòng vài ngày đến 1 tuần. Nhưng trường hợp này rất hiếm khi xảy ra và việc không điều trị UTI dù ở mức độ nhẹ vẫn tiềm ẩn một số rủi ro nhất định với sức khỏe, nguy cơ cao nhiễm trùng tiến triển.

Nếu không được điều trị, nhiễm trùng đường tiết niệu hiện tại có thể tiến triển và lan sang thận, dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng hơn, tổn thương thận tiềm ẩn và thậm chí nhiễm trùng máu nghiêm trọng (nhiễm trùng huyết). Nói chung, người bệnh vẫn nên gặp bác sĩ nếu có các triệu chứng UTI, đặc biệt là trong trường hợp các triệu chứng này vẫn tồn tại trong hơn 2 – 3 ngày hoặc trở nên xấu đi xấu đi.

2. Khi điều trị bằng kháng sinh

Khi được điều trị bằng kháng sinh, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng, thời gian điều trị UTI có thể khác nhau trong 2 trường hợp sau:

2.1 Nhiễm trùng đơn giản

Nhiễm trùng đơn giản, UTI không biến chứng thường là viêm bàng quang (nhiễm trùng bàng quang), sau khi bắt đầu điều trị bằng kháng sinh, các triệu chứng sẽ được cải thiện hoặc thuyên giảm sau 1 – 2 ngày đầu tiên. Tuy nhiên, người bệnh vẫn phải hoàn thành liệu trình kháng sinh kéo dài từ 3 – 7 ngày, ngay cả khi các triệu chứng đã biến mất, điều này đảm bảo nhiễm trùng bị loại bỏ hoàn toàn và để ngăn ngừa kháng kháng sinh trong tương lai.

2.2 Nhiễm trùng nặng

Trường hợp nhiễm trùng đường tiết niệu nặng có thể gây viêm thận, có thể mất từ 7 – 14 ngày hoặc lâu hơn để điều trị bằng thuốc kháng sinh. Các trường hợp nghiêm trọng có thể yêu cầu nhập viện. Nam giới lớn tuổi và phụ nữ mang thai là nhóm thường mắc UTI phức tạp hơn và có thể yêu cầu liệu trình kháng sinh dài hơn, thường là 7 – 14 ngày hoặc hơn.⁽²⁾

Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng khỏi bệnh

Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng khỏi bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu bao gồm:

• Mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng: nhiễm trùng đường tiết niệu nhẹ (chỉ giới hạn ở bàng quang) thường sẽ khỏi nhanh hơn nhiễm trùng đã lan đến thận.
• Loại vi khuẩn: phổ biến nhất là E.coli, nhưng một số vi khuẩn khác có thể kháng một số loại kháng sinh nhất định như (E. coli, Proteus, Klebsiella…).
• Sức khỏe tổng thể của người bệnh: những người mắc bệnh nền (như tiểu đường hoặc hệ thống miễn dịch suy yếu) hoặc những người đang mang thai có thể mất nhiều thời gian hơn để phục hồi.
• Hoàn thành liệu trình kháng sinh: không hoàn thành liệu trình kháng sinh theo đơn có thể dẫn đến tình trạng nhiễm trùng tái phát hoặc kháng kháng sinh, khiến việc điều trị UTI trong tương lai trở nên khó khăn hơn.
• Vệ sinh cá nhân và thói quen sinh hoạt: cũng ảnh hưởng đến thời gian phục hồi sau UTI. Vệ sinh không đúng cách hoặc quan hệ tình dục không an toàn có thể đẩy thêm vi khuẩn từ bên ngoài vào đường tiết niệu, khiến tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn.

Cách giúp rút ngắn thời gian điều trị

Mặc dù không thể rút ngắn thời gian dùng thuốc kháng sinh để trị UTI (thường là 3 – 7 ngày đối với các trường hợp không biến chứng), nhưng người bệnh có thể thực hiện các hướng dẫn sau để giảm bớt các triệu chứng nhanh hơn và hỗ trợ quá trình chữa lành các mô bị tổn thương sau viêm nhiễm ở đường tiết niệu:⁽³⁾

• Chẩn đoán và điều trị kịp thời: bước quan trọng nhất là được chẩn đoán và điều trị kịp thời ngay khi nghi ngờ mắc UTI. Thuốc kháng sinh là cách duy nhất được chứng minh để tiêu diệt vi khuẩn gây nhiễm trùng. Trì hoãn điều trị có thể dẫn đến nhiễm trùng xấu đi hoặc lây lan đến thận, đòi hỏi phải can thiệp điều trị lâu dài và chuyên sâu hơn.
• Uống nhiều nước: uống nhiều nước giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất, tạo ra nước tiểu và đi tiểu thường xuyên giúp loại bỏ vi khuẩn khỏi đường tiết niệu. Uống nhiều nước còn giúp pha loãng nước tiểu, giảm các triệu chứng đau đơn và nóng rát khi đi tiểu.
• Đi tiểu thường xuyên: không nhịn tiểu và nên đi tiểu ngay khi buồn tiểu, đi tiểu thường xuyên giúp loại bỏ vi khuẩn và ngăn vi khuẩn phát triển bên trong bàng quang.
• Chườm ấm lên vùng bụng cưới để giảm các triệu chứng như đau, khó chịu ở bàng quang.
• Tránh kích thích bàng quang: trong thời gian điều trị UTI, người bệnh cần tránh những thứ có thể gây kích ứng bàng quang và có khả năng làm xấu đi các triệu chứng. Chúng bao gồm: cà phê, trà, soda, nước tăng lực, thực phẩm cay, thực phẩm và nước ép chứa axit (như cam quýt, mặc dù một số nghiên cứu cho thấy vitamin C từ các nguồn này có thể có lợi cho việc phòng ngừa, tốt nhất là nên tránh trong quá trình nhiễm trùng hoạt động nếu chúng gây kích ứng).
• Vệ sinh tốt vùng sinh dục đúng cách: để phòng ngừa UTI, việc duy trì vệ sinh tốt có thể giúp chặn vi khuẩn mới tấn công đường tiết niệu hoặc làm xấu đi nhiễm trùng hiện tại, lau từ trước ra sau sau khi đi vệ sinh và đi tiểu sau khi quan hệ có thể giúp rửa trôi nhiễm trùng UTI.
• Bổ sung thêm lợi khuẩn (Probiotic): có thể giúp khôi phục vi khuẩn có lợi trong đường tiết niệu, đặc biệt là sau khi sử dụng kháng sinh để điều trị UTI, vì kháng sinh có thể tiêu diệt cả vi khuẩn và lợi khuẩn.

Nhiễm trùng đường tiết niệu có tái phát lại không?

Nhiễm trùng đường tiết niệu có tái phát lại, ngay cả khi người bệnh hoàn thành liệu trình kháng sinh, loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn ra khỏi hệ tiết niệu. Nhưng UTI vẫn có thể tái phát với tỷ lệ tái phát cao, lên đến 20% – 50% trong vòng 1 năm đầu tiên sau khi khỏi bệnh. UTI tái phát được định nghĩa là có 2 hoặc nhiều các đợt bùng phát trong vòng 6 tháng, 3 hoặc nhiều hơn trong vòng 1 năm.⁽⁴⁾

Có nhiều lý do khiến UTI tái phát sau điều trị, thường là sự kết hợp của các yếu tố như:

• Các yếu tố giải phẫu (đặc biệt là ở phụ nữ): niệu đạo ngắn hơn niệu đạo nam, có nghĩa là vi khuẩn có khoảng cách ngắn hơn để di chuyển từ bên ngoài đến bàng quang. Niệu đạo còn nằm gần với hậu môn, âm đạo, điều này giúp vi khuẩn dễ dàng tấn công đường tiết niệu hơn (đặc biệt là E. coli).
• Hoạt động tình dục: giao hợp có thể đưa vi khuẩn vào niệu đạo. Đây là lý do tại sao một số UTI tái phát đôi khi được gọi là “Viêm bàng quang tuần trăng mật”.
• Không làm trống hoàn toàn bàng quang: nếu nước tiểu vẫn còn trong bàng quang, vi khuẩn có nhiều thời gian hơn để nhân lên. Bí tiểu mạn tính kéo dài quá lâu có thể cho phép vi khuẩn nhân lên.
• Mất nước: không uống đủ nước có nghĩa là đi tiểu ít hơn, nước tiểu cô đặc hơn, ngoài nguy cơ UTI tái phát còn có nguy cơ bị sỏi.
• Khuynh hướng di truyền: một số người chỉ đơn giản là dễ bị UTI hơn do các yếu tố di truyền. Các tế bào đường tiết niệu của họ có thể tiếp nhận vi khuẩn nhiều hơn hoặc hệ thống miễn dịch của họ có thể kém hiệu quả hơn trong việc chống lại UTI.
• Những thay đổi trong hệ vi sinh vật âm đạo: sự cân bằng của vi khuẩn có lợi (như lactobacillus) trong âm đạo có thể bị phá vỡ môi trường âm đạo, cho phép vi khuẩn “xấu” phát triển mạnh mẽ và tấn công lên đường tiết niệu.
• Thay đổi nội tiết tố(đặc biệt là ở phụ nữ sau mãn kinh): sự suy giảm nồng độ estrogen trong thời kỳ mãn kinh có thể dẫn đến những thay đổi trong các mô âm đạo và niệu đạo, làm cho chúng mỏng hơn, khô hơn và dễ bị vi khuẩn tấn công hơn.
• Bệnh tiểu đường: lượng đường trong máu cao có thể làm cho nước tiểu trở thành môi trường lý tưởng đối với sự phát triển của vi khuẩn. Đường huyết cao cũng có thể gây ra tổn thương thần kinh ảnh hưởng đến việc làm trống bàng quang.
• Hệ thống miễn dịch bị suy yếu: các điều kiện sức khỏe hoặc thuốc ức chế hệ thống miễn dịch có thể khiến các người bệnh dễ bị nhiễm trùng hơn và có nguy cơ tái phát bệnh cao hơn.
• Bất thường đường tiết niệu: các vấn đề về cấu trúc (ví dụ, sỏi thận, tuyến tiền liệt mở rộng ở nam giới, trào ngược bàng quang – niệu quản hoặc sa tạng chậu ở phụ nữ) cản trở dòng nước tiểu, gây bí tiểu mạn tính và dẫn đến nhiễm trùng tái phát.
• Sử dụng ống thông: ống thông cung cấp con đường trực tiếp cho vi khuẩn và có thể dẫn đến sự hình thành màng sinh học, ổ nhiễm trùng bên trong thành ống thông. Sự tồn tại của vi khuẩn hoặc màng sinh học bên trong ống thông khiến chúng kháng kháng sinh và có thể tái phát liên tục, gây nhiễm trùng mới ngay cả sau khi điều trị.

Tìm hiểu thêm:

• Nhiễm khuẩn đường tiết niệu có gây vô sinh không?
• Nhiễm khuẩn hệ tiết niệu có gây suy thận không?

Cách chống nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát

Để chống nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát, có một số phương pháp hữu ích như sau:

• Uống nhiều chất lỏng, đặc biệt là nước lọc, để loại bỏ vi khuẩn ra khỏi đường tiết niệu. Cố gắng uống ít nhất 1,5 lít nước mỗi ngày.
• Lau từ trước ra sau sau khi đi vệ sinh để ngăn vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào niệu đạo.
• Làm sạch vùng sinh dục và hậu môn trước và sau khi quan hệ tình dục.
• Đi tiểu thường xuyên trong ngày để ngăn vi khuẩn tích tụ trong bàng quang.
• Đi tiểu ngay sau khi quan hệ tình dục để giúp loại bỏ vi khuẩn có thể đã xâm nhập trong quá trình quan hệ tình dục.
• Đối với phụ nữ sau mãn kinh, liệu pháp estrogen âm đạo có thể giúp ngăn ngừa UTI tái phát.
• Lợi khuẩn từ sữa chua, kefir,… có thể giúp duy trì môi trường âm đạo khỏe mạnh, có thể làm giảm nguy cơ UTI.
• Vitamin C có thể làm axit hóa nước tiểu và có thể làm giảm nguy cơ UTI.

Nhiễm trùng đường tiết niệu là bệnh phổ biến về nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra, có thể được điều trị bằng kháng sinh và có nguy cơ tái phát cao ngay cả sau khi đã điều trị thành công. Chẩn đoán và điều trị UTI kịp thời, nhanh chóng tại khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM và Đơn vị Tiết niệu, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 là rất quan trọng để loại bỏ nhiễm trùng, giảm nguy cơ tái phát UTI trong tương lai.

Hy vọng với những thông tin bài viết vừa chia sẻ đã giúp bạn giải đáp thắc mắc về việc nhiễm trùng đường tiết niệu bao lâu thì khỏi? Có bị tái phát không? Cũng như nguy cơ tái phát nhiễm trùng đường tiết niệu trong tương lai.