Phát hiện khối u não trong lần khám sàng lọc trước khi tiêm vắc xin Covid-19 tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM, chị L. đã biết một phần nguyên nhân khiến chị khó mang thai.
Cầm kết quả xét nghiệm, cộng hưởng từ (MRI) của chị M.N.L. (46 tuổi, TP.HCM), thạc sĩ bác sĩ Trần Nguyễn Quỳnh Trâm, khoa Nội tiết – Đái tháo đường, BVĐK Tâm Anh TP.HCM chẩn đoán chị bị u tuyến yên, khiến tình trạng cường giáp tái phát liên tục. Đây cũng là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, khiến chị L. tìm con trong vô vọng.
Dù thời gian tới phải trải qua cuộc đại phẫu lấy khối u trong não nhưng chị cảm thấy may mắn vì bác sĩ Trâm tìm ra nguyên nhân khiến chị khó mang thai mà nhiều bệnh viện trước đó không phát hiện ra.
“Đây là lần đầu tiên tôi nghe tới bệnh u tuyến yên. May mắn được khám với bác sĩ Trâm mới phát hiện bệnh và điều trị kịp thời” – chị L. tỉ tê với bác sĩ Trâm.
Chị L. lập gia đình hơn 10 năm nhưng đến nay khát khao được ẵm con trên tay vẫn chưa thành hiện thực. Vừa cầm xấp hồ sơ bệnh án, nhìn thẳng vào mắt bác sĩ Trâm, chị kể về hành trình tìm con của mình đang dang dở thì dịch bệnh Covid-19 bùng phát.
Năm 2022, BVĐK Tâm Anh TP.HCM tổ chức tiêm vắc xin ngừa Covid-19 miễn phí, chị đăng ký và được gọi tên. Lúc vào khám sàng lọc trước khi tiêm vắc xin, tình cờ chị được thạc sĩ bác sĩ Trần Nguyễn Quỳnh Trâm thăm khám, hỏi thăm bệnh nền.
Chị cho biết năm 2002, chị thường xuyên hồi hộp, tim đập nhanh, ngất xỉu, bác sĩ ở một bệnh viện khác chẩn đoán cường giáp nên phẫu thuật cắt tuyến giáp thùy trái, có tái phát trở lại, sau đó uống thuốc điều trị không thường xuyên.
Sau khi cắt tuyến giáp, chị vẫn thường xuyên bị hồi hộp, tim đập nhanh, tăng huyết áp, uống thuốc vẫn không khỏi. Đến năm 35 tuổi, chị tìm đến các trung tâm hỗ trợ sinh sản, dùng phương pháp thụ tinh nhân tạo, thụ tinh trong ống nghiệm nhưng không thành. Có đôi lần chuyển phôi thành công, đứa bé đã tạc hình hài trong bụng mẹ nhưng rồi cũng “thoái lui” để lại sự buồn bã cùng cực trong lòng.
Qua kết quả khám và tình trạng bệnh sử, bác sĩ Trâm chỉ định xét nghiệm kiểm tra đánh giá chức năng tuyến giáp. Kết quả ghi nhận tình trạng rối loạn hormone giáp của người bệnh không điển hình. Nghi ngờ đây là bệnh tuyến giáp thứ phát do bệnh từ vùng tuyến yên, bác sĩ Trâm tiếp tục chỉ định chụp MRI (cộng hưởng từ) để tầm soát. Đúng như dự đoán, kết quả ghi nhận chị L. bị u tuyến yên, điều này khiến tình trạng cường giáp của chị tái phát liên tục. Đây cũng là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, khiến chị L. tìm con trong vô vọng. “Vợ chồng tôi ngấp nghé tuổi 50 có thêm hy vọng để tiếp tục cuộc hành trình tìm con để cưng nựng, ẵm bồng”, chị L. trăn trở.
Bác sĩ Trâm cho biết có 3 phương pháp điều trị u tuyến yên: điều trị nội khoa (dùng thuốc), phẫu thuật, xạ phẫu (phá hủy các vùng mô được chọn chính xác bằng bức xạ ion hóa chứ không phải cắt bỏ bằng lưỡi dao). Tùy theo tình trạng người bệnh, kích thước khối u mà bác sĩ sẽ chỉ định phù hợp, đôi khi phải phối hợp cả 3 phương pháp.
Ở trường hợp chị L., trước khi phẫu thuật u tuyến yên, chị L cần ổn định hormone tuyến giáp bằng nội khoa. Nếu phẫu thuật thất bại, người bệnh cần dùng thêm phương pháp xạ phẫu. Sau đó, bác sĩ Nội tiết – Đái tháo đường tiếp tục theo dõi tình trạng sức khỏe cũng như đánh giá hoạt động của tuyến yên.
Tuyến giáp là một phần của hệ thống nội tiết sản xuất các hormone điều chỉnh, duy trì hoạt động sản xuất năng lượng, trao đổi chất, sử dụng oxy… của các cơ quan khác. Với phụ nữ, hormone tuyến giáp đóng một phần quan trọng trong việc điều chỉnh quá trình rụng trứng, hỗ trợ sự phát triển não bộ của thai nhi và ngăn ngừa sẩy thai. Nếu tuyến giáp không hoạt động bình thường, phụ nữ có thể bị vô sinh.
Cường giáp có thể do nguyên nhân tại tuyến giáp: Basedow, nhân giáp hóa độc, viêm giáp… Đây là những nguyên nhân thường gặp, tuy nhiên chị L. là trường hợp rất hiếm, bị cường giáp do u tuyến yên, theo thống kê của Tạp chí Nội tiết Lâm sàng & Chuyển hóa, chỉ có 2,8 ca/1 triệu dân. (1)
“U tuyến yên gây ra cường giáp vì tuyến yên có chức năng điều hòa các tuyến nội tiết trong cơ thể: tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến thượng thận, tuyến sinh dục… Bất kỳ sự bất thường nào của tuyến yên đều có thể ảnh hưởng đến các tuyến trên. Trường hợp của chị L., u tuyến yên chỉ gây ra rối loạn chức năng tuyến giáp (cụ thể là cường giáp) – bác sĩ Trâm cho hay.
Nguyên nhân cường giáp của chị L. không được chẩn đoán dẫn đến việc điều trị kéo dài không hiệu quả, do đó góp phần khiến quá trình điều trị vô sinh thất bại và sức khỏe bị ảnh hưởng. Do đó, ngay khi thấy những dấu hiệu bất thường như: sụt cân, mắt mờ, thường xuyên hồi hộp, vã mồ hôi, loạn nhịp tim… người bệnh nên khám với bác sĩ Nội tiết – Đái tháo đường để tìm nguyên nhân và có chỉ định điều trị phù hợp.
