Nam thanh niên 22 tuổi co cứng tay chân sau khi uống cà phê, được người đi đường đưa vào khoa Cấp cứu BVĐK Tâm Anh TP.HCM.

Ngày 8/11, bác sĩ CKII Lê Hồng Hải, khoa Cấp cứu, BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết vừa cấp cứu kịp thời cho bệnh nhân nam H.V.M. 22 tuổi, bị cứng người sau khi uống cà phê, không có người thân bên cạnh.

Rối loạn tâm thần do uống nhiều cà phê

Anh M. đang lái xe bỗng loạng choạng, ngã xuống đường, tay chân co cứng nên người đi đường đưa vào BVĐK Tâm Anh TP.HCM cấp cứu.

Anh M. nhập viện trong tình trạng mất ý thức, gồng cứng toàn thân, mắt lờ đờ, tim đập nhanh, da không tái xanh, không có biểu hiện ảo giác, hoang tưởng, hạ thân nhiệt,… 

Nhanh chóng, bác sĩ Hải loại trừ đột quỵ, nhận thấy dấu hiệu này là do sử dụng quá liều caffein, xác định bệnh nhân bị rối loạn tâm thần và hành vi do cơ thể tiêu thụ quá nhiều chất caffein. Điều này tác động đến hormone adrenaline khiến nhịp tim đập nhanh hơn, thậm chí thay đổi nhịp tim (rung tâm nhĩ) và người bệnh nhanh chóng rơi vào loạng choạng, hoa mắt, tim đập nhanh,… 

Vai trò quan trọng của bác sĩ cấp cứu khi tiếp nhận những ca đột ngột này chính là “phân biệt chính xác tác nhân gây rối loạn tâm thần sẽ rút ngắn thời gian điều trị, hiệu quả và đỡ tốn kém cho người bệnh”, bác sĩ Hải nhận định.

Ngay lập tức, người bệnh được truyền dịch, dùng thuốc an thần để giảm dần triệu chứng trong thời gian chờ cơ thể đào thải chất caffein.

Sau 3 giờ nhập viện, anh M. tỉnh táo khi hàm lượng caffein được loại khỏi cơ thể. Anh kể lại sự việc rằng anh làm kinh doanh, có thói quen uống mỗi ngày khoảng 5 ly cà phê. Mỗi khi uống cà phê, anh vẫn làm việc, sinh hoạt bình thường, không bị mất ngủ hay hồi hộp. Thế nhưng lần này, sau khi gặp 3 khách hàng, anh uống 3 ly cà phê, sau đó đi giao hàng. Đang chạy xe, tim anh đập nhanh liên tục, thở nhanh và sâu, các cơ tay chân cứng lại, mất ý thức. 

“Tỉnh dậy thấy mình đang nằm trong bệnh viện, tôi mới biết mình được cứu sống”, anh M. vừa nói rối rít, gật đầu cảm ơn bác sĩ.

Uống bao nhiêu ly cà phê mỗi ngày?

Theo bác sĩ Hải, cà phê chứa caffein – chất thúc đẩy tâm trạng, sự trao đổi chất, tăng hiệu suất tinh thần và công việc. Uống 1-2 ly cà phê mỗi ngày giúp người dùng tỉnh táo hơn. Nhưng nếu uống nhiều hơn dễ gây hại cho sức khỏe. Một số tác dụng phụ của cà phê gồm:

• Lo lắng: Caffein ngăn chặn tác động của hormone adenosine khiến cơ thể mệt mỏi và giải phóng hormone adrenaline. Lúc này, chúng tác động lên thần kinh giao cảm khiến nhịp tim đập nhanh hơn, tạo cảm giác bồn chồn, lo lắng. Do đó, với người có cảm giác lo lắng, bồn chồn sau khi uống cà phê hoặc các thức uống chứa caffein thì không nên sử dụng hoặc cắt giảm liều lượng.

• Mất ngủ: Dùng quá nhiều cà phê gây khó ngủ, ngủ không ngon giấc, thậm chí mất ngủ. Với người bị mất ngủ do cà phê nên giảm lượng cà phê vào đầu giờ chiều.

• Rối loạn tiêu hóa: Cà phê uống vào cơ thể sẽ kích thích dạ dày giải phóng hormone gastrin làm tăng nhu động ruột dẫn đến tiêu chảy. Do đó, với người bị hội chứng ruột kích thích không nên uống cà phê. Ngoài ra, uống nhiều cà phê còn làm trầm trọng thêm bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

• Tiêu cơ vân: Ở một số người bệnh khi uống nhiều cà phê khiến cơ thể giải phóng  quá nhiều myoglobin vào máu nên thận không lọc hết và tổn thương. Người bệnh có nguy cơ cao bị suy thận cấp, toan chuyển hóa, tăng kali, thâm chí tử vong. Dùng nhiều cà phê có thể dẫn đến tình trạng tiêu cơ vân.

• Nghiện cà phê: Dùng nhiều cà phê mỗi ngày có thể dẫn đến nghiện. Người uống càng bị phụ thuộc về tâm lý, thể chất vào cà phê. Biểu hiện bằng việc nếu không uống cà phê, người đó không thể tập trung vào công việc, sinh hoạt, thậm chí đau đầu, mệt mỏi.

• Nhịp tim nhanh: Tác động của hormone adrenaline khiến nhịp tim đập nhanh hơn, thậm chí thay đổi nhịp tim (rung tâm nhĩ). Tình trạng này thường gặp ở người trẻ uống các loại nước tăng lực có hàm lượng caffein cao.

Tùy vào thể trạng và sức khỏe của mỗi người mà dùng lượng cà phê khác nhau. Một số người uống cà phê nhiều hơn người khác nhưng không gặp các tác động tiêu cực. Trong khi đó, nhiều người uống một ngụm cà phê đã bị tim đập nhanh, thở mệt, chóng mặt, buồn nôn. Cà phê và trà chứa nhiều caffein. Ngoài ra, các loại nước soda, ca cao, nước tăng lực cũng chứa nhiều chất kích thích này.

Bác sĩ Lê Hồng Hải khuyên khi uống cà phê hoặc các loại nước chứa caffein bị lo lắng, mệt mỏi, tim đập nhanh… cần ngưng uống để không nạp thêm caffein vào cơ thể. Đồng thời, uống nhiều nước lọc giúp đào thải caffein ra ngoài. Nếu nạn nhân co cứng người, cần cho uống 1-2 chai nước lọc 500ml, sau đó đưa đến bệnh viện để được cấp cứu.