Chế độ dinh dưỡng nghèo nàn, xem tivi nhiều hay cách nuôi dạy không phải là nguyên nhân gây ra tự kỷ trong khi yếu tố di truyền góp phần nhiều hơn.
Theo Thạc sĩ tâm lý Nguyễn Thị Hà Yến – phòng khám tâm lý BVĐK Tâm Anh TP HCM, yếu tố góp phần quan trọng nhất gây ra chứng tự kỷ là di truyền học. Điều đó có nghĩa là tự kỷ sẽ di truyền, trong các trường hợp khác, đột biến tự phát có thể đóng một vai trò gây ra. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số nghi vấn cho rằng, tự kỷ có thể gây ra bởi một vài yếu tố liên quan đến dinh dưỡng, hoàn cảnh gia đình, cách nuôi dạy… Dưới đây là 6 lầm tưởng phổ biến về nguyên nhân gây ra tự kỷ ở trẻ:
Thạc sĩ Yến cho biết, tự kỷ không phải một căn bệnh, người mắc rối loạn phổ tự kỷ không phải người bệnh. Tự kỷ là một rối loạn phát triển thần kinh. Một số phụ huynh quan ngại về việc cho phép con cái tiếp xúc với những bạn nhỏ mắc chứng tự kỷ vì lo lắng sự lây lan. Tự kỷ không thể truyền từ người này sang người khác thông qua virus, vi khuẩn hoặc bất kỳ phương tiện nào khác (ngoại trừ di truyền).
Ngay cả khi một đứa trẻ thường xuyên tiếp xúc với trẻ khác bị tự kỷ thì cũng không thể bị tự kỷ theo. Đôi khi cha mẹ có thể nhận thấy một đứa trẻ đang phát triển bình thường bắt chước cách cư xử của một bạn cùng trang lứa mắc chứng tự kỷ nhưng không cá nhân nào có thể mắc chứng tự kỷ do sự gần gũi về thể chất.
Cha mẹ đôi khi lo lắng liệu quyết định để con khóc thay vì vội vàng dỗ dành có thể gây ra chứng tự kỷ hay không. Câu trả lời là không, sự hờn dỗi của trẻ không thể gây ra chứng tự kỷ. Điều này đôi khi có thể tác động đến cảm xúc ở con nhưng không liên quan đến chứng tự kỷ.
Theo thạc sĩ Yến, trẻ sơ sinh mắc chứng tự kỷ có thể nhạy cảm bất thường với ánh sáng, mùi, âm thanh hoặc cảm giác thể chất, vì vậy, tình trạng tã ướt có thể gây khó chịu cho trẻ tự kỷ hơn là trẻ phát triển bình thường. Tuy nhiên, chứng tự kỷ không thể gây ra bởi cơn giận dữ hoặc cảm xúc từ trẻ.
Nhiều bậc cha mẹ cho rằng con mình mắc chứng tự kỷ là do chế độ ăn không có gluten và casein, tức là ưu tiên ăn lúa mì hoặc sữa khi nghi ngờ con mắc chứng rối loạn này. Tuy nhiên, các nhà khoa học khẳng định rằng, dinh dưỡng kém không gây ra tự kỷ. Nghiên cứu cho thấy rằng một số trẻ tự kỷ có vấn đề về đường tiêu hóa có thể cảm thấy khó chịu. Việc loại bỏ triệu chứng khó chịu này có khả năng cải thiện hành vi và tâm trạng của chúng.
Cách đây không lâu, một giả thuyết cho rằng, cho trẻ xem tivi và chứng tự kỷ có mối liên hệ với nhau. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào chứng minh cho ý kiến này. Mặt khác, sau khi con được chẩn đoán mắc tự kỷ, cha mẹ nên hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử để có giúp con có nhiều hoạt động tương tác hơn.
Cùng với đó, điện thoại di động không góp phần gây ra chứng tự kỷ. Trong những năm qua, nhiều ý kiến cho rằng bức xạ điện từ (ER) do điện thoại di động và mạng wifi tạo ra là nguyên nhân làm gia tăng tự kỷ. Tuy nhiên, cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra mối liên hệ nào giữa ER và tự kỷ.
Một số người lo rằng, trẻ phải trải qua việc bố mẹ ly hôn hoặc sự ra đi của thành viên quan trọng nào đó trong gia đình có thể bị tự kỷ. Điều này là hoàn toàn sai vì việc phải đối diện với ly hôn, sự chết chóc, chia ly… có thể gây ra những hệ lụy về tâm lý nhưng không thể khiến chúng bị tự kỷ.
Tuy nhiên, thạc sĩ tâm lý Nguyễn Thị Hà Yến cho rằng, nếu một đứa trẻ trở nên thu mình hoặc bất ổn về tâm lý thì chắc chắn có thể trẻ đang mắc chứng rối loạn tâm trạng không liên quan đến tự kỷ. Tình trạng này cũng cần được chẩn đoán và can thiệp sớm.
Bị đánh vào đầu, thiếu oxy hay các chấn thương thể chất khác chắc chắn có thể gây tổn thương não. Trẻ bị tổn thương não có thể có những hành vi tương tự như trẻ tự kỷ hoặc thậm chí được chẩn đoán nhầm là mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ. Tuy nhiên, mặc dù vậy, các bậc cha mẹ không nên lạm dụng đòn roi, nhất là việc dùng vật nguy hiểm tác động vật lý vào các bộ phận trên cơ thể con để tránh gây ra các tổn thương về não, xương.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
