Gan nhiễm mỡ do rượu là một bệnh lý phổ biến nhưng thường không được phát hiện kịp thời. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng cũng như phương pháp chẩn đoán sẽ giúp phát hiện sớm và điều trị bệnh hiệu quả.
Bệnh gan nhiễm mỡ do rượu là một vấn đề phổ biến nhưng hoàn toàn có thể ngăn ngừa được. Có ba dạng bệnh gan liên quan đến việc sử dụng rượu lâu dài và nhiều người uống rượu có thể trải qua các giai đoạn này theo thời gian:
Gan là một cơ quan lớn nằm dưới xương sườn ở phía bên phải của bụng, giữ nhiều vai trò quan trọng như:
Bệnh có thể xuất hiện ở những người uống rượu nhiều và kéo dài, đặc biệt là những người nghiện rượu nặng. Một số nhóm người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bao gồm những người thừa cân hoặc béo phì, cũng như những người mang một số đột biến gen nhất định liên quan đến chức năng gan.
Triệu chứng của bệnh có thể thay đổi tùy thuộc vào mức độ và thời gian sử dụng rượu. Dưới đây là một số biểu hiện phổ biến: (1)
Các triệu chứng của bệnh có thể giống với nhiều bệnh lý khác. Vì vậy, khi xuất hiện dấu hiệu bất thường, nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Có thể xảy ra khi một người tiêu thụ lượng rượu vượt quá khả năng xử lý của gan. Gan có nhiệm vụ phân giải rượu để thải độc ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, khi lượng rượu nạp vào cơ thể nhiều hơn mức gan có thể chịu đựng, tế bào gan sẽ bị tổn thương nghiêm trọng.
Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ ai sử dụng rượu với tần suất và liều lượng cao. Trong khi đó, viêm gan và xơ gan do rượu thường liên quan đến việc uống rượu kéo dài và không kiểm soát.
Hiện nay, các chuyên gia vẫn chưa hoàn toàn hiểu rõ lý do tại sao có người uống rượu nhiều lại phát triển bệnh gan, trong khi người khác lại không. Nghiên cứu cho thấy có thể liên quan đến yếu tố di truyền, nhưng vấn đề này vẫn cần được tìm hiểu thêm.
Để chẩn đoán gan nhiễm mỡ do rượu, bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc hỏi kỹ về tiền sử sức khỏe và thói quen uống rượu của người bệnh, đồng thời tiến hành khám lâm sàng. Ngoài ra, một số xét nghiệm và phương pháp chẩn đoán hình ảnh cũng có thể được sử dụng để đánh giá tình trạng gan như:
Đây là một bệnh lý có thể tiến triển thành viêm gan hoặc xơ gan nếu không được điều trị đúng cách. Mục tiêu chính của điều trị là giúp gan phục hồi chức năng, ngăn ngừa tổn thương thêm và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Dưới đây là một số phương pháp cần thiết trong điều trị: (2)
Việc quan trọng và cần thiết nhất trong chữa gan nhiễm mỡ do bia là ngừng hoàn toàn việc sử dụng rượu bia. Gan có khả năng phục hồi đáng kể nếu được bảo vệ khỏi tác động tiêu cực của rượu. Với những người đã bị viêm gan cấp tính hoặc xơ gan do rượu, ngừng uống rượu không chỉ giúp giảm tiến triển của bệnh mà còn có thể làm giảm các biến chứng nguy hiểm. Việc từ bỏ rượu cũng giúp gan có thời gian để chữa lành các tổn thương, mặc dù các vết sẹo do xơ gan có thể chỉ phục hồi một phần.
Người bị bệnh cần chú ý đến việc cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là các vitamin và khoáng chất cần thiết để hỗ trợ chức năng gan và tăng cường hệ miễn dịch. Hạn chế muối trong khẩu phần ăn cũng rất quan trọng để giảm nguy cơ tích tụ chất lỏng trong ổ bụng. Bên cạnh đó, người bệnh nên tránh các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa và đường để giảm áp lực cho gan. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê toa bổ sung vitamin hoặc các chất dinh dưỡng hỗ trợ.
Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, giảm mỡ trong gan và hỗ trợ quá trình phục hồi chức năng gan. Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc các hoạt động aerobic vừa phải có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện chuyển hóa và tăng cường sức đề kháng. Người bệnh nên duy trì thói quen tập luyện thường xuyên và phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình, tránh các hoạt động quá sức gây áp lực cho gan và cơ thể.
Cai rượu là bước khó khăn đối với nhiều người nghiện rượu, đặc biệt khi gan đã bị tổn thương. Việc tham gia các chương trình hỗ trợ cai rượu, bao gồm tư vấn tâm lý, điều trị y tế và hỗ trợ, có thể giúp người bệnh vượt qua khó khăn và duy trì sự kiên định trong việc ngừng uống rượu. Việc hợp tác chặt chẽ với bác sĩ và chuyên gia y tế là rất cần thiết trong giai đoạn này.
Người bệnh cần được theo dõi sức khỏe gan thường xuyên bằng các xét nghiệm máu, siêu âm hoặc các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác. Việc kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm các biến chứng như viêm gan, xơ gan hoặc ung thư gan để can thiệp kịp thời. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ theo dõi tiến trình hồi phục của gan và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp theo từng giai đoạn bệnh.
Với sự quyết tâm của người bệnh và được hỗ trợ đúng đắn, gan có thể phục hồi tốt, giúp người bệnh trở lại cuộc sống khỏe mạnh hơn. Trong những trường hợp nghiêm trọng, ghép gan có thể là lựa chọn cuối cùng, nhưng chỉ được thực hiện khi người bệnh đã cai rượu hoàn toàn và duy trì trong thời gian dài.
Phòng ngừa gan nhiễm mỡ do rượu là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe gan và tránh các biến chứng nghiêm trọng như xơ gan hoặc viêm gan. Dưới đây là một số biện pháp phòng tránh hiệu quả:
Để ngăn ngừa bệnh, việc đầu tiên và quan trọng nhất là hạn chế uống rượu. Nam giới và phụ nữ nên tuân thủ giới hạn khuyến cáo, không nên uống quá 14 đơn vị rượu mỗi tuần và nên chia lượng uống này ra ít nhất 3 ngày hoặc lâu hơn. Nếu muốn cắt giảm, hãy cố gắng không uống rượu trong nhiều ngày mỗi tuần để giảm áp lực cho gan.
Duy trì một lối sống lành mạnh với chế độ ăn cân đối, giàu dinh dưỡng, hạn chế chất béo bão hòa và tăng cường vận động thể chất giúp cải thiện sức khỏe gan và giảm nguy cơ mắc bệnh.
Việc tầm soát gan định kỳ bằng các xét nghiệm và khám sức khỏe giúp phát hiện sớm các dấu hiệu tổn thương gan, từ đó có biện pháp xử lý kịp thời, tránh tiến triển thành các bệnh gan nghiêm trọng.
Nên đi khám bác sĩ ngay khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ tổn thương gan do rượu, chẳng hạn như:
Nếu có thói quen uống rượu nhiều và lâu dài, nên thăm khám định kỳ với bác sĩ để theo dõi sức khỏe gan và phát hiện sớm các vấn đề có thể xảy ra. Bên cạnh đó, khi người bệnh gặp khó khăn trong việc ngừng uống rượu hoặc nghi ngờ mình có rối loạn sử dụng rượu, hãy tìm sự giúp đỡ từ chuyên gia y tế để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Bệnh hiện chưa có phương pháp điều trị y tế đặc hiệu. Cách tốt nhất là ngừng uống rượu hoàn toàn trong suốt quãng đời còn lại. Việc này giúp giảm nguy cơ tổn thương gan thêm và tạo điều kiện cho gan phục hồi, ngăn ngừa bệnh tiến triển thành các giai đoạn nghiêm trọng hơn.
Sau khi ngừng uống bia rượu, có thể bắt đầu hồi phục nhanh chóng trong vòng 2-3 tuần. Với những người bị viêm gan hoặc xơ hóa gan nhẹ, tình trạng mỡ gan, viêm có thể giảm rõ rệt chỉ sau khoảng 1 tuần cai rượu. Tuy nhiên, thời gian hồi phục còn phụ thuộc vào mức độ tổn thương gan và chế độ chăm sóc sức khỏe.
Để giảm thiểu rủi ro cho gan và sức khỏe tổng thể, phụ nữ nên tiêu thụ không quá 1 ly rượu mỗi ngày, trong khi nam giới không nên vượt quá 2 ly mỗi ngày. Đây là mức an toàn cho từng ngày, không phải mức trung bình theo tuần. Uống rượu ở mức này có thể giảm nguy cơ tổn thương gan nhưng không hoàn toàn loại bỏ được. Những người chưa từng uống rượu không nên bắt đầu uống vì lợi ích sức khỏe.
Nếu chỉ bị nhẹ, thường không cần dùng thuốc điều trị. Việc quản lý bệnh chủ yếu dựa vào thay đổi lối sống, đặc biệt là ngừng uống rượu hoàn toàn. Những thay đổi này có thể giúp cải thiện hoặc thậm chí đảo ngược tình trạng bệnh. Hiện chưa có thuốc đặc hiệu để điều trị gan nhiễm mỡ hoặc xơ gan do rượu ngoài việc kiêng rượu và chăm sóc sức khỏe tổng thể.
Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Tóm lại, gan nhiễm mỡ do rượu là một bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể được phát hiện sớm thông qua khám sức khỏe định kỳ. Việc điều trị tập trung vào ngừng uống rượu và thay đổi lối sống. Để bảo vệ sức khỏe, mỗi người nên chủ động đi khám và phòng ngừa, nhằm ngăn chặn bệnh tiến triển thành các biến chứng nghiêm trọng hơn.
