Ca phẫu thuật được thực hiện thành công tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội đã hồi sinh cánh tay liệt của cô gái 29 tuổi, mở ra hy vọng cho nhiều bệnh nhân.
Chị Nguyễn Thị Mai Anh (29 tuổi, Vĩnh Phúc) gặp tai nạn giao thông nghiêm trọng vào năm 2017. Qua phẫu thuật xử trí vết thương tràn máu khoang phế mạc trái và dập nát phần mềm đùi phải, bệnh nhân vượt cơn nguy kịch nhưng cánh tay trái bị liệt, mất vận động khớp vai, khớp khuỷu, không thể duỗi thẳng cổ tay và các ngón tay trái… Mọi sinh hoạt đều phải nhờ người khác hỗ trợ. Từ cô gái vui vẻ, chị Mai Anh rơi vào trạng thái u uất, tuyệt vọng.
Suốt hai năm qua, chị chạy chữa nhiều bệnh viện lớn ở Hà Nội, được điều trị bằng cả Tây y lẫn Đông y nhưng vẫn không tiến triển. Cánh tay trái chỉ có thể nhúc nhích chứ không gấp – duỗi, cầm nắm. Vì không vận động, tay dần teo nhỏ.
Sau tai nạn, chị tuyệt vọng khi nhìn cánh tay “khô héo” dần. Chị thậm chí nghĩ đến việc ly hôn, xin mẹ chồng được đưa con về nhà ngoại để anh đi lấy vợ khác. Cuộc sống chìm trong bế tắc. May mắn chị được nhà chồng thương yêu, động viên và đi khắp nơi tìm bác sĩ giỏi.
Sau nhiều tháng hỏi han, chị tìm đến Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Việt Tiến – Trưởng khoa Chấn thương Chỉnh hình Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội. Qua thăm khám, bác sĩ nhận định chị bị đụng dập dây thần kinh XI, nhổ các rễ thần kinh C5, C6, C7 và đụng dập rễ C8 của đám rối cánh tay trái… Vì thế, tay không thể cử động gấp, duỗi và cầm nắm như bình thường.
Do tai nạn đã lâu, bác sĩ yêu cầu chị phẫu thuật gấp nếu không các cơ do dây thần kinh chi phối sẽ “chết” hoàn toàn, lúc ấy không thể cứu vãn được cánh tay. “Thần kinh XI đã bị tổn thương, liệt toàn bộ thần kinh quay và liệt không hoàn toàn thần kinh giữa, thần kinh trụ… nên không thể áp dụng ‘Chuyển thần kinh kép’ mà phải kết hợp nhiều phương pháp, kỹ thuật với ba lần phẫu thuật khác nhau”, Giáo sư Nguyễn Việt Tiến nói.
Lần mổ thứ nhất sẽ chuyển thần kinh để phục hồi gấp khuỷu. Lần thứ hai, chuyển gân để duỗi cổ tay và các ngón tay, duỗi và dạng ngón tay cái, gấp ngón út. Lần thứ ba, bác sĩ đóng cứng khớp vai ở tư thế chức phận. Lần mổ sau phụ thuộc vào kết quả phục hồi của lần mổ trước, phải tính toán kỹ nên thực hiện kỹ thuật nào trong mỗi lần can thiệp.
Tháng 5/2018, chị Mai Anh bước vào lần mổ đầu tiên. Bác sĩ chỉ định chuyển dây thần kinh hoành và nhánh thần kinh vận động thuộc đám rối cổ cho thần kinh cơ bì qua đoạn thần kinh ghép để làm gấp khuỷu. Lần mổ phức tạp này phải sử dụng kỹ thuật vi phẫu nhằm nối ghép các bó sợi thần kinh nhỏ, nhất là bóc tách nhánh vận động của đám rối cổ. Trong khi thực hiện, bác sĩ nói may mắn đã can thiệp kịp thời, bởi chậm 1-2 tháng nữa sẽ không thể làm được gì vì các cơ do dây thần kinh cơ bì chi phối sẽ bị xơ hóa, không có khả năng phục hồi.
Ở lần mổ thứ hai (tháng 7/2018), bác sĩ phát hiện rào cản có thể ảnh hưởng tới thành công của phẫu thuật chuyển gân, đó là thần kinh giữa và thần kinh trụ bị tổn thương không hoàn toàn nên liệt cơ sấp tròn, liệt cơ gấp cổ tay quay (cơ gan tay lớn), liệt cơ gấp sâu ngón út…
Với kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm trong chấn thương chỉnh hình nhiều năm, Giáo sư Nguyễn Việt Tiến đã bóc tách khâu dải xơ cơ sấp tròn vào cơ quay II, dùng gân cơ gấp nông ngón giữa để làm gân cơ động lực cho duỗi ngón tay cái sau khi đã treo gân làm dạng ngón. Tiếp đó, dùng gân cơ gan tay dài (gan tay bé) cho gân duỗi chung ngón tay và khâu gân gấp sâu ngón út với gấp sâu ngón nhẫn với nhau. Sau lần mổ này, chị Mai Anh có thể duỗi và đối chiếu được ngón tay cái (ngón cái với tới các ngón khác), duỗi được các ngón tay và cổ tay, gấp khỏe ngón út với ngón nhẫn.
Chị Mai Anh hạnh phúc và bất ngờ khi tay trái thực hiện được những động tác tinh vi và lao động, sinh hoạt bình thường. “Trước khi phẫu thuật, tôi phải nhờ người khác giúp mọi việc, kể cả vệ sinh cá nhân. Tuy nhiên, giờ có thể tự đi xe máy, vẫn làm việc tại xưởng và quán xuyến việc nhà. Vui nhất là lại bế được con bằng cả hai tay. Lúc trước tay tôi thẳng đừ, chỉ gấp được mấy ngón tay, giờ chồng nói tay tôi còn dẻo hơn diễn viên múa”, chị tâm sự.
* Mai Anh sau lần mổ thứ ba
Sau lần mổ này, chị Mai Anh có thể làm các động tác của chi thể một cách vững chắc, tự nhiên. Bác sĩ khẳng định sau khi bỏ nẹp cố định dạng vai, tập thêm vật lý trị liệu một thời gian nữa, tay trái của chị sẽ trở lại bình thường.
“Tổn thương đám rối thần kinh cánh tay của Mai Anh rất phức tạp. Việc chẩn đoán và điều trị là khó khăn. Có cộng hưởng từ (MRI) và chụp tủy cắt lớp (CT- Myelogaraphy) ở tủy cổ cũng chưa hẳn đã đưa ra chẩn đoán và điều trị đúng nếu không có trình độ và kinh nghiệm chuyên môn tốt”, Giáo sư Tiến nói thêm.
Kỹ thuật vi phẫu là kỹ thuật dùng kính hiển vi phẫu thuật phóng đại trường mổ để can thiệp vào các cấu trúc nhỏ, đỉnh cao là khâu bao bó sợi thần kinh, khâu mạch máu nhỏ có đường kính ngoài
Trước đó, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Việt Tiến và đội ngũ chuyên gia giỏi tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã thực hiện thành công nhiều ca phẫu thuật phức tạp, đem lại hy vọng sống cho những người bị tai nạn, dị tật bẩm sinh như: nối chi thể đứt lìa, chuyển ghép ngón chân thành ngón tay, nối ghép dây thần kinh và mạch máu quan trọng ở tứ chi, ghép xương có nối mạch nuôi trong điều trị mất đoạn xương và khớp giả bẩm sinh xương chày, tách dính ngón tay, điều trị vòng thắt bẩm sinh, kết ổ gãy xương phức tạp ở cơ quan vận động, kéo dài chi, thay khớp háng, thay khớp gối, lấy đĩa đệm cột sống bị thoát vị, chỉnh cột sống cong vẹo…
* Video hồi sinh cánh tay của cô gái Vĩnh Phúc sau ba lần phẫu thuật khó
Theo: Phương Nguyễn
Nguồn: VnExpress
