Tình trạng khớp cắn ngược hay răng móm, là một dạng sai lệch khớp cắn nghiêm trọng, không chỉ làm ảnh hưởng đến vẻ đẹp tự nhiên của khuôn mặt, mà còn tạo ra những khó khăn trong cuộc sống hàng ngày và công việc. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm khớp cắn ngược, nguyên nhân gây ra, dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều trị hiệu quả.
Khớp cắn ngược hay răng móm là tình trạng hàm dưới nhô ra ngoài quá nhiều so với tiêu chuẩn, xảy ra khi hàm dưới phát triển lớn hơn hàm trên. Tình trạng này, được bác sĩ nha khoa xếp vào dạng sai khớp cắn loại III.
Khi bạn bị sai khớp cắn nhẹ, vấn đề cắn ngược sẽ không biểu hiện rõ. Tuy nhiên, trong các trường hợp nghiêm trọng hơn, khớp cắn ngược có thể ảnh hưởng đến ngoại hình và gây ra nhiều triệu chứng nghiêm trọng cho bạn.
Một số đặc điểm cụ thể của khớp cắn ngược:
Khớp cắn ngược có hai loại chính: do răng và do xương, cụ thể như sau:
Khi mắc phải khớp cắn ngược do răng, răng cửa phía trước cửa hàm dưới nhô ra ngoài, bao quanh răng hàm trên. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, xương hàm trên có thể bị ảnh hưởng, gây ra tình trạng khuôn mặt lõm, còn được gọi là “mặt gãy”.
Khớp cắn ngược do xương xảy ra khi xương hàm trên kém phát triển hoặc hàm dưới phát triển quá mức hoặc cả hai. Tình trạng này làm xương hàm trên thiếu hụt kích thước theo chiều dọc làm răng cửa hàm trên luôn nằm ở bên trong so với răng cửa hàm dưới. Nguyên nhân chủ yếu do bị dị tật khe hở vòm miệng.
Một số nguyên nhân gây ra tình trạng khớp cắn ngược:
Cấu trúc và sự phát triển của xương hàm, cũng như thứ tự mọc răng, chủ yếu phụ thuộc vào yếu tố di truyền. Do đó, trẻ em có thể thừa hưởng các đặc điểm sai lệch từ người thân, như: răng mọc không đều, hàm trên ngắn hơn, hàm dưới phát triển nhanh hơn, dẫn đến tình trạng răng cắn ngược, móm xương,…
Ngoài ra, có một số hội chứng di truyền khác cũng có thể gây ra ngược khớp cắn, bao gồm: Hội chứng Rabson-Mendenhall, Binder nghiêm trọng, Treacher Collin, to đầu chi,…
Một số thói quen xấu lúc nhỏ làm tăng nguy cơ phát triển khớp cắn ngược bao gồm:
Yếu tố môi trường lúc nhỏ làm tăng mức độ nghiêm trọng của tình trạng khớp cắn ngược. Chẳng hạn như thói quen thở bằng miệng, đường hô hấp của trẻ bị tắc nghẽn do viêm VA hoặc các bệnh liên quan đến đường hô hấp khác, sẽ khiến trẻ em chuyển từ thở mũi sang thở miệng, dẫn đến xương hàm kém phát triển. Ngoài ra, khi lưỡi của trẻ không đúng vị trí hoặc trẻ có tật đẩy lưỡi ra phía trước, làm cho xương hàm dưới phát triển nhanh hơn so với xương hàm trên.
Nếu xương hàm gặp phải chấn thương mà không được can thiệp phẫu thuật, điều trị và chăm sóc đúng cách, sẽ dẫn đến tình trạng khớp cắn ngược.
Các khối u trên xương hàm hoặc trong miệng sẽ làm cho hàm nhô ra, gây ra cắn ngược.
Khớp cắn ngược gây ra các hậu quả như sau:
Người bị hàm cắn ngược có khuôn mặt lệch, mất cân đối do cằm nhô và chìa ra phía trước. Nếu không điều trị sớm, khi ăn nhai hàng ngày sẽ làm cho hàm càng nhô ra nhiều hơn. Từ đó, gương mặt ngày càng méo mó, lệch nặng, thiếu thẩm mỹ và làm mấy tự tin khi giao tiếp.
Quá trình ăn nhai chỉ diễn ra một cách thuận lợi khi các răng trên cung hàm mọc đúng vị trí và hai hàm có khớp cắn chuẩn. Do đó, khi răng bị sai lệch khớp cắn, việc ăn nhai hàng ngày chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn.
Tình trạng móm kéo dài sẽ làm suy giảm chức năng ăn nhai do răng và hàm phải hoạt động quá mức. Kết quả là thức ăn khó được nghiền nát trước khi đi xuống dạ dày. Đây là một trong những nguyên nhân gây ra các bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa như viêm dạ dày, viêm đại tràng…
Khớp cắn ngược tạo ra nhiều không gian cho vi khuẩn ẩn náu, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Từ đó, dẫn đến các vấn đề về răng như sâu răng, bệnh nướu răng, thậm chí có nguy cơ làm nứt hoặc mòn răng,
Tình trạng này xảy ra khi có vấn đề với khớp nối giữa hàm trên và hàm dưới cùng với mô xung quanh, gây ra các triệu chứng như đau đầu, đau tai và đau khuôn mặt. (2)
Miệng và hai hàm răng có ảnh hưởng lớn đến khả năng phát âm. Khi hàm trên và dưới không cân xứng, dẫn đến tình trạng nói ngọng, nói lắp và gây cản trở trong giao tiếp. Do đó, cần khắc phục răng bị khớp cắn ngược càng sớm càng tốt. Thời gian điều trị hiệu quả tình trạng cắn ngược, móm xương hàm phù hợp nhất khi trẻ từ 6 – 12 tuổi.
Khi bị khớp cắn ngược nặng có thể gây rối loạn hô hấp khi ngủ như khó thở, thở bằng miệng và thậm chí ngưng thở khi ngủ. Ngoài ra, người bệnh cũng ngáy nhiều hơn khi ngủ. Những biến chứng này chủ yếu xảy ra do hàm trên phát triển không đầy đủ và đường hô hấp bị thu hẹp. (3)
Đầu tiên, bác sĩ tiến hành thăm khám lâm sàng và chụp X-quang răng để xác định chính xác những vị trí răng bị lệch. Dựa vào mức độ nghiêm trọng của khớp cắn ngược bác sĩ sẽ chỉ định cần chỉnh nha hay phẫu thuật hàm mặt. Đối với chỉnh nha sẽ điều chỉnh khớp cắn và làm thẳng răng. Bên cạnh đó, phẫu thuật hàm mặt trên các cấu trúc trong miệng như răng và hàm của bạn.
Các phương pháp điều trị khớp cắn ngược phổ biến hiện nay:
Cần phải nhổ bỏ răng nếu có quá nhiều răng chen chúc – nguyên nhân gây ra tình trạng khớp cắn ngược. Nhổ răng điều trị răng cắn ngược được áp dụng cho trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh. Khi nhổ răng ở giai đoạn sớm sẽ hỗ trợ răng vĩnh viễn phát triển đúng hàng và cấu trúc. Đối với người lớn, bác sĩ sẽ hạn chế tác động hay nhổ đến răng vĩnh viễn.
Niềng răng là giải pháp thích hợp cho nhiều mức độ cắn ngược và phù hợp với nhiều đối tượng người bệnh. Khi sử dụng niềng răng để điều chỉnh hàm sẽ cải thiện tính thẩm mỹ cho người bệnh sau khi tháo niềng. Thời gian cần thiết để phương pháp này mang lại kết quả thường kéo dài từ 18 tháng đến khoảng 3 năm.
Bọc răng sứ phù hợp cho trường hợp lệch khớp nhẹ do răng và cần mài cùi răng thật nhưng không quá 2mm. Phương pháp này mang lại nhiều lợi ích như sau:
Phương pháp này điều trị hiệu quả cho trường hợp khớp cắn ngược do xương, răng cắn ngược ở người trưởng thành và những trường hợp cắn ngược nặng. Phẫu thuật tạo sự cân đối giữa xương hàm trên và dưới, từ đó cải thiện hình dạng và thẩm mỹ của khuôn mặt.
Thời gian phẫu thuật sẽ khác nhau tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của người bệnh. Thời gian hồi phục sau phẫu thuật thường rơi vào khoảng từ 10 – 12 tuần.
Giữ gìn vệ sinh răng miệng đúng cách đặc biệt quan trọng đối với những người bị khớp cắn ngược. Khi răng lệch, tạo ra những vị trí khó tiếp cận , dễ bị bỏ qua khi đánh răng, từ đó vi khuẩn dễ dàng xâm nhập và phát triển.
Lưu ý, khớp cắn ngược không thể ngừa nếu liên quan đến di truyền. Các bậc phụ huynh hạn chế được tình trạng răng cắn ngược ở trẻ bằng các cách sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Thông qua bài viết này, BV Đa khoa Tâm Anh hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về khớp cắn ngược. Lưu ý cần phát hiện và điều trị khớp cắn ngược càng sớm càng tốt để tránh xuất hiện những nguy cơ tiềm ẩn. Bên cạnh đó, cần vệ sinh răng miệng đúng cách và thăm khám nha khoa định kỳ để đem lại 1 nụ cười đẹp và hàm răng chắc khỏe.
